NSND Thế Anh tên thật là Nguyễn Thế Anh, sinh ngày 3/4/1938 tại xã Xuân Phương, huyện Từ Liêm, Hà Nội. Ông là con thứ 3 trong một gia đình khá giả, mẹ là một tiểu thương, cha là người học hành đỗ đạt. Năm Thế Anh 3 tuổi, cha ông được học bổng sang Pháp học bác sĩ. Mẹ ông phải một mình nuôi dạy 2 anh em ông (người anh trai thứ hai qua đời sớm). Sau này, NSND Thế Anh đã liên lạc được với người cha của mình nhưng cho đến khi cha ông mất, hai cha con vẫn không gặp mặt nhau.

Năm 1966, ông ghi dấu ấn với vai diễn điện ảnh đầu tiên trong phim "Nổi gió". Hình ảnh chàng trung úy Phương đẹp trai, hào hoa một thời trở thành tiêu chuẩn để đánh giá vẻ đẹp của người đàn ông Việt Nam thập niên 1960.

Ở lĩnh vực điện ảnh, NSND Thế Anh nổi tiếng với Ba Duy trong Mối tình đầu, Dư trong Đường về quê mẹ, tiểu đoàn trưởng pháo binh trong Em bé Hà Nội, Không nơi ẩn nấp, Ngày lễ Thánh, Lưu lạc và trở về Sam Sao, Tự thú trước bình minh, Hồi chuông màu da cam, Vụ án Hồ Con Rùa, Người trong cuộc, Vĩnh biệt chân trời cũ, Gánh xiếc rong, Đêm hội Long Trì, Kiếp phù du... trong đó nổi tiếng nhất là vai Ba Duy trong Mối tình đầu

Năm 1984, ông nhận danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú. Năm 2001, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.

Sau năm 1975, ông về lập nghiệp tại thành phố Hồ Chí Minh. Trong suốt thập niên 1980-1990, Thế Anh vẫn tiếp tục công việc diễn xuất. Thập niên 2000, ông tiếp tục tham gia một số bộ phim truyền hình như Giao thời, Dốc tình, Hoa dã quỳ, Xin lỗi tình yêu, Tiếng cuốc đêm khuya... và một số bộ phim nhựa như vai sĩ quan Pháp Ponchon trong Người học trò đất Gia Định xưa (đạo diễn Huy Thành). Gần đây, ông trở lại sân khấu kịch với vai phản diện Trần Luận trong Người thi hành án tử (đạo diễn Khánh Hoàng).

NSND Thế Anh góp mặt trong nhiều bộ phim.

Năm 2003, ở tuổi 65, nghệ sĩ góp mặt trong phim truyền hình "Dốc tình" rồi dừng hẳn diễn xuất cho đến nay.

NSND Thế Anh luôn xuất hiện vởi vẻ tếu táo, rạng rỡ. Từ năm 2003, ông chỉ góp mặt trong một số sự kiện điện ảnh. Thế Anh tìm niềm vui tuổi già ở việc viết sách và nghiên cứu phim ảnh.

Vợ ông là Thu Hằng, cũng là một diễn viên. Ông đã đặt tên cho hai người con trai là Thế Phương và Thế Duy để kỉ niệm hai vai diễn thành công nhất của mình.

T.N

Xót xa trước giọng ốm thều thào tuổi 77 của NSND Thế Anh

Sức khỏe của NSND Thế Anh hiện đang không được tốt qua giọng nói khàn đặc và có phần khá khó khăn của ông nhưng ông vẫn tâm huyết bày tỏ niềm hạnh phúc vô cùng về sự phát triển và đi lên của nền điện ảnh nước nhà.

Trang trí trang phục là sản phẩm của nghệ thuật và kỹ thuật được thể hiện qua từng yếu tố cấu thành nên bộ trang phục, như áo, yếm, quần, dây lưng, khăn.

Đồng bào dân tộc Dao đỏ ở Tuyên Quang bao đời nay luôn tự hào về trang phục truyền thống của tộc người mình. Hiện nay, tại các bản làng nơi đồng bào Dao đỏ sinh sống, nhiều phụ nữ Dao vẫn tự tay làm trang phục cho mình và cho người thân trong gia đình.

