Khảo sát của Google năm 2023 cho thấy, 64% phụ huynh Việt Nam đã và đang tìm cách học hỏi công nghệ để dạy con về những kỹ năng an toàn khi lên mạng. Bên cạnh vai trò của phụ huynh, bản thân các em nhỏ và thầy cô giáo cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ứng phó với những thách thức khi tham gia vào môi trường mạng. 

Trẻ em cần được hướng dẫn ngay tại trường về kỹ năng nhận diện những vấn đề không tốt trên môi trường trực tuyến và biết cách phản ứng đúng với chúng. Các thầy cô giáo cũng cần có kỹ năng trao đổi và hướng dẫn học sinh về các tiêu chuẩn ứng xử trên mạng.

Chia sẻ với PV, ông Marc Woo, Giám đốc‌ ‌điều hành phụ trách Việt Nam của Google Châu Á – Thái Bình Dương cho biết, trong 2 năm qua, Google đã phối hợp cùng các cơ quan đối tác và nhà trường để nâng cao ý thức an toàn mạng cho giáo viên, đưa họ trở thành lực lượng đồng hành bên trẻ em và phụ huynh của các em. 

“Từ năm 2021 đến nay, qua chương trình Em an toàn hơn cùng Google, hơn 1 triệu học sinh và 7.443 giáo viên ở 1.115 trường tiểu học trên cả nước đã được tập huấn trực tiếp và trực tuyến để nâng cao kiến thức để sẵn sàng tham gia môi trường mạng", đại diện Google Việt Nam chia sẻ. 

Theo Google Việt Nam, sự phối hợp toàn diện của giáo viên với phụ huynh và học sinh đã góp phần thay đổi giao tiếp trong mỗi gia đình theo chiều hướng tích cực. Trước năm 2021, có đến hơn 1/3 số phụ huynh được khảo sát chưa bao giờ nói chuyện với con về an toàn mạng, thế nhưng khảo sát năm 2023 cho thấy, 87,7% phụ huynh Việt Nam đã có thể dễ dàng trao đổi với con về chủ đề này. 

“Phụ huynh Việt Nam cũng đang chủ động tìm kiếm các giải pháp công nghệ nhằm hỗ trợ con trong học tập (78,2%), tìm kiếm nội dung giáo dục chất lượng cao (72,2%), hướng dẫn con về an toàn mạng (64,1%)”, Google cho hay.

Theo bà Đinh Thị Như Hoa, Trưởng phòng kiểm định Trung tâm ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT, Bộ TT&TT), Internet ngày càng chiếm vai trò quan trọng trong cuộc sống. Tại Việt Nam, 2/3 số trẻ em hiện có thể tiếp cận với thiết bị kết nối Internet. 

Số liệu của UNICEF cho thấy, 82% trẻ em Việt Nam trong độ tuổi 12-15 tuổi có sử dụng Internet. Con số này tăng lên 93% đối với trẻ em từ 14-15 tuổi. 

Tần suất sử dụng Internet của trẻ em đang ngày càng gia tăng, đặc biệt là trong những dịp hè. Môi trường Internet cũng là con dao 2 lưỡi, bên cạnh các lợi ích nhờ việc cung cấp kiến thức, giải trí, tạo môi trường kết nối, công nghệ cũng mang tới những rủi ro và nguy hiểm cho trẻ em, nhóm đối tượng chưa có đủ nhận thức và kỹ năng để tự bảo vệ mình trên mạng. Trước mối lo ngại đó, không ít phụ huynh đã lựa chọn giải pháp cực đoan là cấm con em mình tiếp xúc với Internet. 

Theo đại diện VNCERT, giải pháp tốt nhất hiện nay để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng cần sự chung tay của gia đình, nhà trường, xã hội và chính các em. Ngoài sự chủ động của cha mẹ, chính các em cũng cần nhận thức về các thông tin mà mình tiếp cận.

Giáo dục STEM nâng cao kiến thức và kỹ năng chuyển đổi số

Cũng như Kim, Ryu Ok Hada luôn muốn trở thành bác sĩ để cứu người, nhưng giờ đây, bác sĩ thực tập sinh đã nghỉ việc và đứng bên ngoài bệnh viện, tay cầm chiếc áo blouse. 

