Ngay trước đợt nghỉ Tết Dương lịch 2024, trong văn bản đề nghị các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tăng cường công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng, Cục An toàn thông tin cũng đã khuyến nghị các đơn vị chủ động rà soát các lỗ hổng, điểm yếu trên các hệ thống thông tin thuộc phạm vi quản lý, triển khai các giải pháp phòng ngừa và khắc phục triệt để các lỗ hổng, điểm yếu đã được Cục cảnh báo. Trong đó, Cục An toàn thông tin đặc biệt lưu ý lỗ hổng ảnh hưởng nghiêm trọng trong F5 BIG-IP, lỗ hổng zero-day trong hệ thống Zimba và và các lỗ hổng bảo mật ảnh hưởng mức cao và nghiêm trọng trong các sản phẩm Microsoft mà cơ quan này đã cảnh báo từ tháng 5 đến tháng 11/2023.

Bên cạnh đó, hàng tháng, Cục An toàn thông tin đều có thống kê số điểm yếu, lỗ hổng an toàn thông tin trong các hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước. Qua đánh giá, cơ quan này đều đã cảnh báo và có hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương khắc phục các điểm yếu, lỗ hổng nguy hiểm.

Số liệu của Cục An toàn thông tin cũng cho thấy, trong 3 tháng 9, 10 và 11/2023, số lượng điểm yếu, lỗ hổng an toàn thông tin trên máy tính của các cơ quan, tổ chức Nhà nước đều rất lớn và liên tục tăng, lần lượt là 57.916, 59.935 và 71.998 điểm yếu, lỗ hổng.

Theo các chuyên gia, lỗ hổng bảo mật là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các cuộc tấn công mạng nhắm vào hệ thống thông tin của các tổ chức, doanh nghiệp trên thế giới và Việt Nam. Đặc biệt, những lỗ hổng ảnh hưởng mức cao và nghiêm trọng nếu không được xử lý ngay sẽ khiến các cơ quan, tổ chức đứng trước nguy cơ bị tấn công ngay lập tức. 

Tổng hợp tình hình an toàn thông tin mạng năm 2023, bên cạnh điểm yếu về con người, nhân sự, điểm yếu của các hệ thống thông tin tại Việt Nam bị các nhóm đối tượng khai thác, tấn công nhiều nhất chính là các lỗ hổng bảo mật của những nền tảng, dịch vụ phần mềm cài đặt trên máy chủ và lỗ hổng của website do tổ chức tự phát triển.

Dẫu vậy, theo đại diện Cục An toàn thông tin, dù thường xuyên được cảnh báo về các nguy cơ, lỗ hổng, điểm yếu của hệ thống, song có tới hơn 70% tổ chức chưa quan tâm đến việc rà soát và xử lý cập nhật, vá các lỗ hổng, điểm yếu được cảnh báo. “Điều này không khác gì việc chủ nhà biết rằng cửa nhà mình còn mở khi đi vắng nhưng cũng không tìm cách đóng lại, mặc cho kẻ xấu vào ra, gây mất mát tài sản”, đại diện Cục An toàn thông tin bình luận.

Cục An toàn thông tin cũng cho hay, có một hiện trạng có thể đang diễn ra là các cơ quan, đơn vị tập trung vào đầu tư cho an toàn thông tin trước những nguy cơ mới, nhưng lại quên rằng còn rất nhiều lỗ hổng, điểm yếu đã biết nhưng chưa được vá trên hệ thống; có thể hệ thống của đơn vị đang bị chiếm quyền điều khiển mà chủ quản hệ thống, đơn vị vận hành không biết vì kẻ tấn công đang nằm im chờ thời cơ hoặc đang đánh cắp thông tin, bí mật của tổ chức.

Vì thế, một trong những định hướng trọng tâm Cục An toàn thông tin khuyến nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung trong năm 2024 là ưu tiên giải quyết những nguy cơ tiềm ẩn hoặc đã nằm sẵn trong hệ thống thông tin. “Các đơn vị hãy giải quyết những nguy cơ đã nhận biết, những nguy cơ đang tồn tại trên hệ thống trước khi nghĩ đến việc đầu tư để bảo vệ mình trước nguy cơ mới”, đại diện Cục An toàn thông tin khuyến nghị.

Xử lý nhiều sai phạm

Tính chất của thương mại điện tử (TMĐT) là nhanh chóng cung cấp đa dạng dịch vụ, hàng hóa cho người tiêu dùng. Tuy vậy, phát triển rầm rộ TMĐT thời gian qua đã xuất hiện nhiều bất cập.

Theo Cục Quản lý thị trường Quảng Nam, nhiều đối tượng trên địa bàn tỉnh đã lợi dụng TMĐT để mua bán hàng lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Với phương thức sử dụng các kỹ thuật, công nghệ cao, kinh doanh TMĐT ngày càng tinh vi, khó kiểm soát. Hàng hóa phạm pháp thông thương trên thị trường Quảng Nam tác động xấu đến quyền lợi của người tiêu dùng và doanh nghiệp kinh doanh chân chính.

