Nhận định, soi kèo Talleres Córdoba vs Colon Santa Fe, 5h15 ngày 30/6

Tại Hội thảo “Cảnh báo rủi ro và phòng chống lừa đảo qua mạng” do Hiệp hội An toàn Thông tin Việt Nam (VNISA) tổ chức vào sáng ngày 25/5/2023, đại diện MoMo ông Phạm Lê Minh, Trưởng phòng An toàn Thông tin đã có phần trình bày với chủ đề “Các giải pháp kỹ thuật xử lý nạn game cờ bạc sử dụng công nghệ cao”. 

Thông qua việc ứng dụng những công nghệ hàng đầu, MoMo xây dựng hệ thống bảo mật thông minh có khả năng nhận diện các giao dịch bất thường, những hành vi có dấu hiệu tội phạm… Bên cạnh những giải pháp kỹ thuật, MoMo còn liên tục cải tiến sản phẩm, tích cực phối hợp cùng các cơ quan chức năng để phát hiện và ngăn chặn kịp thời tội phạm đánh bạc công nghệ cao. Những nỗ lực này đều hướng đến xây dựng một môi trường kinh tế số tích cực, lành mạnh và bền vững.

Những năm gần đây, lợi dụng sự phát triển ngày càng vượt trội của công nghệ thông tin lẫn số lượng ví điện tử và trung gian thanh toán tại Việt Nam…, tội phạm đánh bạc công nghệ cao đang có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, trở thành vấn nạn nan giải của xã hội. 

Hiện nay, các nền tảng thanh toán, như ví điện tử, các cổng thanh toán đều có thể bị và đang bị lợi dụng cho việc phổ biến hình thức cờ bạc chẵn lẻ/tài xỉu dựa trên mã giao dịch chuyển tiền. Trong đó, các đối tượng có xu hướng lựa chọn MoMo bởi đây là Siêu ứng dụng phổ biến, sở hữu lượng người dùng lớn, hệ thống máy chủ vận hành ổn định, tốc độ thực hiện một giao dịch nhanh và vượt trội.

Chia sẻ tại Hội thảo, đại diện MoMo ông Phạm Lê Minh cho biết, các đối tượng lợi dụng MoMo ở 2 điểm là lịch sử giao dịch và mã giao dịch chuyển tiền. Đứng trước vấn nạn này, để đảm bảo hoạt động kinh doanh lành mạnh, an toàn cho người dùng và doanh nghiệp, MoMo liên tục chủ động nâng cấp, cải tiến và xây dựng hệ thống bảo mật thông minh có khả năng nhận diện các giao dịch bất thường, từ đó có thể phát hiện sớm, ngăn chặn kịp thời các hành vi lợi dụng MoMo để tổ chức cờ bạc và các hành vi vi phạm pháp luật khác trên không gian mạng.

Cũng tại Hội thảo, ông Phạm Lê Minh đã chia sẻ 5 giải pháp chính trong hàng loạt giải pháp mà MoMo đã và đang áp dụng để phát hiện và ngăn chặn hành vi đánh bạc công nghệ cao. 

Cụ thể, MoMo xây dựng, phát triển hệ thống phát hiện bất thường dựa trên các luật (rule-based detection. Thông qua việc xây dựng các luật dựa trên một số hành vi có đặc trưng cơ bản của các đối tượng như nội dung chuyển tiền, lấy lịch sử giao dịch…, MoMo nhận biết những đối tượng có hành vi bất thường. Từ đó, hệ thống sẽ có những biện pháp xử lý phù hợp.

