- Sau khi Bộ GD-ĐT “chốt” phương án thi THPT quốc gia năm 2017, giáo viên, học sinh đã có những phản hồi đầu tiên.Những giáo viên tâm huyết cũng đã đưa ra những bí quyết giúp học sinh ôn tập và làm tốt các bài thi trắc nghiệm.
|
Thí sinh tham dự kỳ thi THPT quốc gia năm 2016 (Ảnh Đinh Quang Tuấn) |
Học sinh không còn phấp phỏng
Em Nguyễn Đình Tú (học sinh lớp 12 ở Thanh Hóa) chia sẻ: “Em nghĩ thi trắc nghiệm cũng có cái hay là không mất thời gian làm bài và trình bày. Nếu bài nào biết cách làm thì không lo mất điểm trình bày. Điều em quan tâm nhất bây giờ là khi nào có đề thi THPT quốc gia minh họa, để xác định được hướng học và ôn luyện”.
Tuy nhiên, Tú cũng còn điều lo lắng là với thi tốt nghiệp về cơ bản em phải chọn thêm môn. “Em sẽ phải học nhiều môn hơn so với năm ngoái nên cảm thấy hơi lo, không biết có học được kịp được không”.
Em Phạm Ngọc Anh, học sinh lớp 12 ở Hà Nội cũng cho biết thực ra các em đã “xác định tư tưởng” là sẽ thi trắc nghiệm các môn từ khi Bộ công bố dự thảo. “Các thầy cô đã nói chuyện nhiều với chúng em về việc này. Vì vậy, việc Bộ GD-ĐT công bố chính thức em không thấy quá bất ngờ”.
Điều Ngọc Anh mong muốn bây giờ là các trường đại học sớm có phương án tuyển sinh, để em có thể lựa chọn ôn tập môn thi một cách chính xác nhất”.
Ông Đào Tuấn Đạt, Hiệu trưởng Trường THPT Anhxtanh cho biết, việc sử dụng hình thức thi trắc nghiệm sẽ không ảnh hưởng gì tới việc dạy và học của thầy trò trong nhà trường.
"Việc dạy và học sẽ không có gì thay đổi. Giáo viên và học sinh vẫn sẽ dạy và học kỹ các môn như trước đây. Có chăng là sẽ có thêm một số bài tập trắc nghiệm để các em làm quen" - ông Đạt nói.
Ông Vũ Đức Thọ, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong (Nam Định) cũng chia sẻ “Chúng tôi không ngại môn Toán tự luận hay trắc nghiệm, bởi hình thức thi trắc nghiệm cũng đã diễn ra nhiều năm nay ở các môn khác nên việc làm quen cũng không quá khó khăn”.
Nên đánh dấu và phân loại từng phần
|
Thí sinh tham dự kỳ thi THPT quốc gia năm 2016 (Ảnh Đinh Quang Tuấn) |
Ông Phạm Thái Sơn, Phó phòng đào tạo Trường ĐH Công nghệ Thực phẩm TP.HCM thì lưu ý cần làm rõ thay đổi quan điểm rằng hình thức trắc nghiệm chỉ kiểm tra được khả năng nhớ, khả năng phán đoán mà không kiểm tra được khả năng tư duy cao hơn.
“Thực sự điều này chỉ đúng với đề thi trắc nghiệm làm không đúng cách và thiếu chuyên nghiệp.
Chính vì vậy để chuẩn bị tốt bài thi trắc nghiệm, hay thi tự luận, trước hết người học phải biết học cho đúng cách, học cách tư duy, phương pháp suy luận chứ không phải là học theo cách nhớ chi tiết, kiểu đoán mò.
Khi học sai cách, với quan điểm là trắc nghiệm chỉ là nhớ và đoán, thì các em sẽ không có được tư duy hệ thống và do đó rất nhanh quên các chi tiết” – ông Sơn lưu ý.
Ngoài ra, theo ông Sơn, khi làm bài trắc nghiệm học sinh cần đọc nhanh và phân loại, phân nhóm các câu hỏi, xác định các câu hỏi thuộc nhóm thế mạnh của mình và giải các câu hỏi đó.
