Đó là nhận định của các chuyên gia tại Tọa đàm chính sách phát triển và thực hiện Khung trình độ quốc gia Việt Nam diễn ra mới đây.

Ông Nguyễn Văn Đường, Vụ Giáo dục Đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho biết, Khung trình độ quốc gia của Việt Nam được xây dựng từ năm 2013 và được Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt năm 2016. Tuy nhiên, việc xây dựng, ban hành thì dễ còn phát triển, thực hiện và quản lý thì rất khó.

Việc xây dựng chuẩn đầu ra cho tất cả các ngành nghề, bậc trình độ trong khung trình độ quốc gia có thể phải mất từ 10-20 năm. Ảnh minh họa.

"Kinh nghiệm các quốc gia khác, việc xây dựng và phát triển khung trình độ quốc gia chiếm thời gian rất là dài, có thể phải đến hàng 10-20 năm mới có thể xây dựng cho tất cả các ngành nghề đào tạo" - ông Đường nhận định.

Từ đó, ông Đường cho rằng, nếu không có chuẩn bị dài hạn không có bước phát triển cũng như triển khai, vận hành, quản lý khung trình độ quốc gia sẽ không như mong muốn.

Phạm Xuân Thu, Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Khoa học Dạy nghề, Tổng cục Dạy nghề, Bộ LĐTBXH cũng khẳng định, theo kinh nghiệm thế giới, việc triển khai thực hiện khung trình độ quốc gia mất khá nhiều thời gian.

"Quy mô xây dựng là rất lớn vì phải xây dựng chuẩn đầu ra cho tất cả các ngành nghề và các bậc đào tạo. Kinh nghiệm thế giới cho thấy phải mất khoảng thời gian 10-20 năm. Tuy nhiên, chắc khoảng thời gian này phải có sự nỗ lực rất lớn của giáo dục nghề nghiệp may ra là có thể đạt được" - ông Thu cho hay.

Ông Thu cho biết, chỉ riêng việc xây dựng chuẩn đầu ra, cấu phần cốt lõi trong việc thực hiện khung trình độ quốc gia cũng đã tốn nhiều thời gian.

"Bản thân xây dựng chuẩn đầu ra đòi hỏi thời gian nhất định. Trong khi nguồn lực hiện nay còn hạn chế như vậy thì cần thời gian nhiều hơn" - ông Thu nói.

Xây dựng chuẩn đầu ra thí điểm của 4 ngành

Ông Phạm Xuân Thu cho biết, Bộ LĐTBXH sẽ triển khai khung trình độ quốc gia ở một số trường chất lượng và ngành trọng điểm để từ đó rút kinh nghiệm.

Theo ông Thu, trong năm 2016, song song quá trình xây dựng và ban hành khung trình độ quốc gia, Bộ LĐTBXH cũng đã thí điểm xây dựng chuẩn đầu ra cho 2 ngành là Quản trị khách sạn và CNTT ở các bậc trình độ thuộc GD nghề nghiệp, do Bộ LĐTBXH quản lý.

Ông Thu cũng cho biết, trong năm 2017, Bộ LĐTBXH cũng sẽ tập hợp chuyên gia để phát triển, xây dựng 60 chuẩn đầu ra ở bậc cao đẳng, trung cấp và 30 chuẩn đầu ra trình độ sơ cấp.

Theo ông Thu, chuẩn đầu ra sẽ là căn cứ để các cơ sở đào tạo xây dựng chương trình, tổ chức hoạt động đào tạo tiếp theo cho phù hợp với Khung trình độ quốc gia.

Tại hội thảo, bà Cherry Gough, Giám đốc Hội đồng Anh đã cho biết, theo đề nghị của Bộ GD-ĐT cũng như Tổng cục Dạy nghề, Hội đồng Anh Việt Nam đã và đang thực hiện nghiên cứu khả thi để tiến tới việc thực hiện thí điểm phát triển Khung trình độ quốc gia với trọng tâm là xây dựng chuẩn đầu ra cho các ngành nghề thuộc bốn lĩnh vực bao gồm Kế toán, Xây dựng và Vật liệu, Dệt May và Công nghệ thông tin.

Cần có sự tham gia của doanh nghiệp

Các ý kiến tại tọa đàm cũng thống nhất rằng, việc xây dựng chuẩn đầu ra cho tất cả các ngành nghề, bậc học cần có sự tham gia của các doanh nghiệp, các đơn vị tuyển dụng lao động.

