Walter Isaacson: Tôi viết không phục vụ tỷ phú, tôi phục vụ độc giả

Trường hợp thứ nhất là một người phụ nữ 36 tuổi, cách thời gian vào viện 8 ngày đã đi xăm hồng quầng vú ở một spa gần nhà.

Sau xăm, bệnh nhân thấy đau rát nhiều, và sau vài ngày thì vùng xăm rỉ dịch vàng liên tục, một vài chỗ đóng mài màu mật ong kèm đau nhiều hơn.

Tại Bệnh viện Da Liễu TPHCM, qua thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị viêm da nhiễm trùng. Người phụ nữ được kê toa kháng sinh, kháng viêm đường uống và thuốc bôi. Sau một tuần điều trị, vùng xăm của bệnh nhân đã khô lại và giảm đau rát.

Trường hợp khác là một bé trai 14 tuổi, ngụ tỉnh Đồng Nai. Theo bệnh sử, cách nhập viện 2 tháng, bệnh nhân theo dõi quảng cáo trên Facebook nên đã thuê một "thợ xăm" về nhà để xăm lên ngực. Một tháng sau, bệnh nhân thấy vùng xăm nổi lên nốt màu trắng, sau đó lan nhiều hơn.

Tại Bệnh viện Da Liễu TPHCM, bệnh nhân được chẩn đoán bị u mềm lây sau xăm mình. Đây là một trong những tai biến do virus sau xăm. Các bác sĩ phải tiến hành nạo lấy thương tổn trên da của bệnh nhân để điều trị.

Theo bác sĩ Hiền, tai biến sau xăm mình là một vấn đề phức tạp và gây khó khăn trong điều trị. Các tai biến được chia thành hai dạng: cấp tính và mạn tính.

Tai biến cấp tính thường xuất hiện sau xăm vài ngày đến vài tuần, được chia thành các nhóm: phản ứng viêm sau xăm, bao gồm viêm da tiếp xúc dị ứng, viêm da do ánh sáng, bùng phát một số bệnh da viêm - tự miễn; nhiễm trùng (vi khuẩn, virus, nấm) và nặng nhất là nhiễm trùng - nhiễm độc toàn thân.

Trong khi đó, tai biến mạn tính xuất hiện sau xăm vài tháng đến vài năm. Bệnh nhân có thể bị nhiễm vi khuẩn lao điển hình hoặc không điển hình, phát ban dạng sẩn nốt, phản ứng u hạt, sẹo và thậm chí là ung thư da.

Nguyên nhân do quy trình xăm không tuân thủ nguyên tắc vô trùng, da sau xăm không được chăm sóc đúng cách.

Tai biến do các phản ứng viêm chủ yếu vì cơ địa dị ứng với chính chất liệu và màu của mực xăm, hay do cơ thể đã có sẵn bệnh da viêm tự miễn nhưng chưa được điều trị tốt như vảy nến, bạch biến... Còn sẹo sau xăm do người thực hiện đã xăm mực quá sâu vào trong da, hoặc cơ địa sẹo lồi của khách hàng.

Để phòng ngừa tai biến sau xăm, bác sĩ Thảo Hiền khuyến cáo người dân cần lựa chọn nơi xăm đã được cấp phép hoạt động, không xăm quá nhiều màu mực, tránh xăm các màu dễ gây dị ứng (đỏ, cam, tím), điều trị các bệnh da viêm tự miễn cho ổn định trước khi xăm.

Ngoài ra sau khi xăm, người dân cần bôi thuốc giảm viêm, thuốc phục hồi da và tránh tiếp xúc ánh nắng trong ít nhất 1-2 tháng sau đó. Khi có bất kỳ triệu chứng bất thường, cần đến khám bác sĩ da liễu sớm để điều trị tai biến.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Phan Thúy, Giám đốc Bệnh viện Da Liễu TPHCM cho biết, Hội nghị Da liễu miền Nam có ý nghĩa lớn đối với ngành da liễu. Với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, từ các công nghệ chẩn đoán đến các liệu pháp điều trị mới, ngành da liễu đang có nhiều công cụ để chăm sóc sức khỏe làn da một cách toàn diện và hiệu quả.