“Khi học sinh không phân nhóm các câu hỏi và làm theo trình tự trên xuống dưới sẽ vướng tình huống các câu hỏi với những mạch suy nghĩ khác nhau, sẽ làm các em mất tính logic trong suy nghĩ làm bài.
Ví dụ như bài thi vật lý gồm các nội dung liên quan đến cơ học, điện, quang học thì học sinh nên đọc lướt và đánh dấu, phân loại từng phần. Khi làm bài, các em sẽ làm theo từng phần được phân loại để tránh nhầm lẫn cũng như liền mạch trong suy nghĩ. Và khi đó bài làm sẽ được nhanh và hiệu quả hơn.
Ông Sơn cũng cho rằng trong quá trình ôn tập nên lưu ý thêm việc rút kinh nghiệm những lỗi sai của mình để khi làm bài có thể áp dụng phương án loại trừ khi làm bài.
Phải học cả cách viết nhanh
Thầy Phan Văn Thái (giáo viên dạy Toán Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu, Nghệ An) cho rằng về cơ bản dù thi theo hình thức nào thì thí sinh vẫn phải nắm chắc kiến thức trong sách giáo khoa.
Ngoài ra, với hình thức thi trắc nghiệm, trong quá trình làm bài, các học sinh cần rèn luyện khả năng tư duy, suy nghĩ nhanh bởi số lượng câu hỏi là rất nhiều.
|
Thí sinh tham dự kỳ thi THPT quốc gia năm 2016 (Ảnh Đinh Quang Tuấn) |
Có những câu hỏi làm bằng phương pháp trực tiếp nhưng cũng có một số câu hỏi học sinh cần vận dụng phương pháp giải gián tiếp đó là loại trừ. Có những bài không cần làm ra hết nhưng qua một vài thao tác nháp có thể loại trừ được một vài phương án, sau đó bằng việc phân tích, vận dụng các kiến thức liên quan để đi đến đáp án cuối cùng.
“Thậm chí, các em phải học cách viết nhanh, bởi với cách làm “ngẫm nghĩ” như lâu nay thì không thể kịp. Trước nay làm một câu có thể là 15 phút, nhưng giờ mỗi câu lớn nhất chỉ có thể trong vòng 2 phút. Phải hạn chế thói quen trình bày bài bản xưa cũ và thay vào đó là phải phân tích và xử lý nhanh”.
Theo thầy Thái, trong đề thi có 4 mức độ của câu hỏi. Với những câu dễ nhất ở mức độ nhận biết, chắc chắn học sinh cứ nắm vững kiến thức cơ bản làm làm được.
“Chính vì vậy, cần tranh thủ làm thật nhanh những câu này, có thể trong vòng 15 giây chứ không dùng đến 2 phút, để nhường thời gian cho các câu hỏi khác” – thầy Thái đưa lời khuyên.
Với các câu hỏi thông hiểu tuy khó hơn một chút tuy nhiên vẫn ở mức dễ. Ở mức câu hỏi thứ 3 và thứ 4 là vận dụng và vận dụng cao mức khó sẽ tăng dần lên.
Ngoài ra, thầy Thái cho rằng, nếu quy chế cho phép sử dụng máy tính bỏ túi thì thí sinh cần lưu ý kỹ năng xử lý máy tính cũng giúp nhiều trong việc có thể kiếm điểm.
“Tuy nhiên, kể cả có dùng máy tính thì các em cũng phải hiểu kiến thức và biết cách làm thì mới dùng được, chứ không phải ấn mò mà ra. Ngoài kiến thức, việc sử dụng máy tính thành thạo cũng rất cần thiết”.
Theo thầy Thái, trước đây thi tự luận, có thể có những phần được coi là dễ thì các em thường chỉ học sơ sơ để làm, thì giờ trong những phần dễ đó, chắc chắn có những câu phân hóa hơn tức là tăng độ khó. Như vậy buộc học sinh phải học mỗi phần kỹ hơn so với trước đây và phải học một cách bao quát hơn.
Giờ mỗi phần có thể đến 5-7 câu, trong số này có những câu dễ nhưng sẽ có những câu khó.
Việc có những câu hỏi nghiêng về lý thuyết sẽ là điều hết sức bình thường kể cả đối với môn Toán.
