TS Trịnh Công là cựu học sinh chuyên Toán của Trường THPT Chuyên Hùng Vương, Phú Thọ. Khi đang học chương trình Cử nhân tài năng Hóa học tại Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội, anh được lựa chọn sang Nga, theo học hệ Kỹ sư Hóa học của Trường ĐH Tổng hợp Saint Petersburg. Sau đó, anh tiếp tục học tiến sĩ tại University of Southern California (Mỹ).

TS Trịnh Công, chủ nhân của 15 bằng sáng chế Mỹ

TS Công hiện là quản lý cao cấp của một nhóm nghiên cứu và phát triển sản phẩm tại Applied Materials – tập đoàn cung cấp nguyên liệu bán dẫn số một trên thế giới với doanh thu gần 20 tỉ USD. Là chủ nhân của 15 bằng sáng chế, trong đó có những sáng chế đã được các tên tuổi lớn ứng dụng để làm ra chip lõi, xử lý màn hình OLED trong điện thoại thông minh và máy tính, nhưng anh Công nói, bản thân cũng đã nhiều lần “chệch choạc”.

“Điển hình như năm lớp 12, vì được giải quốc gia, tôi được chọn vào thẳng một ngôi trường đại học, thế nhưng tôi lại không biết nên chọn cái gì.

Ban đầu, tôi đã nộp hồ sơ vào Trường ĐH Ngoại thương vì nghe nói học tại đây ra trường sẽ rất giàu có. Nhưng khi mẹ dẫn đến trường, nhìn các bạn “bắn” tiếng Anh như gió, tôi nhận thấy đây không phải nơi phù hợp với mình.

Vì thế, tôi và mẹ quyết định rút hồ sơ và nộp thẳng vào Trường ĐH Sư phạm Hà Nội. Suy nghĩ khi ấy của tôi, chọn Sư phạm có nghĩa không phải đóng tiền học. Nhưng một lần nữa, tôi lại dao động với quyết định của mình.

Lần này, bố cùng tôi tiếp tục rút hồ sơ để nộp vào Trường ĐH Bách khoa Hà Nội. Dù chắc chắn đây là lựa chọn cuối cùng nhưng tôi vẫn muốn thử sức với việc thi đại học. Kết quả, tôi đỗ và lại lựa chọn một hướng đi khác, là vào học hệ Cử nhân tài năng Hóa học tại Trường ĐH Khoa học Tự nhiên Hà Nội.

“Giáo dục hướng nghiệp là điều cực kỳ quan trọng với tất cả học sinh, nhất là ở cấp phổ thông”.

Mặc dù hiện tại hài lòng với con đường đi của mình, nhưng anh Công nói, bản thân cũng từng có lúc hoang mang giữa rất nhiều ngã rẽ vì thiếu sự định hướng nghề nghiệp ở thời điểm ấy.

“Tôi may mắn có nhiều con đường tốt cho mình lựa chọn hơn so với những người bạn khác. Tôi cũng từng không có sự định hướng nghề nghiệp rõ ràng, nhưng có thể tôi may mắn hơn, là cuối cùng vẫn lựa chọn được con đường đi phù hợp. Do đó, tôi nghĩ rằng, giáo dục hướng nghiệp là điều cực kỳ quan trọng với tất cả học sinh, nhất là ở cấp phổ thông”, anh Công nói.

Học gì để trở nên giàu có trong tương lai?

Từng đi tới một số trường cấp 3 và cả trường đại học để trò chuyện với nhiều bạn trẻ, TS Công thường nhận được câu hỏi: “Làm sao để ra trường đạt mức lương 2.000 - 10,000 USD?”; “Học gì để trở nên giàu có trong tương lai?”

Anh cho rằng, thay vì đặt câu hỏi đó, sinh viên cần nghĩ đến việc làm gì để nâng tầm giá trị bản thân lên cao hơn. Khi đó, sẽ có người chấp nhận trả hàng nghìn USD/ tháng cho chất xám của bạn hoặc chính bạn cũng có thể tự tạo lập một công ty có giá trị riêng cho mình.

“Có 3 yếu tố sẽ giúp bạn định hướng nghề nghiệp tương lai. Đó là đam mê, khả năng của bản thân và nhu cầu, xu hướng của xã hội.

Nếu không có đam mê và khả năng ở lĩnh vực mình dự định theo đuổi thì dù công việc ấy có đem lại mức lương cao và khiến bạn trở nên giàu có thì bạn cũng sẽ thấy lạc lõng.

Để khám phá khả năng của bản thân, bạn có thể tham gia vào một công việc thực tế để thử sức. Giống như việc tôi đã từng luôn tò mò liệu mình có khả năng với khoa học hay không. Vì thế, tôi đã xin vào làm nghiên cứu trong phòng thí nghiệm của một vị giáo sư ngay từ năm 1 đại học.