Qua đó, trang phục và nghệ thuật trang trí trên trang phục đã thực sự trở thành những thành tố quan trọng và cấu thành nên văn hóa của người Dao đỏ. Các mô-típ hoa văn được trang trí vô cùng tinh tế, bố cục chặt chẽ, hòa sắc rực rỡ và mang tính đặc trưng riêng.

Nghệ thuật trang trí này gắn với truyền thuyết về con long khuyển mình rồng ngũ sắc, biến thân của Bàn Hộ (tổ tiên của người Dao Đỏ) cứu nước của Bình Vương khỏi sự hủy diệt của Cao Vương. Vì vậy, trang phục cầu kỳ từ cách cắt khâu đến hoa văn, cách tạo hình và đặc biệt là màu sắc trang trí nhất thiết phải có đủ năm màu cơ bản: đỏ, trắng, vàng, xanh, chàm hoặc đen.

Cắt may, trang trí trang phục truyền thống là tiêu chí quan trọng để đánh giá tài năng, vẻ đẹp và phẩm hạnh của người phụ nữ. Từ khi lên mười tuổi, bé gái Dao Đỏ được các bà, các mẹ dạy cho cách kéo sợi, dệt vải, cắt may và thêu thùa. Sang tuổi 15, hầu hết họ biết tự làm cho mình những bộ trang phục truyền thống đẹp nhất để tham dự các ngày lễ hội, chợ phiên ở thôn bản. Để làm ra một bộ trang phục, người Dao Đỏ ở Tuyên Quang tham gia vào quá trình trồng bông, dệt vải, trồng chàm, nhuộm chàm, cắt may, trang trí…

Bông được thu hoạch vào tháng bảy, tám (Âm lịch). Quả bông được phơi sương, nắng cho nở ra rồi đem cán tách hạt và bông. Sợi bông luộc qua nước sôi cho sạch rồi đem hồ với nước cháo ngô (hoặc cháo gạo nếp, tẻ), nấu trong nửa ngày thì vớt ra đem sợi phơi khô, sau đó đánh thành con chỉ để dệt thành vải.

Để nhuộm vải, đồng bào dùng cao chàm được làm từ việc ngâm cây chàm, lọc, cho thêm vôi bột, nước tro bếp. Khi làm cao, phải thực hiện một số kiêng cữ như: Không chế biến cao chàm ở trong nhà mà phải làm trong một cái lán nhỏ cạnh nhà; không chế biến khi nhà có lợn, trâu, bò đẻ hoặc phụ nữ có thai đi qua lán. Cao chàm được hòa tan với nước đun sôi cùng lá ngải để nguội, pha thêm ít nước tro và rượu, khuấy đều. Để vải có màu đẹp và bền, đồng bào nhuộm vào tháng 7, tháng 8 vì thời điểm này tiết trời khô ráo, vải mau khô và bắt màu tốt. Trước khi nhuộm phải đem ngâm thật kỹ để hết hồ thì lúc nhuộm mới dễ bắt màu và không bị loang lổ. Khi nhuộm, tấm vải được nhấn chìm trong nước, dùng chân đạp thật kỹ để vải thấm màu chàm. Ngâm vải khoảng 1 giờ, rồi đem phơi khô. Để vải có màu chàm như ý thường phải mất 20 ngày trở lên để nhuộm và phơi khô nhiều lần....

Vải được cắt, may, khâu và được trang trí theo giới tính, độ tuổi, theo tín ngưỡng (cho thầy cúng). Người phụ nữ được tự do sáng tạo mô-típ hoa văn, cách tạo hình, màu sắc trang trí nhưng phải tuân thủ về bố cục trang trí như: Thân trước và thân sau áo dài, áo ngắn; quanh hông, từ đầu gối xuống gấu quần, mặt khăn đội đầu… trên y phục nữ và phần gấu áo, gấu quần, phần lai trước ngực trên y phục nam.