“Kể cả những phần trước nay chỉ cần tập trung làm bài tập thì giờ có một số khái niệm cũng phải nắm vì trong đề trắc nghiệm có thể hỏi một số câu nghiêng về lý thuyết.
Ví dụ như việc phải vận dụng định nghĩa, tính chất… Đó là những câu hỏi mà nếu thi tự luận như trước đây thì không bao giờ hỏi đến. Những câu hỏi này không nhiều lắm và thuộc diện câu hỏi nhận biết nhưng cũng phải hiểu thì mới có thể trả lời được” - thầy Thái đưa lời khuyên.
Đặc biệt, thầy Thái lưu ý đề thi năm nay tất cả đều chỉ trong chương trình lớp 12 bao quát cả 7 chương và không bỏ sót một phần nào.
“Ví dụ như trước đây gần như đề thi không nhắc đến chương mặt tròn xoay nhưng giờ đây có thể trong đề thi sẽ có đến 7 câu phần này. Chính vì vậy để có điểm cao, thí sinh cần học tổng quát sách giáo khoa”.
- Lê Huyền – Thanh Hùng – Lê Văn
"> Giáo viên hé lộ “chiêu” rèn thi trắc nghiệm
- Đó là câu hỏi mà PGS.TS Nguyễn Kim Sơn – Giám đốc ĐH Quốc gia Hà Nội đã đặt ra trong bài phát biểu tại Lễ kỷ niệm 60 năm truyền thống khoa Ngữ văn, ĐH Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội.
|
PGS.TS Nguyễn Kim Sơn – Giám đốc ĐH Quốc gia Hà Nội. Ảnh: Phạm Thành Long |
Là một cựu sinh viên của khoa Ngữ văn, ông Nguyễn Kim Sơn muốn nhấn mạnh thêm “một tinh thần quan trọng nữa của truyền thống, đó là tính nhân văn cao đẹp, sự kết hợp khoa học, lý tính với nghệ thuật, nhân văn với thẩm mỹ trong từng con người nhà giáo và sinh viên, trên từng trang sách, từng bài viết và lời giảng”.
Ông cũng bày tỏ lòng tri ân và tôn kính tới các nhà giáo lão thành của khoa Ngữ văn, đồng thời khẳng định: “Chúng ta tự hào về quá khứ, chúng ta trân trọng những gì đã và đang có và cùng nhau bàn về tương lai”.
PGS. TS Nguyễn Kim Sơn cho rằng khoa Ngữ văn cần phải “vận động và tiến lên để thích ứng với cuộc sống mới”.
“Cần đổi mới về mô hình phát triển và tương lai của Khoa Văn học. Khoa học cơ bản, văn chương và nghệ thuật đang đứng trước thách thức to lớn của thời kinh tế thị trường.
Sinh viên không thể có nhiều việc làm và sống bằng nghề nghiên cứu phê bình văn học, một nghề cần rất ít người và dành cho nhóm tinh hoa, có năng khiếu và đặc biệt đam mê… Vậy sinh viên văn học sẽ làm gì? Đây là câu hỏi lớn dành cho người quản lý từ cấp Khoa tới trường Đại học KHXH&NV”.
Tuy nhiên, ông cũng khẳng định ”dù biến động và đổi mới theo chiều hướng nào, có một điều đặc biệt quan trọng cần phải giữ, nó là cái lõi, cái cốt, cái hồn tủy cho tất cả và cho mọi thời đại. Đó là tinh thần nhân văn, tinh thần thẩm mỹ, sự sáng tạo không ngừng, sự truyền thừa sư đệ, tinh thần học thuật và học phong, niềm kiêu hãnh về vị trí hàng đầu của khoa học nhân văn”.
Dưới đây là nguyên văn bài phát biểu của PGS.TS Nguyễn Kim Sơn:
Kính thưa các cô các thầy giáo lão thành của khoa Ngữ Văn, Đại học Tổng hợp trước đây, nay là khoa Văn học và Ngôn ngữ học!
Kính thưa các vị khách quý từ các bộ ngành, cơ quan Trung ương!