Nhưng để xác định được hướng đi nghề nghiệp, chỉ có đam mê và khả năng thôi vẫn chưa đủ. Bạn cũng cần phải xác định xem nhu cầu và xu hướng của xã hội ra sao trong thời điểm đó”.

TS Trịnh Công đưa ra gợi ý: “Trong kỷ nguyên Internet, dù ngành nghề của bạn là gì, tiếng Anh là kỹ năng rất quan trọng. Thế giới có một kho tàng kiến thức khổng lồ bằng tiếng Anh mà chúng ta có thể tiếp cận từ bất cứ nơi đâu.

Bên cạnh đó, ngành khoa học máy tính lại càng quan trọng hơn. Trong điều kiện của Việt Nam hiện tại, học ngành khoa học máy tính sẽ có cơ hội rất lớn, lại không cần phải đầu tư cơ sở vật chất nhiều.

Vài năm trở lại đây, trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (Machine Learning) đã phát triển rất mạnh và được nhắc đến nhiều là do sự phát triển vượt bậc của phần cứng cùng tốc độ tính toán của các con chip”.

Là một người nghiên cứu và phát triển công nghệ lõi, anh Công cho biết, trong vòng 5-10 năm tới, sự phát triển của công nghệ bán dẫn sẽ càng bứt phá mạnh hơn, ứng dụng rộng rãi khắp các ngõ ngách của cuộc sống. Đây sẽ là “đất diễn” cho các kỹ sư công nghệ thông tin.

“Nếu Việt Nam xây dựng được một đội ngũ kỹ sư phần mềm giỏi, chúng ta sẽ có nhiều cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu”.

“Giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông là rất quan trọng. Nó sẽ kích thích đam mê khám phá của học sinh thay vì giải các bài tập khô khan nhàm chán. Nếu giỏi tiếng Anh và công nghệ, người Việt trẻ sẽ có thêm nhiều cơ hội và giá trị của bản thân cũng sẽ được nâng cao”, anh Công chia sẻ.

Thúy Nga

Tiến sĩ người Việt có 15 bằng sáng chế của Mỹ

Là tiến sĩ có 15 bằng sáng chế Mỹ, trở thành quản lý cao cấp của nhóm nghiên cứu và phát triển sản phẩm tại tập đoàn có doanh thu gần 20 tỉ USD, nhưng TS Công thừa nhận, anh từng không biết mình nên học ngành gì.

Ngay ở phút 19, Phạm Minh Thành sớm có bàn thắng khai thông thế bế tắc của trận đấu. Trong thời gian còn lại, U17 Khánh Hoà là những người thi đấu tốt hơn và họ có thêm 1 bàn thắng nữa do công của Nguyễn Quốc Gia Huy ở phút 77.

Với những kết quả này, U17 Huế giành quyền đi tiếp. U17 Khánh Hoà đứng thứ 3 với 4 điểm và hiệu số -5.

Ở trận đấu đầu tiên của lượt 3 bảng C, U17 Hồng Lĩnh Hà Tĩnh chạm trán U17 TP.HCM. Không nằm ngoài dự đoán, U17 Hồng Lĩnh Hà Tĩnh là những người thi đấu ấn tượng hơn. Phút 27, Đặng Đức Quang dứt điểm chuẩn xác mở tỷ số trận đấu cho đại diện miền Trung.

Sang hiệp 2, các học trò của HLV Võ Hoàng tiếp tục duy trì thế trận ấn tượng. Lợi thế trên sân được U17 Hồng Lĩnh Hà Tĩnh cụ thể hoá bằng những bàn thắng liên tiếp. Ở phút 54 và 57, Đặng Đình Chiến Thắng lập cú đúp và ấn định chiến thắng 3-0 cho U17 Hồng Lĩnh Hà Tĩnh trước U17 TP.HCM.

Trận đấu cuối cùng bảng C chứng kiến bất ngờ khi U17 Bình Phước vươn lên dẫn trước U17 Viettel ngay ở phút 18 bằng bàn thắng của Điểu Khuynh.

Nhưng U17 Viettel chứng minh rằng vì sao họ vẫn là ứng viên cho chức vô địch của giải năm nay. Đội bóng áo lính xuất sắc lội ngược dòng và đánh bại đối thủ với tỷ số 2-1. Với kết quả này, U17 Bình Phước đánh mất ngôi nhì bảng vào tay U17 Hồng Lĩnh Hà Tĩnh.

Hai đội bóng đầu tiên của bảng C giành vé đi tiếp là U17 Viettel và U17 Hồng Lĩnh Hà Tĩnh. U17 Bình Phước xếp thứ 3 với 4 điểm và hiệu số +1.