Bên cạnh sự hài hòa giáo dục dạy nghề và giáo dục đại học, khung tham chiếu trình độ ASEAN, quản lý và đảm bảo chất lượng, bà Cherry Gough, cho rằng, sự tham gia của các nhà tuyển dụng chính là một trong 4 trọng tâm trong việc thực hiện Khung trình độ quốc gia.

Ông Nguyễn Văn Đường cũng khẳng định, để thực hiện Khung trình độ quốc gia, xây dựng chuẩn đầu ra cho tất cả các ngành nghề, phía sử dụng lao động cũng phải có trách nhiệm tham gia nghiên cứu đề xuất các kiến thức, kỹ năng của vị trí việc làm trong lĩnh vực của mình, đồng thời tham gia đánh giá chất lượng đào tạo và đối chiếu chuẩn đầu ra.

Trong khi đó, ông Phạm Xuân Thu cho biết, qua thí điểm xây dựng chuẩn đầu ra đối với 2 ngành CNTT và Quản trị khách sạn, thì nhận thấy trách nhiệm của các bên liên quan, trong đó có trách nhiệm của đơn vị sử dụng lao động chưa được nhận thức rõ ràng.

Từ đó, ông Thu cho rằng, cần phải đẩy mạnh sự tham gia của doanh nghiệp trong quá trình xây dựng chuẩn đầu ra. "Mong muốn của chúng ta là nguồn nhân lực, tiêu chuẩn đào tạo ngày càng gần tiếp cận gần với phía việc làm. Do đó, để rút ngắn khoảngc ách đó cần phải có sự tham gia mạnh mẽ hơn của doanh nghiệp" - ông Thu khẳng định.

Lê Văn

Được Chủ tịch FPT Trương Gia Bình giới thiệu với sinh viên là bài nói chuyện về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 của Phó Thủ tướng có thể là bài nói chuyện thay đổi tương lai của nhiều sinh viên có mặt hôm nay, tuy nhiên, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã nói rằng, về cuộc cách mạng 4.0, các bạn sinh viên không nên nghe những gì ông nói mà nên tự tìm hiểu lấy.

Ngay sau đó, Phó Thủ tướng đề nghị sinh viên có mặt tại hội trường ngoài trời của FPT cùng hát với ông bài hát "Nối vòng tay lớn". Ông dùng điện thoại tìm lời bài hát rồi hát cùng với sinh viên ở dưới.

Kết thúc bài hát, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, ông từng triệu tập những bộ óc hàng đầu Việt Nam để hỏi một câu hỏi, rằng làm thế nào để khái quát về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 trong 1 từ, một câu, tuy nhiên, ai cũng nói là quá khó.

Phó Thủ tướng nói ông cũng sẽ không đưa ra đáp án trong hôm nay, tuy nhiên, bài hát mà ông vừa đề nghị các bạn sinh viên hát cùng sẽ cho các bạn sinh viên nhiều gợi ý. 

Theo Phó Thủ tướng, trên thế giới hiện vẫn còn nhiều tranh cãi về khái niệm cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

"Có người nói rằng còn quá sớm để nói về cách mạng công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, đa phần những người tích cực thì cho rằng đây là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với đặc trưng là kết nối" - Phó Thủ tướng nói. "Đó là sự kết nối ở mọi tầng lớp, mọi giác độ, sự kết nối không chỉ một tỉnh, một đất nước mà là sự kết nối toàn cầu".

"Cuộc cách mạng ấy đương nhiên là dựa trên công nghệ thông tin, để một người không biết hát như tôi có thể dựa vào chiếc điện thoại này để hát cùng các bạn" - Phó Thủ tướng vừa nói vừa giơ chiếc điện thoại mà ông vừa dùng để xem lời bài hát.

Phó Thủ tướng nêu ví dụ về sự ứng dụng của CNTT với chiếc điện thoại của mình. Ảnh: Lê Văn.

Phó Thủ tướng cũng cho rằng, Việt Nam không hề lỡ nhịp trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba - cuộc cách mạng về số hóa - như nhiều người vẫn nói. 

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng đặt vấn đề ngược lại, rằng "nếu nói chúng ta đã tận dụng hết cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3 chưa thì chắc là chưa". Từ đó, Phó Thủ tướng cho rằng, trước khi chúng ta nghĩ rằng có thể tận dụng cácg mạng công nghiệp lần thứ 4 thì đầu tiên chúng ta phải tận dụng ngay những gì cách mạng công nghệ lần thứ 3 đem lại.