Kính thưa các đồng chí lãnh đạo Trường Đại học KHXH&NV!
Thưa các anh chị đồng nghiệp, các anh chị cựu sinh viên và các em sinh viên thân mến!
Hôm nay là một ngày đặc biệt. Ngày chúng ta trang trọng kỷ niệm 60 năm truyền thống của khoa Ngữ Văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội. Cũng đúng vào ngày Nhà giáo Việt Nam nhiều ý nghĩa, ngày hội ngộ của nhiều thế hệ nhà giáo và sinh viên của Khoa. Thay mặt cho lãnh đạo Đại học Quốc gia Hà Nội và cả tư cách một cựu sinh viên khoa Ngữ Văn, một cán bộ giảng dạy của Khoa, xin được gửi tới tất cả các cô các thầy, các anh chị và các bạn lời chào mừng thắm thiết nhất.
Cách đây 8 ngày, ngày 12 tháng 11 vừa qua, trường Đại học Khoa học Tự nhiên đã tổ chức kỷ niệm 60 năm truyền thống của Đại học Tổng hợp Hà Nội. Rất nhiều điều của truyền thống, của ký ức, của niềm tự hào đã được nói tới. Tôi cũng đã đặc biệt nhấn mạnh tới điều thiêng liêng và đáng tự hào nhất của chúng ta, đó là tinh thần của Đại học Tổng hợp Hà Nội, đó là tinh thần khoa học, tinh thần sáng tạo không ngừng và trách nhiệm xã hội cao cả. Đó là định hướng đại học nghiên cứu, của sự truyền thừa học thuật hướng tới định hình các trường phái. Đó là tiên phong nghiên cứu giải quyết các vấn đề học thuật mới, nóng và khó, là đào tạo nhân lực chất lượng cao và đào tạo tầng lớp trí thức tinh hoa. Và hôm nay, trong buổi lễ kỷ niệm truyền thống của khoa Ngữ Văn, nay là Khoa Văn học và Khoa Ngôn ngữ học, tôi lại muốn nhấn mạnh thêm một tinh thần quan trọng nữa của truyền thống, đó là tính nhân văn cao đẹp, sự kết hợp khoa học, lý tính với nghệ thuật, nhân văn với thẩm mỹ trong từng con người nhà giáo và sinh viên, trên từng trang sách, từng bài viết và lời giảng.
May mắn được vào học tập khóa 30 (khoảng giữa của 60 năm này), tôi cũng may mắn có những trải nghiệm trực tiếp về truyền thống Khoa Ngữ Văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội trước đây và Khoa Văn học trường Đại học KHXH&NV sau này.
Những tên tuổi của những thầy cô đã hạc giá vân du về Tây Phương cực lạc mà chúng ta cần trân trọng tưởng nhớ tới như: Cao Xuân Huy, Đào Duy Anh, Đặng Thai Mai, Hoàng Xuân Nhị, Nguyễn Văn Khỏa, Trần Đình Hượu, Nguyễn Tài Cẩn, Đỗ Đức Hiểu, Phan Cự Đệ, Bùi Duy Tân, Lê Đức Niệm, Trần Thuyết, Đinh Trọng Thanh… và nhiều tên tuổi khác.
Chúng ta cũng cùng bày tỏ lòng tri ân và tôn kính đối với những nhà giáo lão thành hiện đang là chỗ dựa tinh thần và niềm tự hào của chúng ta như: Đặng Thị Hạnh, Lê Hồng Sâm, Hoàng Thị Châu, Nguyễn Kim Đính, Hà Minh Đức, Đoàn Thiện Thuật, Hoàng Trọng Phiến, Lê Huy Tiêu, Nguyễn Trường Lịch, Đinh Văn Đức…
Chúng ta tự hào về quá khứ, chúng ta trân trọng những gì đã và đang có và cùng nhau bàn về tương lai.