Ở hai cặp đấu còn lại tại bảng A, chủ nhà PVF có trận thắng dễ 3-1 trước SHB Đà Nẵng. Trong khi đó, U17 Hà Nội thắng HAGL với tỷ số 1-0. Như vậy, 8 đội bóng vào tứ kết là U17 PVF, U17 Hà Nội, U17 Viettel, U17 Hồng Lĩnh Hà Tĩnh, U17 Bình Phước, U17 SLNA, U17 Huế và U17 Khánh Hoà.

Bảng D VCK U20 châu Á 2023, gồm 4 đội Trung Quốc, Nhật Bản, Saudi Arabia và Kyrgyzstan.

U20 Trung Quốc có nhiều tiến bộ, nhưng thực tế họ vẫn không được đánh giá cao bằng U20 Nhật Bản, chưa kể nền bóng đá giữa hai nước vốn đã có sự chênh lệch khá lớn.

Dù vậy, các cầu thủ trẻ đến từ đất nước đông dân nhất thế giới đã gây bất ngờ khi ghi bàn mở tỉ số ngay ở phút thứ 7. Xuất phát từ pha đá phạt góc, Liu Haofan đánh đầu đưa bóng khẽ chạm đầu một cầu thủ U20 Nhật Bản rồi bay vào lưới

Bị động vào lòng tự ái, U20 Nhật Bản tổ chức ép sân liên tục về phía khung thành của U20 Trung Quốc.

Dù vậy, những "Samurai xanh" không sao tìm được bàn gỡ hòa 1-1 trong hiệp đấu đầu tiên.

Qua giờ giải lao, U20 Nhật Bản tiếp tục duy trì sức ép không ngừng nghỉ về phía khung thành đối phương.

Phút 67, Kumata bên phía U20 Nhật Bản bật cao đánh đầu cận thành đưa bóng đập cột dọc rồi đi vào lưới đội bóng áo đỏ.

Sau đó chỉ 3 phút, vẫn là Kumata hoàn tất cú đúp cho riêng mình, mang về bàn ấn định chiến thắng 2-1 cho U20 Nhật Bản.

Cuối trận, U20 Nhật Bản được hưởng phạt đền nhưng Matsuki không thể đánh bại thủ môn Li Hao trên chấm 11m.

Đội hình ra sân

U20 Nhật Bản: Kanoshima, Matsuda, Kikuchi, Tanaka, Koda, Matsuki, Matsumura, Sano, Yamane, Sakamoto, Yashiki.
U20 Trung Quốc: Huo Shenping, Hu Hetao, Peng Xiao, Li Suda, You Wenjie, Gao Yunan, Xu Bin, Chen Zhexuan, Bao Shengxin, Aisikaer, Behram.

Khi có ý định thay đổi môi trường làm việc, bạn nên ngẫm xem điều gì khiến bạn thích/ không thích ở công việc cũ. Lúc này, bạn nên tạo 2 danh sách là: “Những điều không thích ở nghề nghiệp hiện tại” và “Những điều muốn có ở vị trí mới”. Sau đó, bạn hãy sắp xếp danh sách theo mức độ quan trọng giảm dần trong mục tiêu sự nghiệp.

Cần lưu ý, danh sách chỉ nên bao gồm các vấn đề đúng với vị trí hoặc nghề nghiệp của bạn. Ngoài ra, bạn cần ghi nhớ tiêu chí nào trong “sự nghiệp mới” là quan trọng nhất cho cả lối sống và mục tiêu dài hạn. Có thể bạn sẽ không đạt được mọi tiêu chí trong danh sách, nhưng cần chú trọng đến các yêu cầu cấp thiết.

Kỹ năng và kinh nghiệm của bạn ra sao?

Kể cả khi sự nghiệp mới chưa cần đến những kinh nghiệm bạn đã có, bạn vẫn nên xem mình có các kỹ năng phù hợp để nhà tuyển dụng cân nhắc không. Một số các kỹ năng từ sự nghiệp hiện tại vẫn có thể ứng dụng trong các lĩnh vực khác.

Lúc này, bạn nên tạo một danh sách về cả kỹ năng cứng và mềm. Kỹ năng cứng thường có được qua đào tạo và thực hành, ví dụ cách dùng phần mềm, hoặc ngoại ngữ. Kỹ năng mềm thường liên quan đến tính cách, khả năng giao tiếp, sự sáng tạo, khả năng làm việc nhóm và tính nguyên tắc...

Cùng với đó, bạn hãy ngẫm về những phẩm chất, kỹ năng nào đã giúp bạn đạt được thành tựu trong công việc, các nền tảng công nghệ đã biết sử dụng… Kể cả khi công việc tương lai sử dụng công cụ khác, thì tư duy sử dụng công nghệ mà bạn có sẵn vẫn có ích.

Còn với những kỹ năng mà bạn đã thực hiện nhưng không thích, hay cảm thấy không phù hợp, bạn nên cân nhắc bỏ nó.