Phó Thủ tướng cho biết, hiện nay, Việt Nam muốn trở thành nước công nghiệp mới, muốn trở thành con rồng của châu Á thì trong 20 năm tới phải tăng trưởng kinh tế ít nhất trên 8%. Trong khi đó, trong mấy năm trở lại đây, kinh tế Việt Nam vẫn phải vật lộn ở mức trên dưới 6%.

"Nếu trừ đi cả mấy năm gần đây thì chúng ta ít nhất phải tăng trưởng 9%. Liệu các bạn sinh viên ngồi đây có dám khát vọng không?" - Phó Thủ tướng đặt câu hỏi. "Các bạn phải thật sự khát vọng và thật mới. Còn nếu cứ bình thường sẽ không làm được" - ông nói thêm.

"Chúng ta có dám làm cách mạng trong học tập, cách mạng trong quản trị đại học, cách mạng trong chính sách CNTT hay không? Nếu câu trả lời là có thì chúng ta hãy nói nhiều về cách mạng công nghiệp lần thứ 4 còn nếu không thì chúng ta chưa nên nói vội" - Phó Thủ tướng nói.

"Làm sao chúng ta phát triển công nghệ thông tin phục vụ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 khi thế giới đã tắt mạng 2G rồi thì chúng ta mới bắt đầu khai trương 4G trong khi mạng 3G tốc độ vẫn rất chậm và chất lượng còn thấp".

"Làm sao chúng ta nói về cách mạng công nghiệp 4.0 khi chính sách thuế, tài chính, doanh nghiệp vẫn chưa tạo điều kiện để phát triển một xã hội thông tin".

"Làm sao chúng ta tận dụng được cơ hội của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 khi các chính sách về dịch vụ công nghệ thông tin vẫn còn nhiều vướng mắc khiến những người trẻ sáng tạo phải đầu tư sang Singapore mà không đầu tư ở Việt Nam?"

"Làm sao tận dụng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 khi các kỹ sư công nghệ thông tin tốt nghiệp vào làm việc cho các tập đoàn đa quốc gia như FPT phải đào tạo lại trong 1 năm".

"Làm sao chúng ta tận dụng được cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 khi từng trường vẫn đứng riêng, từng người vẫn đứng riêng mà không thấy được hết ước mơ, ý nghĩa của kết nối, thấy được trách nhiệm của một công dân Việt Nam và của một công dân toàn cầu".

Cuối cùng, Phó Thủ tướng nói rằng, ông chỉ có một mong muốn nhỏ là các bạn sinh viên Trường ĐH FPT nói riêng và sinh viên nói chung ý thức được rằng, đất nước sẽ không thể bước lên đài vinh quang nếu sinh viên không dám ước mơ để khơi dậy mọi sự sáng tạo, mọi giá trị riêng của mình.

"Để làm được điều này các bạn phải thật sự khát vọng cháy bỏng. Đất nước này không ai giúp chúng ta phát triển bằng chính chúng ta" - Phó Thủ tướng nói.

Cũng trong buổi làm việc của đoàn đại biểu chính phủ chiều nay, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đã trao bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho Trường ĐH FPT vì những thành tích trong đổi mới chương trình, phương pháp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc.

Lê Văn

Chị Hoàng Thị Hòa là cán bộ của Khoa Dinh Dưỡng, Bệnh viện Trường ĐH Y Hà Nội. Công việc của chị Hòa cũng như cán bộ tại khoa là tư vấn dinh dưỡng cho bệnh nhân, kiểm soát an toàn thực phẩm và giám sát bếp ăn. Mỗi ngày, các cán bộ của khoa như chị Hòa sẽ phải tới bệnh viện vào lúc 6 giờ sáng, kiểm tra nguồn nhập thực phẩm, hợp đồng nhập thực phẩm, làm các kiểm tra nhanh đối với thực phẩm đưa vào bếp ăn của bệnh viện, để đảm bảo thực phẩm sử dụng cho bệnh nhân là an toàn.