Trước ngày diễn ra kỷ niệm này, tôi đã có một cuộc trao đổi nhỏ với lãnh đạo Khoa Văn học về việc làm thủ tục đề nghị tặng huân huy chương nhân 60 năm truyền thống của Khoa. Sau hồi cân nhắc Ban chủ nhiệm Khoa báo lại là thôi không làm hồ sơ đề nghị vì thấy trong mấy năm qua chưa có thành tựu gì thật đột xuất, chưa công bố quốc tế nhiều, chưa có đề tài, chương trình khoa học lớn. Có lẽ đây cũng là đặc điểm của khoa Ngữ Văn: Thực chất, thẳng thắn và nhiều cảm xúc trong hoạt động điều hành.
Thế gian vô thường, mọi thứ luôn biến đổi. Sự hoài niệm về Khoa Ngữ Văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội trước đây rất cần được tôn trọng và coi đó là một giá trị mà Đại học Tổng hợp đã tạo ra trong quá khứ. Nhưng mọi thứ vẫn phải vận động và tiến lên. Khoa Văn học ngày nay, cần tiếp tục thay đổi và thích ứng với cuộc sống mới. Cần đổi mới về mô hình phát triển và tương lai của Khoa Văn học. Khoa học cơ bản, văn chương và nghệ thuật đang đứng trước thách thức to lớn của thời kinh tế thị trường.
Sinh viên không thể có nhiều việc làm và sống bằng nghề nghiên cứu phê bình văn học, một nghề cần rất ít người và dành cho nhóm tinh hoa, có năng khiếu và đặc biệt đam mê. Mô hình giảng dạy nghiên cứu lý luận và phê bình văn học chuyên biệt như vậy chỉ còn tồn tại ở vài ba quốc gia trên thế giới. Việc giảng dạy ở Khoa Văn học cần theo thông lệ quốc tế, nó thiên về thỏa mãn nhu cầu phát triển tinh thần và năng lực, phẩm chất thẩm mỹ và nghệ thuật cá nhân hơn là một nghề để hành nghề như nhiều nghề khác… Cần phải tạo cho sinh viên môt nghề xác định… Ai không yêu quý Khoa Ngữ Văn Đại học Tổng hợp Hà Nội, ai không mong muốn Khoa cứ mãi như hôm nay là không có trái tim. Nhưng sự nhận thức lý tính buộc chúng ta phải cùng nhau cân nhắc và tính toán đổi mới Khoa Văn học. Trong một thời gian dài, sinh viên học Khoa Ngữ Văn ra trường một phần làm báo, làm văn hóa, xuất bản, giảng dạy văn học và một số nghề khác. Tuy nhiên hiện nay, việc đào tạo phóng viên, các khoa Báo chí đã đào tạo ra số lượng rất lớn, số lượng giáo viên văn học cũng đã vượt quá nhu cầu ở mọi cấp… Vậy sinh viên văn học sẽ làm gì? Đây là câu hỏi lớn dành cho người quản lý từ cấp Khoa tới trường Đại học KHXH&NV. Số lượng người làm công tác lý luận phê bình văn học nghệ thuật chắc chắn cần số lượng rất ít. Đào tạo hàng năm cần thu hẹp số lượng sinh viên, nhưng cần giỏi và thực sự yêu nghề. Xã hội càng phát triển, số người sau khi thành danh trong các lĩnh vực khác, hoặc một sớm nào đó chợt thấy ham mê yêu thích văn chương nghệ thuật mà đi học cho thỏa nguyện bình sinh sẽ ngày càng nhiều. Xã hội càng phát triển, xu hướng này sẽ càng mạnh. Cần có phương án đào tạo đáp ứng nhu cầu này của xã hội. Định hướng đào tạo bồi dưỡng năng khiếu sáng tác và biên tập văn học nghệ thuật cần đẩy mạnh hơn. Nên tham khảo mô hình tổ chức đào tạo ngành này theo thông lệ thế giới. Rất rất ít các trường đại học tại các khu vực Âu Mỹ có riêng khoa nghiên cứu văn học. Nó là một phần trong Science of Art, phát triển theo định hướng văn hóa học và nghệ thuật học, cho đa dạng đối tượng học tập là hướng cần cân nhắc để điều chỉnh định hướng chiến lược, điều chỉnh và xây dựng các chương trình đào tạo mới, điều chỉnh định hướng chuyên môn.