Hội nghị gồm 2 phiên toàn thể và 8 phiên đồng thời về các vấn đề như: Da liễu thẩm mỹ; bệnh da mạn tính; cá thể hóa trong điều trị các bệnh da liễu; các kỹ thuật, thủ thuật cải tiến và phẫu thuật da.

Đặc biệt, Hội nghị có 2 phiên tiếng Anh mang tính thực hành lâm sàng, giúp các chuyên gia trong nước và quốc tế có thể chia sẻ, tương tác.

Chế độ ăn ngày hè

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế), vào mùa hè, nắng nóng làm cơ thể bị mất nước gây mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon…, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi. Vì vậy, việc lựa chọn thực phẩm, chế biến món ăn để đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu các chất dinh dưỡng và nước cho cơ thể rất quan trọng.

Nếu chế độ ăn không đảm bảo nhu cầu của cơ thể diễn ra trong khoảng thời gian dài sẽ dẫn đến suy nhược cơ thể, suy dinh dưỡng. Một chế độ ăn hợp lý, cân đối, đa dạng có 15-20 loại thực phẩm từ 4 nhóm hàng ngày giúp cơ thể phát triển, khỏe mạnh và phòng tránh các bệnh không lây nhiễm.

Lưu ý, trong thời tiết nắng nóng, nhiệt độ cao cần đảm bảo cung cấp lượng protein vừa đủ theo nhu cầu, tăng cường sử dụng thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Hạn chế ăn đồ nướng, chiên, rán, kho, thức ăn có nhiều cholesterol, thực phẩm chế biến sẵn…

Chúng ta không nên ăn quá nhiều protein tránh gia tăng gánh nặng cho thận. Protein chiếm 50% thành phần dinh dưỡng trong thịt, cá, trứng, sữa và đậu.

Bên cạnh đó, cần cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất bị mất đi do toát mồ hôi và mất nước, vì vậy tăng cường rau xanh và hoa quả là hết sức cần thiết. Hoa quả giàu vitamin C như cà chua, dưa hấu, mơ, mận và đào. Vitamin B có trong ngũ cốc, đậu, gan động vật, thịt và trứng. 

Chúng ta có thể sử dụng các loại nước sinh tố hoa quả không đường như dưa hấu, lê, đào, dâu tây, cà chua, rau má… Hạn chế sử dụng các loại gia vị như gừng, ớt, hạt tiêu. Thực phẩm nhuận tràng như bầu, bí, rau thơm, gừng, ngó sen, lúa mạch, khoai lang cũng nên được bổ sung nếu có thể.

Đồng thời, không nên ăn nhiều đồ ăn lạnh như đồ uống lạnh, kem, bia lạnh hoa quả lạnh. Ví dụ, không nên ăn dưa hấu ngay sau khi được lấy ra từ tủ lạnh, bạn nên để ra ngoài khoảng 5-10 phút. 

Người cao tuổi cần có một chế độ ăn mềm, dễ tiêu hóa, đủ dinh dưỡng và uống đủ nước. Trẻ cần được ăn các thức ăn giàu dinh dưỡng, chế biến thức ăn lỏng, mềm sao cho dễ tiêu hóa.

Có nên uống nhiều hơn ăn?

Nước là một trong những thành phần cơ bản và cần thiết của cơ thể. Người trưởng thành bình thường nặng 50kg, có tới 29-32kg nước. Chỉ cần mất 5-10% nước đã coi như mất nước trầm trọng. 

Dù vậy, không có nghĩa là nên uống nhiều hơn ăn hay uống quan trọng hơn ăn, mà ăn và uống là hai vấn đề luôn gắn kết với nhau rất quan trọng với sức khỏe con người. Nhất là trong mùa hè nắng nóng, chúng ta không nên quá coi trọng việc uống mà quên việc ăn. 

Ăn bao nhiêu, uống như thế nào hoàn toàn phụ thuộc vào cân nặng, tuổi và mức độ hoạt động thể lực của mỗi người. Lưu ý, cần uống đủ nước theo nhu cầu hàng ngày, đặc biệt đối với người cao tuổi và trẻ em, không nên để thiếu nước đến khi thấy khát mới uống.

Đồng thời, cần chú trọng bữa ăn hàng ngày với đủ chất dinh dưỡng, nên có 4-5 món ăn (cơm, chất đạm, rau xanh, canh và món hoa quả) để cung cấp đủ các chất dinh dưỡng và nhu cầu nước cho cơ thể.