Họ quyết định tham gia cuộc đình công của 9.000 bác sĩ nội trú, thực tập sinh ở Hàn Quốc phản đối chính sách y tế của chính phủ. Tình trạng thiếu nhân lực khiến các bệnh viện phải từ chối bệnh nhân và hủy bỏ nhiều ca phẫu thuật. 

Ryu và Kim thuộc nhóm bác sĩ nội trú - mắt xích quan trọng trong hệ thống y tế Hàn Quốc nhưng phải làm việc quá sức, bị trả lương thấp và không được lắng nghe. Ryu, 25 tuổi, nói: “Hệ thống y tế tuyệt vời ở Hàn Quốc được vận hành bằng cách để các bác sĩ thực tập sinh lương thấp tiếp tục mài giũa”.

Các quan chức Hàn Quốc có kế hoạch tăng số lượng sinh viên trường y bắt đầu từ năm tới. Điều đó khiến các bác sĩ phẫn nộ, họ cho rằng chính phủ cần cải thiện điều kiện việc làm và lương cho nhân viên y tế chứ không phải tạo ra nhiều cạnh tranh hơn. 

Trong khi đó, chính quyền cho biết cần có thêm nhân viên để tăng cường dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở vùng sâu vùng xa và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của một trong những xã hội có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới.

Cuộc thăm dò gần đây của Gallup Korea cho thấy kế hoạch tăng cường tuyển sinh trường y được 76% số người được hỏi ủng hộ. Trong khi đó, cuộc đình công kéo dài 10 ngày của các bác sĩ nhận nhiều phản ứng tiêu cực. 

“Tại sao chúng tôi lại bị coi như những kẻ phản diện sau khi cống hiến thời gian và sức lực của mình để cứu người?”, Kim bày tỏ. Vị bác sĩ 31 tuổi cũng cho rằng “sẽ hợp lý hơn nếu chính phủ theo đuổi việc mở rộng tuyển sinh vào trường y sau khi cải thiện điều kiện làm việc”.

Để trở thành bác sĩ nội trú, Kim đã phải trải qua nhiều năm căng sức học tập và làm việc. Chỉ 3% số người nộp đơn được nhận vào một trong 40 trường y trên toàn quốc. Kim đã học 6 năm ở trường y, làm bác sĩ y tế công cộng suốt 18 tháng và là thực tập sinh trong 1 năm. 

Anh làm việc ít nhất 80 giờ một tuần (khoảng 11 tiếng mỗi ngày, nếu làm cả 7 ngày) nhưng lương chỉ ở mức tối thiểu tại Hàn Quốc (7,4 USD/giờ). 

Các bác sĩ nội trú và thực tập sinh ở Hàn Quốc làm việc theo ca 36 giờ (ở Mỹ là 24 giờ). Mỗi bác sĩ Hàn Quốc thường làm 100 giờ/tuần trong khi một nửa số số bác sĩ trẻ ở Mỹ làm dưới 60 giờ/tuần. 

Bác sĩ Ryu làm 100 giờ/tuần tại bệnh viện danh giá và nhận 1.500 đến 3.000 USD/tháng (bao gồm cả thêm giờ). Mức tương tự ở Mỹ là 5.000 USD ngay năm đi làm đầu tiên. 

Các bác sĩ đình công chỉ chiếm một phần nhỏ trong số 140.000 bác sĩ của Hàn Quốc, nhưng có thể chiếm hơn 40% nhân viên tại các bệnh viện giảng dạy lớn, thực hiện những nhiệm vụ quan trọng trong phòng cấp cứu, chăm sóc đặc biệt và phòng phẫu thuật.

Park Dan, người đứng đầu Hiệp hội Thực tập sinh Hàn Quốc, có giấc mơ thời thơ ấu là trở thành bác sĩ cấp cứu. Anh nói rằng bị giằng xé giữa bệnh nhân của mình và chính sách thực thi không lắng nghe các bác sĩ của chính phủ. 

"Với niềm tự hào cứu sống bệnh nhân, tôi đã cố gắng được như vậy. Như nhiều bác sĩ nói, thật đau lòng và khó khăn khi phải rời xa bệnh nhân. Nhưng hệ thống hiện tại đã bị bóp méo nên chúng ta cần điều tốt hơn thế”, bác sĩ Park nói. 

Cuộc khủng hoảng y tế ở Hàn Quốc: Niềm tin bị sụp đổ?