MoMo đã là xây dựng và phát triển hệ thống phát hiện bất thường dựa trên AI để học máy: Bằng việc áp dụng các đặc trưng và thuật toán AI phù hợp, hệ thống MoMo có thể phát hiện ra các nhóm game cờ bạc, không chỉ game bài chẵn - lẻ mà còn có thể phát hiện ra các game bài khác như tá lả, tài - xỉu…

Bên cạnh đó, MoMo sẽ xây dựng, tích hợp hệ thống phát hiện và chống giả mạo API (API Abuse): Làm thế nào để biết được một yêu cầu từ người dùng được gửi lên máy chủ xuất phát từ app MoMo hay từ một công cụ (tools), máy ảo, thiết bị không an toàn (root/jailbreak, bị nhiễm mã độc...). Với giải pháp này, MoMo xác định được request gửi lên server có phải của các nhóm liên quan đến cờ bạc hay không, từ đó có cơ sở để áp dụng các chính sách xử lý phù hợp.

Hiện MoMo đang áp dụng một số giới hạn như hạn mức Ví MoMo, hạn mức nhận tiền, hạn mức chuyển tiền, hạn mức thanh toán, hạn mức tra cứu lịch sử giao dịch…

Cuối cùng, MoMo đã bổ sung “mã tham chiếu” tại màn hình “thanh toán an toàn” khi thực hiện chuyển tiền từ ví sang ví. Mã tham chiếu sẽ trùng với mã giao dịch. Như vậy, thay vì chuyển tiền xong người dùng mới nhận được mã giao dịch, MoMo cho phép người dùng biết trước mã này, chặn đứng việc các đối tượng lợi dụng mã giao dịch của MoMo để chơi game bài chẵn - lẻ.

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Minh cho biết: “Khi áp dụng các giải pháp trên thì các đối tượng chuyển sang các hình thức, phương thức mới như thay đổi nội dung chuyển tiền, thay đổi cách tính kết quả chẵn - lẻ dựa vào mã tự sinh ra từ hệ thống của đối tượng để lừa người chơi... Khi các đối tượng thay đổi phương thức, hình thức mới thì hệ thống của chúng tôi sẽ tự động cập nhật các luật, đặc trưng, thuật toán để phát hiện và ngăn chặn kịp thời. Đồng thời, MoMo không ngừng chủ động nâng cấp, cải tiến sản phẩm, quy trình, quy định để có thể nhận diện sớm, xử lý kịp thời các hành vi lợi dụng MoMo để tổ chức cờ bạc và các hành vi vi phạm pháp luật khác trên không gian mạng”.

Cũng trong phần trình bày, đại diện MoMo chia sẻ những kết quả tích cực khi áp dụng các giải pháp kỹ thuật để nhận diện và xử lý các hành vi đánh bạc công nghệ cao. Cụ thể, MoMo phát hiện và chặn hàng chục nghìn Ví MoMo nghi ngờ có hành vi cờ bạc. Về cơ bản, MoMo đã xử lý hết được các ví có dấu hiệu cờ bạc (làm nhà cái).

Cùng với đó, MoMo chủ động phối hợp cung cấp thông tin với cơ quan công an, cơ quan điều tra để truy bắt các đối tượng tổ chức đánh bạc. Điển hình là việc MoMo phối hợp công an tỉnh Bắc Giang triệt phá đường dây đánh bạc 2.000 tỷ đồng vào cuối năm 2022.

Cuối bài chia sẻ, ông Minh phân tích những bài học kinh nghiệm mà MoMo đúc kết được là cập nhật thường xuyên thông tin về các hình thức, phương thức, thủ đoạn mới mà các nhóm đối tượng cờ bạc chủ động xây dựng lên và chủ động, tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng Nhà nước để cung cấp các thông tin cần thiết, từ đó phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi tổ chức đánh bạc công nghệ cao.

Minh Vân

Từ góc nhìn của những người từng làm việc trong lĩnh vực game, hiện là giảng viên thiết kế game và truyền thông tương tác, chúng tôi thấy rằng, trở ngại lớn mà các nhà lập trình game Việt Nam phải vượt qua là “tư duy sản xuất”. 