Ngoài ra, vào mùa hè chúng ta không nên ăn quá no, đặc biệt vào bữa tối.

Với hai tác phẩm dự thi là "Việt Nam quê hương tôi", sáng tác của nhạc sĩ Đỗ Bảo và "Ước hẹn", sáng tác của NSND Xuân Bắc, do nghệ sĩ Lê Thị Vân Mai biểu diễn đàn Tranh cùng nghệ sĩ Hoàng Oanh biểu diễn đàn Nguyệt, các nghệ sĩ đã để lại dấu ấn sâu đậm với khán giả nước ngoài bằng thanh âm trầm bổng của tiếng đàn dân tộc.

Thiếu tá Lê Thị Vân Mai cho biết: "Cảm giác đầu tiên của cá nhân tôi đó là niềm vui, sự hài lòng vì chúng tôi đã hoàn thành tốt phần thi song tấu và chứng kiến sự hân hoan của khán giả ở cả hai buổi thi. Chúng tôi đã nhận được những tràng vỗ tay hưởng ứng nhiệt tình của khán giả. Có những khán giả còn đi ra phía sau sân khấu để gặp chúng tôi và chia sẻ cảm xúc của họ khi thưởng thức hai tác phẩm".

"Giờ đây trong tôi là cảm giác về sự biết ơn với các đồng chí lãnh đạo, những đồng đội ở Việt Nam và ở Nga đã luôn theo sát, hỗ trợ cho chúng tôi từng chi tiết nhỏ, khắc phục mọi khó khăn, động viên, khích lệ tinh thần cho chúng tôi từ khi tập luyện cho tới lúc hoàn thành phần thi. Cảm xúc đọng lại trong tôi sau phần thi song tấu là sự biết ơn tới tất cả lãnh đạo và đồng đội yêu quý. Tôi xin chúc cho "Đội quân văn hóa" của Việt Nam thăng hoa, đạt thành tích cao nhất trên sân khấu", Thiếu tá Lê Thị Vân Mai chia sẻ.

Phần thi biểu diễn nhạc cụ song tấu tại Army Games 2022. Clip nội dung chương trình do nhân vật cung cấp.

Cùng 2 tiết mục biểu diễn với nghệ sĩ Lê Thị Vân Mai, nghệ sĩ Hoàng Oanh còn mang tới hội thao tiết mục sáo trúc. Tiếng sáo trúc của anh đã chạm đến trái tim của nhiều khán giả của xứ sở Bạch Dương.

Nghệ sĩ Hoàng Oanh bày tỏ: "Với niềm tự hào dân tộc và vinh dự khi tôi là thành viên chính thức của đội tuyển "Đội quân văn hóa" được tham gia Army Games. Tôi và đồng đội của mình đã được cơ quan chủ quản quan tâm, bồi dưỡng kỹ lưỡng về chuyên môn trong tập luyện để mang tới Army Games 2022 những tiết mục đặc sắc nhất. Trong đó, những điệu múa, bài hát và giai điệu nhạc cụ đều mang âm hưởng và nét đặc của Việt Nam như: Vùng Tây Bắc, Đông Bắc và Đồng bằng châu thổ sông Hồng cho tới những thanh âm hào hùng, đậm chất người lính Việt Nam".

Nghệ sĩ Hoàng Oanh nhấn mạnh: "Với ý chí quyết tâm cao và tự hào mang màu sắc của dân tộc Việt Nam đến bạn bè quốc tế cùng với vai trò thực hiện trọng trách là truyền bá văn hóa của những người nghệ sĩ, chiến sĩ tham gia thi đấu, tôi cảm thấy rất vinh dự và với cá nhân tôi luôn chọn những tác phẩm như "Cùng hành quân giữa mùa xuân" để biểu diễn và quảng bá, tôn vinh hình ảnh, vẻ đẹp và phẩm chất của Bộ đội Cụ Hồ".

Với sự quyết tâm và tinh thần đoàn kết, các nghệ sĩ, chiến sĩ của Quân đội nhân dân Việt Nam đã chinh phục được đông đảo khán giả nước ngoài bằng tiếng đàn đặc trưng của dân tộc.