Trang phục nữ, trong đó áo dài được trang trí tập trung ở viền nẹp ngực, tà áo, đầu ống tay áo. Nẹp ngực được đáp dải vải hoa văn với hình dấu chân hổ, hình cây cỏ, sóng nước, quả thông, hoa bông, họa tiết ghép vải hình răng cưa và đính các quả bông len đỏ. Tà áo thêu hoa văn hình sóng nước, cây cỏ màu trắng, xanh, đỏ, vàng; ở nơi xẻ tà của áo đính một dải băng ngang quả bông, tua rua len, hạt cườm. Đầu ống tay áo được đáp các dải hoa văn thêu sẵn, hình cây cỏ, dấu chân hổ, răng cưa, quả trám, thập ngoặc hoặc ghép vải in hoa văn màu đỏ. Yếm được trang trí cả ở thân trước và thân sau bằng kỹ thuật thêu chỉ màu đỏ, vàng, xanh và đính hoa văn bằng bạc. Quần được thêu ở 2 ống rất tỉ mỉ với hoa văn hình vuông, chữ nhật màu đỏ, vàng, trắng; bên trong các hình đó là hoa văn cây thông, quả trám, sóng nước, dấu chân hổ, con hến, dấu nhân, ông sấm to; phân cách giữa các hình là các đường chỉ thêu màu đỏ, trắng. Khăn vấn đầu được thêu hình hoa cây bông, cây vạn hoa, hình cách đoạn, vết chân hổ, chữ thập ngoặc bằng chỉ màu vàng, trắng, đỏ, xanh. Khăn đội đầu trang trí hai đầu khăn các họa tiết hoa văn hình cây cỏ, thập ngoặc, răng cưa, hoa bạc, hoa chéo. Dây lưng màu đỏ không có hoa văn.

Khăn trùm đầu cô dâu thêu nhiều loại hoa văn hình cây cỏ, cây thông, dấu chân hổ, hoa bông, hình chim… Diềm khăn đính một hàng tua rua bằng len màu đỏ, xanh, vàng che kín mặt cô dâu. Tạp dề cô dâu, mỗi cạnh được viền bằng các đường thêu hoa văn hình cây cỏ, chữ thập ngoặc; gấu thêu hoa văn hình cây bông, dấu chân hổ, thập ngoặc; trên cùng thêu hoa văn hình cây thông, hoa cây thông, gắn hoa văn hình con ngựa, người mặc váy. Khi diện y phục, phụ nữ Dao Đỏ còn đeo trang sức bằng bạc, gồm: Vòng cổ, vòng tay, hoa tai, xà tích.

Y phục nam nói chung giản dị về màu sắc, cách tạo hình, kiểu cách, trang trí chủ yếu trên áo và khăn đội đầu. Áo được trang trí bằng những đường viền bằng vải màu đỏ hoặc ghép vải hoa đỏ ở ống tay, quanh gấu áo, phần xẻ tà ở gấu áo. Phần lai trước ngực áo là mảnh vải hình chữ nhật được thêu kín hoa văn, thường là các mô-típ như hoa chéo, chữ thập, dấu nhân, cây cỏ, quả thông, dấu chân hổ, hoa cây bông và các đường chỉ thêu nằm ngang, dọc bằng màu đỏ, trắng. Bên phải của nách áo được đính 5 khuy bạc nhỏ bằng hạt ngô. Khăn đội đầu trang trí giống khăn của nữ giới.

Y phục nam nữ của trẻ em được cắt khâu, trang trí như áo, quần của người lớn nhưng ít hoa văn hơn; ở gấu quần, gấu áo, cổ áo, tay áo thường viền vải màu đỏ, hoặc ghép vải in hoa văn màu đỏ. Mũ được tạo bởi 8 mảnh vải hình tam giác cân, các cạnh xiên của tam giác được đính lại với nhau thành hình chóp. Các mảnh vải thêu kín hoa văn, thường là các mô-típ như hình cây cỏ, hoa cây thông, hoa cây bông, cây Tam Thanh, màu xanh, trắng, vàng. Chóp mũ và viền mép mũ hai bên đính một quả bông len màu đỏ, mũ trẻ em nữ đính thêm các tua rua len rủ xuống xung quanh mũ. Quai mũ làm bằng chuỗi hạt cườm màu xanh, đỏ, tím, vàng.