Sau khi hoàn thành công việc kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm đối với thực phẩm cho bệnh nhân, công việc tiếp theo của chị Hòa là gặp bệnh nhân để tư vấn dinh dưỡng, sàng lọc, lên thực đơn cho từng bệnh nhân ở các khoa mà chị phụ trách. Hiện nay, biên chế của Khoa dinh dưỡng có 6 người, bao gồm cả trưởng, phó khoa phải chia nhau phụ trách 10 khoa của Bệnh viện Trường ĐH Y. Có cán bộ phải phụ trách bệnh nhân của 3 khoa. Trong khi đó, công việc tư vấn dinh dưỡng của các cán bộ dinh dưỡng như chị Hòa là phải làm rất tỉ mỉ, đến từng bệnh nhân một chứ không thể sơ sài. "Đôi khi tôi cũng thấy công việc của mình quá tải"  - chị Hòa chia sẻ.

Không chỉ tư vấn cho các bệnh nhân tại giường bệnh, chị Hòa và các cán bộ Khoa Dinh dưỡng còn là người tư vấn dinh dưỡng cho các bệnh nhân sau khi xuất viện. Trong ảnh, chị Hòa đang tư vấn về những lưu ý trong ăn uống cho người nhà một bệnh nhân vừa được xuất viện. Chị Hòa cho biết, niềm vui đối với chị là có những bệnh nhân nằm điều trị trong bệnh viện nhiều tháng, được tư vấn thay đổi chế độ ăn trong quá trình điều trị, sau khi ra viện đã tới cảm ơn, nhiều người còn gọi điện để nhờ các chị tư vấn về ăn uống sau khi nằm viện.

Sau khi hoàn thành việc tư vấn, lên thực đơn bữa ăn cho từng bệnh nhân, chị Hòa và các cán bộ khác sẽ nhận các yêu cầu về bữa ăn trưa của từng bệnh nhân từ bộ phận điều dưỡng trên hệ thống, rà soát lại để chuyển cho nhà bếp. Quá trình rà soát này được thực hiện đi thực hiện lại khoảng vài lần để chắc chắn suất ăn được giao đến bệnh nhân là đúng liều lượng đã lên sẵn.

Chị Hòa cho biết, hiện nay, vấn đề dinh dưỡng ở Việt Nam chưa được chú trọng nhiều. Hầu hết các bệnh nhân khi vào viện thì điều quan tâm nhất là ai là người mổ cho tôi mà ít quan tâm đến chế độ ăn uống. Trong khi đó, chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng, phối hợp với thuốc để giúp bệnh nhân phục hồi tốt hơn. Trong hình là các cán bộ của Khoa Dinh dưỡng đang thực hiện rà soát lại từng suất săn cho các bệnh nhân trước khi giao xuống cho nhà bếp để chuẩn bị chia suất ăn.

Công đoạn tiếp theo của chị Hòa là lấy mẫu thức ăn trước các bữa ăn để lưu trữ và kiểm tra khi cần thiết. Chị Hòa cho biết, các cán bộ Khoa dinh dưỡng có nhiệm vụ phải lấy mẫu tất cả các món ăn trong bếp ăn được nấu cho bệnh nhân và lưu trữ trong vòng 72 giờ. Việc lấy mẫu do đó mất khá nhiều thời gian.

Các mẫu thức ăn được cho vào từng hộp nhỏ sau đó đậy kín. Tên món ăn và ngày giờ lấy mẫu được ghi đầy đủ trên nắp hộp để làm cơ sở đối chiếu. Chị Hòa cho biết, không chỉ phải lấy mẫu để lưu trữ, các cán bộ Khoa Dinh dưỡng còn có nhiệm vụ giám sát cho tới khi bữa ăn tới tay bệnh nhân và tiếp nhận các phản hồi của bệnh nhân sau khi ăn.

Mặc dù đang mang bầu và hôm nay là ngày thứ 7, song chị Hòa vẫn tỉ mẫn đi đến từng khay thức ăn để lấy mẫu cho vào hộp. "Công việc của chúng tôi khá là tỉ mỉ" - chị Hòa chia sẻ.

Hỗ trơ chị Hòa ghi tên các mẫu thức ăn hôm nay là Hoàng Thị Quỳnh, sinh viên năm thứ 3, ngành Cử nhân Dinh dưỡng, Trường ĐH Y Hà Nội. Mặc dù phải tới năm thứ 4 các em mới phải thực hành lâm sàng chuyên ngành dinh dưỡng, song một số sinh viên như Quỳnh vẫn tranh thủ ngày thứ 7 để lên khoa tham gia công việc cùng với các anh chị để học hỏi kiến thức thực tế.