Kết quả từ 32 cuộc phỏng vấn của LacBird với đại diện các studio game từ quy mô nhỏ đến trung bình tại Hà Nội và TP.HCM cho thấy, hầu hết các nhà thiết kế gặp khó khăn ở giai đoạn hình thành ý tưởng ban đầu. Do vậy, họ có xu hướng tìm kiếm các game được tải nhiều, bán chạy trên các kho ứng dụng và dành nhiều thời gian, tài chính để sao chép các sản phẩm này, thậm chí nhân bản chúng và chỉ thay đổi đồ họa, âm thanh.

“Tư duy sản xuất” này là hậu quả của việc đi theo lối mòn của các doanh nghiệp gia công phần mềm, làm giảm khả năng đổi mới, sáng tạo. Nếu muốn ngành thiết kế game Việt đứng vững và trở thành một phần của ngành công nghiệp game toàn cầu, cũng như tạo ra được các game độc đáo, chúng ta cần chuyển “tư duy sản xuất” thành “tư duy thiết kế sáng tạo”. “Thiết kế” ở đây bao hàm tư duy sáng tạo, lên ý tưởng, quá trình tưởng tượng và lập kế hoạch, giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và phân tích, nghiên cứu và đánh giá, nghệ thuật, khoa học và công nghệ.

Chú trọng đào tạo bài bản nhân lực thiết kế game

Ngành game Việt Nam có tiềm năng trở thành trụ cột hàng đầu của nền kinh tế kỹ thuật số và có thể xây dựng vị thế nổi trội trên thị trường game toàn cầu. Song để làm được điều này, Việt Nam cần chú trọng đầu tư vào việc tạo ra những nhà thiết kế game được đào tạo bài bản, với đầy đủ kỹ năng cần thiết và khả năng thích ứng với công nghệ đang phát triển cùng xu hướng thị trường.

Đại học RMIT đã đưa vào giảng dạy chương trình Cử nhân Thiết kế game tại Việt Nam từ năm 2022. Với chương trình này, trường định hướng đào tạo ra những nhà thiết kế game với các kỹ năng cần thiết như lên ý tưởng, tư duy thiết kế, phân tích phản biện, giải quyết vấn đề, nghiên cứu, dẫn dắt cốt truyện, thiết kế màn chơi, thiết kế hệ thống, sáng tạo nội dung, xây dựng nguyên mẫu sản phẩm, cân bằng gameplay, kiểm thử sản phẩm… Trong đó, một trong những mục tiêu chính là giáo dục cho sinh viên cần và phải biết sáng tạo, đặt mình vào vị trí người dùng, người chơi để tạo ra sản phẩm phù hợp.

Từ kinh nghiệm triển khai ngành thiết kế game tại RMIT Việt Nam, chúng tôi thấy rằng cũng như các ngành học khác, trọng tâm của ngành là tạo ra tác động tích cực đến xã hội. Vì thế, cần giảng dạy, nghiên cứu và tạo ra những game nghiêm túc, có tác động tích cực đến xã hội và cộng đồng địa phương như game phục vụ mục đích giáo dục và chăm sóc sức khỏe, game mô phỏng, game phục vụ mục đích thiện nguyện, game kể chuyện bằng hình ảnh.

Chương trình đào tạo về thiết kế game là sự kết hợp giữa các môn học lý thuyết và kỹ thuật. Hoạt động nghiên cứu cần được khuyến khích trong mỗi môn học. Cùng với đó, cần tổ chức các buổi học trong studio, nơi sinh viên có thể suy nghĩ và thiết kế trong một không gian làm việc sáng tạo chuyên nghiệp, đồng thời phát triển các kỹ năng làm việc nhóm. Các sinh viên nên được dạy kết hợp các kỹ năng lập trình game để có khả năng thiết kế và lập trình game của riêng mình – tạo điều kiện để các em trở thành doanh nhân khởi nghiệp trong ngành game.

Việt Nam đang thiếu vắng các chương trình đào tạo chuẩn về ngành game