Áo thầy cúng, viền quanh nẹp ngực là những túm len nhỏ màu đỏ hoặc can vải màu đỏ, hai thân trước và thân sau thêu kín hoa văn hình các vị thần linh, hoa mặt trời, cây tam thanh, hình người, ngựa, rồng, chim, núi. Ngày nay, áo được làm bằng vải dệt công nghiệp màu đỏ (hoặc vải dệt công nghiệp in hoa, chim công, màu đỏ), không thêu hoa văn trang trí. Mũ được làm bằng giấy bồi hoặc vải, thêu hoặc vẽ hình rồng chầu mặt trời, phượng chầu mặt trăng và các họa tiết quanh viền mũ.

Tình Lê

Hơn 80% di sản thế giới được UNESCO công nhận phải trì hoãn nhiều sự kiện và đóng cửa, gây tổn thất tới chuỗi hoạt động sinh kế của cộng đồng địa phương và những người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa.

Các nghệ sĩ tham gia đăng tải câu chuyện của họ trên mạng xã hội với hashtag #ShareCulture, #ResiliArt, #WorldArtday lan tỏa thông điệp, sức mạnh kiên cường chống dịch.

Các tổ chức và cơ sở văn hóa, gồm bảo tàng, nhà hát, rạp chiếu phim đang mất doanh thu mỗi ngày, và nhiều nhân viên đã buộc phải nghỉ việc bởi tình hình dịch bệnh. Ngành công nghiệp văn hóa đang trải qua những ngày khủng hoảng của đại dịch.

Tuy vậy, giữa lưng chừng khủng hoảng, nghệ thuật đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết. Những bộ phim, tác phẩm hội họa và nghệ thuật điêu khắc khiến chúng ta thoải mái và giải tỏa cảm xúc, mang tới cho con người sự mạnh mẽ và can đảm. Chúng ta hoàn toàn có thể tự do thể hiện bản thân và duy trì kết nối với xã hội, kể cả khi xung quanh ta chỉ là bốn bức tường nhà.

Đây là những lý do khiến UNESCO phát động chiến dịch "Nghệ thuật kiên cường". Nghệ sĩ và những người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa sáng tạo được khuyến khích tham gia chiến dịch, để lan tỏa những thông điệp cùng câu chuyện và hình ảnh của họ.

Vlogger Hoàng Minh Tuấn.

"ResiliArt – Nghệ thuật kiên cường" giúp sáng tỏ tình trạng của các ngành công nghiệp sáng tạo hiện nay trong bối cảnh khủng hoảng. Chiến dịch giúp nâng cao nhận thức về tác động sâu rộng của COVID-19 trên tất cả các lĩnh vực, nhằm hỗ trợ các nghệ sĩ tìm kiếm giải pháp trong và sau khủng hoảng.

Ngay sau khi chiến dịch được khởi động đã có nhiều nghệ sĩ tham gia chia sẻ với công chúng về sáng tác mới của mình, những hoạt động nghệ thuật trong thời gian thực hiện cách ly xã hội với thông điệp: Nghệ thuật đồng nghĩa với sự kiên cường. Khủng hoảng dịch bệnh hiện tại chính là thời điểm để nghệ thuật thể hiện khả năng phục hồi và tính bền vững, cũng như khai thác được sức mạnh từ sự sáng tạo vốn có.

Một số nghệ sĩ Việt đã tham gia chiến dịch như đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh, Luk Vân, rapper Hằng Kani, Vlogger Hoàng Minh Tuấn.... Các nghệ sĩ tham gia đăng tải câu chuyện của họ trên mạng xã hội với hashtag #ShareCulture, #ResiliArt, #WorldArtday lan tỏa thông điệp, sức mạnh kiên cường chống dịch.

Tình Lê