Cán bộ Ngân hàng Mô chia sẻ: "Trong suốt quá trình thu nhận, người con trai cụ chỉ đứng lặng lẽ quan sát từ một góc phòng. Chỉ đến khi các kỹ thuật viên đã lấy giác mạc xong, người con trai ấy mới lại gần, đặt tay lên mái tóc của mẹ, rồi ôm lấy mẹ mà bật khóc... Anh ôm mẹ lần cuối cùng sau khi hiến tặng giác mạc của mẹ để mang lại ánh sáng cho người khác".

Được biết, mẹ của bác sĩ Trung là Đại úy Lê Thị Hồng Minh, nguyên nhân viên khoa dược tại Bệnh viện Quân y 103.

Trước khi mất, bà đã bày tỏ di nguyện muốn hiến tặng giác mạc của mình để giúp đỡ những bệnh nhân mù lòa. Con trai bà là bác sĩ chuyên khoa mắt, đã kìm nén nỗi đau mất mẹ để thực hiện di nguyện cao cả này.

Giác mạc của Đại úy Minh đã được ghép thành công cho 2 bệnh nhân, ở 2 bệnh viện khác nhau.

Theo thống kê, tại Việt Nam có hơn 30.000 người mù vì bệnh lý giác mạc, họ cần được thực hiện phẫu thuật ghép giác mạc để tìm lại ánh sáng. 

Trong giai đoạn 2007-2023, cả nước có 45.000 đăng ký hiến tặng giác mạc, trong đó đã có 963 người tặng giác mạc sau khi qua đời của 20 tỉnh thành trong cả nước, người hiến nhỏ tuổi nhất là cháu bé 4 tuổi và lớn tuổi nhất là cụ già hơn 107 tuổi.

Tuy nhiên, con số ghép được là rất ít ỏi. Hàng dài bệnh nhân phải chờ đợi 5-6 năm vẫn không có nguồn giác mạc để hiến. Vẫn có hàng trăm nghìn bệnh nhân đang phải chấp nhận sống trong cảnh mù lòa, chờ đợi vào nguồn giác mạc duy nhất từ người hiến sau khi qua đời.

Trong số bệnh nhân chờ ghép giác mạc, nhiều nhất là ở độ tuổi 30-60, có cả trẻ em. Các bác sĩ kêu gọi người dân trong cộng đồng đăng kí hiến giác mạc nếu không may qua đời.

Giác mạc chỉ được thu nhận sau khi người hiến tặng qua đời. Thời gian tốt nhất để lấy giác mạc là trong khoảng 6-8 giờ sau khi người hiến mất. 

Bất cứ ai cũng có thể hiến giác mạc sau khi qua đời, không phụ thuộc vào tuổi tác, giới tính. Những người có thị lực kém và ngay cả những người mắc bệnh nan y như ung thư hay đái tháo đường… vẫn có thể hiến tặng giác mạc.

Cán bộ Ngân hàng Mô chia sẻ: "Trong suốt quá trình thu nhận, người con trai cụ chỉ đứng lặng lẽ quan sát từ một góc phòng. Chỉ đến khi các kỹ thuật viên đã lấy giác mạc xong, người con trai ấy mới lại gần, đặt tay lên mái tóc của mẹ, rồi ôm lấy mẹ mà bật khóc... Anh ôm mẹ lần cuối cùng sau khi hiến tặng giác mạc của mẹ để mang lại ánh sáng cho người khác".

Được biết, mẹ của bác sĩ Trung là Đại úy Lê Thị Hồng Minh, nguyên nhân viên khoa dược tại Bệnh viện Quân y 103.

Trước khi mất, bà đã bày tỏ di nguyện muốn hiến tặng giác mạc của mình để giúp đỡ những bệnh nhân mù lòa. Con trai bà là bác sĩ chuyên khoa mắt, đã kìm nén nỗi đau mất mẹ để thực hiện di nguyện cao cả này.

Giác mạc của Đại úy Minh đã được ghép thành công cho 2 bệnh nhân, ở 2 bệnh viện khác nhau.

Theo thống kê, tại Việt Nam có hơn 30.000 người mù vì bệnh lý giác mạc, họ cần được thực hiện phẫu thuật ghép giác mạc để tìm lại ánh sáng. 