Thủ tướng biểu dương những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các bộ, ngành, địa phương, sự chỉ đạo quyết liệt của các thành viên Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số, vai trò nòng cốt của lực lượng công an nhân dân trong triển khai Đề án 06 và sự đồng lòng, ủng hộ, tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp. Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, những kết quả tích cực này mới chỉ là bước đầu. 

Chỉ ra các tồn tại, hạn chế, Thủ tướng cho biết, nhiều lãnh đạo các ban, bộ, ngành, địa phương chưa coi chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm, chưa thực sự quan tâm, chỉ đạo, ưu tiên nguồn lực cho chuyển đổi số. Nhiều chỉ tiêu chưa có thông tin để đánh giá. Trong các chỉ tiêu có thông tin đánh giá, có một số chỉ tiêu khó hoàn thành. Tốc độ mạng băng rộng cố định, di động vẫn là mức trung bình khá.

Chất lượng dịch vụ công trực tuyến (theo tiêu chí đơn giản, thuận tiện, nhanh chóng, an toàn, an ninh) còn thấp, chưa đạt kỳ vọng của người dân, doanh nghiệp. Tính liên thông, chia sẻ, đồng bộ giữa các cơ sở dữ liệu quốc gia còn thấp.

Nền tảng xã hội số, thương mại điện tử còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng tự chủ trong chuyển đổi số quốc gia. Nhân lực cho chuyển đổi số chưa đáp ứng được nhu cầu cả về số lượng, chất lượng, phân bổ chưa đồng đều. An toàn, an ninh mạng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Thủ tướng nhấn mạnh một số nguyên nhân và bài học, mà trước hết là vai trò của người đứng đầu. Nếu người đứng đầu vào cuộc chỉ đạo quyết liệt thì ở phía dưới sẽ có sự chuyển động mạnh mẽ. 

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu phát triển hạ tầng phải đồng bộ, toàn diện, liên thông, nhanh chóng hiện đại hóa hạ tầng số, tạo động lực, cảm hứng để người dân và doanh nghiệp tham gia tích cực hơn vào chuyển đổi số.

Bốn ưu tiên chuyển đổi số của Chính phủ

Nhấn mạnh một số quan điểm chỉ đạo, Thủ tướng khẳng định, phải xác định chuyển đổi số là xu thế tất yếu, đòi hỏi khách quan và được xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng của Đảng, Nhà nước, cần được tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa, vượt qua rào cản, khó khăn, thách thức, tạo đột phá hơn nữa với quan điểm toàn dân, toàn diện, tổng thể, không để ai bị bỏ lại phía sau nhưng phải có ưu tiên. 

Bốn ưu tiên trong chuyển đổi số được người đứng đầu Chính phủ chỉ ra gồm: Ưu tiên phát triển dữ liệu, xây dựng cơ sở dữ liệu "đúng, đủ, sạch, sống" (dữ liệu là tài nguyên), ưu tiên phát triển các dịch vụ công trực tuyến gắn với đời sống người dân, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và có đối tượng bao phủ lớn, ưu tiên phát triển các nền tảng (nhất là các cơ sở dữ liệu quốc gia) và ưu tiên bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin.

Theo Thủ tướng, xây dựng, phát triển hệ sinh thái công dân số phải là một nền tảng quan trọng của chuyển đổi số quốc gia. Kinh tế số là động lực quan trọng phát triển kinh tế Việt Nam. Xã hội số là một trong những nền tảng của xã hội Việt Nam. Văn hóa số là một phần quan trọng của nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam. 

Để làm được điều đó, cần hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp,huy động mọi nguồn lực, sự tham gia của cả hệ thống chính trị, người dân và cộng đồng doanh nghiệp. 

Các cơ sở dữ liệu quốc gia là nguồn tài nguyên mới và là nền tảng quan trọng cho chuyển đổi số quốc gia nên phải có tính liên kết, liên thông, chia sẻ cao. Bên cạnh đó, phải đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm gắn với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực cán bộ thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát. 

Thủ tướng khẳng định, Đề án 06 là một nhiệm vụ then chốt, quan trọng của chuyển đổi số quốc gia. Do đó cần huy động mọi nguồn lực, sự tham gia của cả hệ thống chính trị, người dân và cộng đồng doanh nghiệp. 