Bạn hướng đến ngành nghề nào?

Khi biết mình cần gì và có gì, bạn cần lựa chọn nghề nghiệp phù hợp. Bạn có thể phân tích nghề nghiệp mới thành các mối quan tâm như sau: Những công việc nào không yêu cầu kiến thức hoặc đào tạo mới? (kỹ năng cứng hiện tại của bạn có thể đáp ứng được luôn) - Những công việc yêu cầu đào tạo bổ sung ít? (bạn vẫn có thể hòa nhập ngay, chỉ cần tìm hiểu thêm trong thời gian ngắn) - Những công việc nào đòi hỏi lượng kiến thức mới đáng kể? (những công việc mà kỹ năng cứng hiện tại của bạn chỉ đáp ứng được một phần nhỏ công việc).

Cần lưu ý rằng, bạn không nhất thiết phải tìm kiếm một công việc cụ thể, mà là một sự thay đổi nghề nghiệp nói chung. Có những nghề nghiệp mới mà bạn chưa biết rõ về nó nhưng lại đủ điều kiện về kỹ năng để hòa nhập nhanh.

Vì thế, ứng viên nên đọc kỹ mô tả công việc và không nên ngại tìm hiểu những ngành nghề mới trên thị trường tuyển dụng. Bạn có thể tham khảo đánh giá của người từng làm trong lĩnh vực này, xem liệu những kỹ năng của bạn có thể ứng dụng được ngay không, hay bạn cần thêm các kỹ năng mới nào…

CV của bạn đã sẵn sàng chưa?

Sau khi đã tìm thấy một vài lựa chọn nghề nghiệp tiềm năng, ứng viên nên cập nhật CV để chứng minh bạn có các kỹ năng, kinh nghiệm có thể đáp ứng những vị trí này.

Bạn có thể làm nhiều bản CV khác nhau, tùy thuộc vào vị trí muốn ứng tuyển. Với những nghề nghiệp bạn tin mình đã đủ điều kiện, bạn vẫn nên cập nhật để nhấn mạnh các kỹ năng cứng và mềm của mình.

Bạn nên tập trung những kỹ năng, kinh nghiệm và phẩm chất mà nhà tuyển dụng đang tìm kiếm. Để khiến mình xuất sắc hơn nữa, bạn có thể sử dụng “thủ thuật” để “nhân đôi” lời mời phỏng vấn, hoặc rà soát lại bản CV của mình theo những điều CareerBuilder đã cung cấp.

Bạn cần bổ sung kỹ năng nào?

Nếu bạn quyết tâm chuyển sang một nghề mà các kỹ năng hiện tại không đáp ứng được, bạn cần bổ sung vào kho kiến thức của mình càng nhiều kỹ năng cần thiết càng tốt trước khi ứng tuyển.

Điều đó có nghĩa, bạn phải trì hoãn kế hoạch thay đổi nghề nghiệp trong vài tuần hoặc vài tháng để trau dồi kỹ năng mới. Điều này có ý nghĩa lớn nếu nghề nghiệp mới xứng đáng để bạn bỏ công sức. Trong một số trường hợp, công việc mới mang đến mức lương cao hơn, nhiều phúc lợi và niềm vui trong công việc hơn…

Bạn có nhiều sự lựa chọn về đào tạo như: các khóa tự học online; các khóa online của các trường đại học, cao đẳng; làm cộng tác viên, tình nguyện viên tại các tổ chức có thể giúp bạn trau dồi kỹ năng cần thiết…

Dù chọn con đường nào, bạn nên chắc chắn rằng tìm đúng kỹ năng nhà tuyển dụng yêu cầu. Có thể bạn làm chủ bộ kỹ năng mới được ngay, nhưng ít nhất điều đó sẽ giúp bạn tự tin khi ứng tuyển. Một số doanh nghiệp sẵn sàng tuyển ứng viên chưa thành thạo và tiếp tục đào tạo trong quá trình làm việc. Bạn cũng nên trau dồi những kỹ năng mềm phù hợp để giúp mình trở thành một ứng viên sáng giá.

Kế hoạch chuyển việc của bạn như thế nào?

Bạn có thể muốn rời bỏ công việc hiện tại càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, lời khuyên của nhiều chuyên gia là: Đừng rời bỏ sự nghiệp hiện tại cho đến khi có lời mời làm việc mới trong tay bởi không có gì đảm bảo thời cơ có thể đến ngay.

Sau khi nhận được lời mời làm việc mới, bạn nên giữ quan hệ tốt với sếp hiện tại. Một lá thư nghỉ việc lịch sự và tôn trọng sẽ giúp duy trì mối quan hệ tích cực với người tuyển dụng, bạn ngay cả khi bạn đã rời đi.

(Nguồn: CareerBuilder)