Trong giai đoạn 2007-2023, cả nước có 45.000 đăng ký hiến tặng giác mạc, trong đó đã có 963 người tặng giác mạc sau khi qua đời của 20 tỉnh thành trong cả nước, người hiến nhỏ tuổi nhất là cháu bé 4 tuổi và lớn tuổi nhất là cụ già hơn 107 tuổi.

Tuy nhiên, con số ghép được là rất ít ỏi. Hàng dài bệnh nhân phải chờ đợi 5-6 năm vẫn không có nguồn giác mạc để hiến. Vẫn có hàng trăm nghìn bệnh nhân đang phải chấp nhận sống trong cảnh mù lòa, chờ đợi vào nguồn giác mạc duy nhất từ người hiến sau khi qua đời.

Trong số bệnh nhân chờ ghép giác mạc, nhiều nhất là ở độ tuổi 30-60, có cả trẻ em. Các bác sĩ kêu gọi người dân trong cộng đồng đăng kí hiến giác mạc nếu không may qua đời.

Giác mạc chỉ được thu nhận sau khi người hiến tặng qua đời. Thời gian tốt nhất để lấy giác mạc là trong khoảng 6-8 giờ sau khi người hiến mất. 

Bất cứ ai cũng có thể hiến giác mạc sau khi qua đời, không phụ thuộc vào tuổi tác, giới tính. Những người có thị lực kém và ngay cả những người mắc bệnh nan y như ung thư hay đái tháo đường… vẫn có thể hiến tặng giác mạc.

"Có rất nhiều yếu tố nguy cơ không xác định, như chất gây ô nhiễm hoặc phụ gia thực phẩm. Chúng ta không thể biết hết được", GS Ogino nói.

GS Ogino cho rằng thực tế rất nhiều bệnh ung thư trong số này - 8 trong số 14 bệnh được nghiên cứu - liên quan đến hệ tiêu hóa cho thấy chế độ ăn uống và vi khuẩn sống trong đường ruột đóng một vai trò lớn. 

Tiến sĩ Elizabeth Platz, một nhà dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg, cho biết: "Tôi nghĩ đây thực sự là một vấn đề quan trọng. Hãy lấy ví dụ với béo phì, trước kia tình trạng này hiếm nhưng giờ đây chúng ngày càng trở nên phổ biến. Mọi người đang trở nên béo phì sớm hơn, thậm chí ngay cả khi còn nhỏ. Vì vậy, nguy cơ ung thư này đang hình thành sớm hơn nhiều thập kỷ so với các thế hệ trước".

Bùng nổ ung thư đại trực tràng ở những người trẻ tuổi

Theo CNN, sự gia tăng của bệnh ung thư đại trực tràng khởi phát sớm là đặc biệt cao. Đánh giá của GS Ogino cho thấy trong những năm nghiên cứu, tỷ lệ gia tăng trung bình hàng năm của bệnh ung thư đại trực tràng ở thanh niên là khoảng 2% ở Mỹ, Úc, Canada, Pháp và Nhật Bản. Ở Anh, Scotland và xứ Wales là gần 3%. Ở Hàn Quốc và Ecuador, con số này là khoảng 5% mỗi năm.

Từ năm 1988 đến năm 2015, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng sớm đã tăng từ gần 8 trên 100.000 người lên gần 13 trên 100.000 - tăng 63%, theo một đánh giá gần đây khác được công bố trên Tạp chí Y học New England.

Các nghiên cứu cho thấy khoảng 1/10 các trường hợp ung thư đại trực tràng ở Mỹ được chẩn đoán ở những người trong độ tuổi từ 20 đến 50.

Bạn càng trẻ, nguy cơ càng cao

Đánh giá của GS Ogino cho thấy những người sinh vào những năm 1990 có nguy cơ phát triển ung thư khởi phát sớm cao hơn so với những người sinh vào những năm 1980.

Các khối u ác tính khác gia tăng ở những người trẻ tuổi ở Mỹ là u ở vú, nội mạc tử cung, túi mật, ống mật, thận, tuyến tụy, tuyến giáp, dạ dày. 

Ung thư là một chẩn đoán nghiêm trọng ở mọi lứa tuổi, nhưng khi nó xuất hiện ở những người trẻ tuổi, các khối u thường hung hãn hơn và chúng thường không bị phát hiện trong thời gian dài hơn.