Xuất hiện nhiều điểm sáng, mô hình hay về chuyển đổi số

Trước đó, tại Hội nghị, nhiều ý kiến đã thống nhất đánh giá, từ đầu năm 2023, công tác chuyển đổi số quốc gia và triển khai Đề án 06 đã đạt được một số kết quả tích cực.

Báo cáo của Bộ TT&TT cho biết, đã xuất hiện nhiều điểm sáng, mô hình hay như việc xây dựng nhận thức số, đào tạo nhân lực số tại Đà Nẵng; xây dựng hạ tầng số tại Quảng Ninh; thúc đẩy người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến với chiến dịch 92 ngày đêm tại Bình Phước; triển khai "trợ lý ảo" trong ngành tòa án…

Theo đó, TAND Tối cao đã chủ trì, phối hợp với Bộ TT&TT nghiên cứu, triển khai thử nghiệm "trợ lý ảo" đóng vai trò như một thư ký riêng, am hiểu pháp luật và chuyên môn nghiệp vụ của tòa án, làm việc 24/7 và luôn bên cạnh thẩm phán, giao tiếp với thẩm phán bằng ngôn ngữ tự nhiên thông qua điện thoại di động, máy tính cá nhân. 

Việc sử dụng "trợ lý ảo" đã giúp tiết kiệm nhiều thời gian tra cứu, tìm kiếm, nghiên cứu, xử lý, ra quyết định đối với các vụ án được đúng bản chất sự việc, đúng pháp luật. Đến tháng 6/2023, TAND Tối cao đã cung cấp hơn 11.600 tài khoản cho thẩm phán và cán bộ, công chức của toà án sử dụng trợ lý ảo…

Quảng Ninh là một trong những địa phương đi đầu về chỉ số cơ sở hạ tầng tại Việt Nam. Theo Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Cao Tường Huy, địa phương đã chú trọng đầu tư xây dựng, phát triển hạ tầng số để thúc đẩy nền sản xuất thông minh, phát triển kinh tế số, xã hội số. 

Nhờ vậy, tỷ lệ hộ gia đình có kết nối cáp quang tại Quảng Ninh hiện đạt 89,13% (trung bình cả nước đạt 75,39%). 100% xã, phường, thị trấn được triển khai Internet băng rộng. Trung tâm Tích hợp dữ liệu của tỉnh tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế Tier-3, hiện được phát triển theo hướng sử dụng công nghệ điện toán đám mây.

Hạ tầng số đồng bộ, hiện đại đã góp phần quyết định chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến, xử lý thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp, hiệu quả hoạt động của nền hành chính.

Lấy dẫn chứng, ông Cao Tường Huy cho hay, Quảng Ninh vừa trao Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 2 dự án của Foxconn Singapore PTE LTD với tổng vốn đầu tư khoảng 250 triệu USD. Cả 2 dự án đều được cấp giấy chứng nhận đầu tư chỉ trong 12 giờ làm việc, kể từ thời điểm nhà đầu tư nộp hồ sơ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công của tỉnh (rút ngắn thời gian giải quyết 14 ngày làm việc so với quy định).

Với TP.HCM, theo Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi, Thành phố đã triển khai và đưa vào vận hành Hệ thống Thông tin giải quyết thủ tục hành chính trên cơ sở hợp nhất Cổng Dịch vụ công và Hệ thống Thông tin một cửa điện tử thành Hệ thống thông tin thống nhất, kết nối với hệ thống xác thực định danh theo Đề án 06.

Kinh nghiệm của TP.HCM là triển khai nhanh, quyết liệt, tổng thể, đồng bộ và kỷ luật trong tổ chức thực hiện theo đúng kế hoạch và phương án đã đề ra. TP.HCM sẽ sớm đổi mới việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, ứng dụng dịch vụ xác thực định danh điện tử, căn cước công dân trong giải quyết thủ tục hành chính theo hướng không phụ thuộc vào địa giới hành chính, gắn với số hóa và sử dụng kết quả số hóa hồ sơ, giấy tờ.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, 25/25 dịch vụ công thiết yếu của Đề án 06 và 10/28 dịch vụ công tại Quyết định số 422/QĐ-TTg ngày 4/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ đã được tích hợp, cung cấp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Chất lượng giải quyết thủ tục hành chính đã được cải thiện so với năm 2022, tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hoặc sớm hạn của bộ, ngành tăng 10% so với năm 2022, địa phương tăng 8% so với năm 2022.