Các khoa dinh dưỡng mới được thành lập trở lại sau một thời gian dài bị đưa ra khỏi các bệnh viện sau kể từ sau thời kỳ bao cấp. Do đó, hầu hết các cán bộ của các khoa này tại các bệnh viện đều là từ các ngành khác như bác sĩ, điều dưỡng chuyển sang sau khi được đào tạo thêm về chuyên ngành dinh dưỡng. Chị Hòa cho biết, bản thân chị Hòa cũng là từ ngành điều dưỡng chuyển sang.

Cho tới nay, Trường ĐH Y Hà Nội cũng là trường ĐH đầu tiên và duy nhất đào tạo cử nhân chuyên ngành dinh dưỡng. Theo TS Lê Thị Hương, Trưởng Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Trường ĐH Y Hà Nội, đồng thời là Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng, Trường ĐH Y Hà Nội cho biết, nhu cầu nhân lực chuyên ngành dinh dưỡng tới đây sẽ tăng cao, không chỉ trong các bệnh viện mà còn các đơn vị, tổ chức khác chuyên về thực phẩm và an toàn vệ sinh thực phẩm. Khóa cử nhân dinh dưỡng đầu tiên của Trường ĐH Y Hà Nội đào tạo được 48 em, tới cuối năm nay mới tốt nghiệp nhưng hầu hết đều đã được "đặt hàng" trước.

Một số sinh viên đang học ngành dinh dưỡng tại Trường ĐH Y Hà Nội cho biết, mỗi chuyên ngành có những đặc thù riêng và mỗi công việc lại có những khó khăn riêng của nó. Công việc của các cán bộ điều dưỡng không trực tiếp khám bệnh, cầm dao giống như các bác sĩ, điều dưỡng nhưng lại yêu cầu họ phải có kiến thức chắc chắn về bệnh học để từ đó hiểu được cơ chế bệnh để tư vấn dinh dưỡng, lên thực đơn cho bệnh nhân phù hợp với các phác đồ điều trị.

Các mẫu thức ăn của bữa trưa ngày hôm nay, 25/2 được chị Hòa cất giữ cẩn thận trong tủ lưu trữ của Khoa. Đây sẽ là căn cứ để đối chiếu trong trường hợp bệnh nhân sau khi bệnh nhân có phản hồi để từ đó điều chỉnh thực đơn cho phù hợp với từng bệnh nhân.

Công việc tiếp theo của chị Hòa là sẽ giám sát việc chia suất ăn cho từng bệnh nhân. Theo chị Hòa, việc giám sát này đảm bảo từng suất ăn của bệnh nhân đã được nhà bếp chia theo đúng thực đơn mà Khoa Dinh dưỡng đã giao xuống. Các yêu cầu nhỏ nhất như bệnh nhân ăn cơm mềm, cơm nhạt hay ăn lượng muối bao nhiêu, bao nhiêu gam thịt, cá... đều được ghi chi tiết trong thực đơn.

Các công đoạn này đều được thực hiện rất tỉ mỉ, khá mất thời gian tuy nhiên, chị Hòa không được bỏ qua bất cứ bước nào.

Trong lúc đó, Ma Ngọc Yến, cũng là sinh viên ngành cử nhân dinh dưỡng năm thứ 3 đang chuyển thực đơn bổ sung từ các bệnh nhân tới nhà bếp. Yến cho biết, năm thì vào trường, em được 27,5 điểm (kể cả điểm ưu tiên), thừa một điểm để vào ngành bác sĩ đa khoa nhưng em đã chọn vào ngành cử nhân dinh dưỡng. Yến cho biết, ngoài lý do cá nhân thì em cho rằng ngành dinh dưỡng cũng có thú vị riêng.

Trên thực tế, công việc của các cán bộ dinh dưỡng trong bệnh viện vất vả, khó khăn không hề kém những bộ phận khác. Họ phải có mặt ở bệnh viện lúc 6h sáng và chỉ được ra về khi bữa ăn phụ lúc 9h tối của các bệnh nhân đã "chốt" xong. Chị Hòa cho biết, dù là công việc nào trong bệnh viện thì cũng đều góp phần vào việc giúp bệnh nhân khỏi bệnh. Vì vậy, mỗi khi bệnh nhân khỏi bệnh được ra viện thì mình cũng thấy vui vì được góp phần vào đó. "Đó là niềm vui trong công việc của chúng tôi" - chị Hòa chia sẻ.

Lê Văn