Nhưng dù biến động và đổi mới theo chiều hướng nào, có một điều đặc biệt quan trọng cần phải giữ, nó là cái lõi, cái cốt, cái hồn tủy cho tất cả và cho mọi thời đại. Đó là tinh thần nhân văn, tinh thần thẩm mỹ, sự sáng tạo không ngừng, sự truyền thừa sư đệ, tinh thần học thuật và học phong, niềm kiêu hãnh về vị trí hàng đầu của khoa học nhân văn.
Đối với ngành Hán Nôm. Đây là ngành đặc biệt, độc đáo, đặc biệt hệ trọng với văn hóa và tinh thần nhân văn của dân tộc. Sứ mệnh truyền thừa văn hóa đã đặt ra ngay từ khi thành lập ngành và vai trò ngày càng trở nên quan trọng trong hiện tại và tương lai. Ngành này không cần đào tạo nhiều, nhưng cần chuyên sâu và cần những người yêu nghề, tâm huyết với sự nghiệp. Sự phát triển của ngành cũng nhiều thăng trầm. Tuy nhiên chưa bao giờ ngành được đầu tư đặc biệt tương xứng với vị trí mà nó cần được đối đãi. Tôi nói điều này không phải vì bản thân mình trưởng thành từ ngành Hán Nôm, mà giá trị tự thân và đòi hỏi của văn hóa và học thuật của dân tộc đòi hỏi dữ dội phải như vậy. Một khoa độc lập, hoặc một viện vừa đào tạo vừa nghiên cứu trong trường Đại học KHXH&NV được đầu tư đặc biệt là điều dứt khoát phải quan tâm và triển khai trong thời gian sắp tới. Đại học Quốc gia Hà Nội hiện có chủ trương ưu tiên giữ vững vị trí hàng đầu của những ngành đang có lợi thế và ưu tiên đầu tư những ngành có vị trí đặc biệt lợi thế trong gây dựng uy tín thương hiệu và cạnh tranh. Ngành Hán Nôm hai lần đáng được nằm trong số đó. Lãnh đạo trường Đại học KHXH&NV cần đặc biệt chú ý tới điều này để chỉ đạo (những chuyên ngành như Khảo cổ học, Hán Nôm, cần có ưu tiên đặc biệt…)
Trong thời gian sắp tới, Khoa Văn học cần đặc biệt quan tâm đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học. Truyền thống lớn của Khoa Ngữ Văn Đại học Tổng hợp Hà Nội là truyền thống học thuật, là tiên phong trong nghiên cứu khoa học, tìm tòi sáng tạo và tạo ra những sản phẩm nghiên cứu khoa học và đào tạo căn bản, chắc chắn, chất lượng cao. Cần có những chương trình, đề tài nghiên cứu quy mô lớn, giải quyết các vấn đề lớn của lĩnh vực chuyên môn này, chỉ có như vậy mới vực dậy được tinh thần học thuật, mới rèn được lực lượng cán bộ, mới có cơ hy vọng xây dựng các khuynh hướng, trường phái trong học thuật, điều đã từng manh nha trong các giai đoạn trước đây. Với lực lượng cán bộ trẻ trưởng thành khá nhanh và giàu năng lực như hiện nay, nếu thế hệ trước khích lệ và định hướng, lãnh đạo Khoa biết tổ chức nghiên cứu, thì một Khoa hùng mạnh là tương lai không xa.
Lãnh đạo trường Đại học KHXH&NV cần quan tâm đúng và hiệu quả, có những chỉ đạo mạnh mẽ, hỗ trợ kịp thời để Khoa vượt qua những thách thức, tiếp tục phát triển và khẳng định vị thế hàng đầu trong cả nước và từng bước khẳng định vị thế quốc tế.
Trên đây là mấy lời phát biểu mang tính “Tự sự kỳ tâm”, nhân dịp buổi lễ quan trọng này. Kính chúc các thầy các cô và các đồng nghiệp ngày 20.11 thật vui vẻ và tràn đầy hạnh phúc từ nghề nghiệp và từ cuộc sống. Chúc tất cả các vị khác quý và các bạn sinh viên dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và bình yên.
Xin trân trọng cảm ơn!
"> Giám đốc ĐH Quốc gia HN: Sinh viên Văn học sẽ làm gì?