Vừa qua, Đội quản lý thị trường số 4 (Thăng Bình) tiến hành kiểm tra hộ kinh doanh Phan Thị Tuyết có địa chỉ tại tổ 2 (thôn Quý Thạnh 1, xã Bình Quý).

Bà Tuyết sử dụng tài khoản facebook cá nhân để kinh doanh mỹ phẩm nhập lậu. Ngành chức năng đã xử phạt bà Tuyết 3 triệu đồng, buộc tiêu hủy tang vật trị giá hơn 4,2 triệu đồng.

Tiếp đó, Đội quản lý thị trường số 4 phối hợp cùng Đội cảnh sát điều tra Công an huyện Thăng Bình và Công an xã Bình Lãnh tiến hành kiểm tra hộ kinh doanh Si Tuyển có địa chỉ ở thôn Nam Bình Sơn (xã Bình Lãnh).

Ngành chức năng đã xử phạt hộ kinh doanh trên 22 triệu đồng với 2 hành vi buôn bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu và kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ là quần áo, giày dép. Các lực lượng cũng đã tịch thu hàng hóa trị giá 16 triệu đồng và tiêu hủy hàng hóa trị giá gần 10,7 triệu đồng.

Từ đầu năm đến nay, Cục Quản lý thị trường Quảng Nam đã kiểm tra 12 cơ sở, doanh nghiệp kinh doanh TMĐT, xử phạt 11 vụ sai phạm với tổng số tiền gần 144 triệu đồng.

Hành vi vi phạm chủ yếu gồm kinh doanh hàng nhập lậu (4 vụ); kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ (2 vụ); vi phạm về thông báo website TMĐT với cơ quan quản lý nhà nước (4 vụ); sử dụng biểu tượng đã thông báo để gắn lên website TMĐT bán hàng khi chưa được duyệt của cơ quan nhà nước (1 vụ).

Tăng cường định danh người bán

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Thái Bình - Trưởng ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả Quảng Nam, TMĐT là không gian vô cùng rộng lớn, xuyên biên giới.

Để đấu tranh chống hàng giả trong TMĐT hiệu quả, các ngành chức năng trên địa bàn tỉnh gồm công thương, lực lượng quản lý thị trường, công an, hải quan, thuế, biên phòng… cần đẩy nhanh ứng dụng công nghệ thông tin. Đây là giải pháp để định danh người bán, người mua, truy xuất nguồn gốc hàng hóa, chống hàng giả trong TMĐT.

Ứng dụng công nghệ hiện đại sẽ giúp các ngành chức năng giải quyết khiếu nại, tranh chấp trực tuyến trong TMĐT giữa người dân và doanh nghiệp. Công nghệ sẽ nhận diện được các nhãn hàng trên môi trường trực tuyến, bảo đảm các giao dịch TMĐT diễn ra minh bạch.

Theo ông Lương Viết Tịnh - Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Quảng Nam, cần đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, đào tạo nâng cao năng lực đội ngũ làm nhiệm vụ đấu tranh phòng chống hàng giả trong TMĐT.

Thời gian tới, các ngành chức năng sẽ phối hợp chặt chẽ hơn trong thanh tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động lợi dụng TMĐT để kinh doanh hàng giả, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Về nhiệm vụ tham mưu UBND tỉnh kế hoạch tổ chức thực hiện chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng trong TMĐT đến năm 2025, ông Lương Viết Tịnh cho biết, có 2 nhiệm vụ xuyên suốt, then chốt.

Đó là quản lý chặt địa bàn, rà soát đưa vào cơ sở dữ liệu quản lý, giám sát chặt các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT và phối hợp với các cơ quan truyền thông làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về chống hàng giả trong TMĐT.

Thời gian tới, người tiêu dùng sẽ được hỗ trợ, trang bị các kỹ năng mua hàng chất lượng, có xuất xứ rõ ràng trên môi trường mạng; tố cáo các đối tượng lợi dụng TMĐT để lừa dối người tiêu dùng, qua đó bảo vệ quyền lợi chính đáng cho bản thân cũng như cộng đồng xã hội.

Phương Chi

Cha mẹ của Zhang Ruifan sợ rằng cậu con trai sẽ thành mọt sách nên đã cho sang Mỹ du học

Tuy nhiên, Ruifan, năm nay 15 tuổi sớm nhận ra rằng khoa học không chỉ là những số liệu và công thức chỉ việc học thuộc và viết ra trong bài kiểm tra.

Tại ngôi trường ở West Des Moines (Iowa) – nơi mà cậu đang sống cùng gia đình bản xứ, giáo viên khoa học của Ruifan đeo kính bảo hộ và sử dụng một chiếc bật lửa có tay cầm dài để đốt lửa cho khinh khí cầu bay lên chỉ để học sinh được tận mắt nhìn thấy đặc tính bay lên của một nguyên tố.

Có những buổi học, Ruifan và các bạn phải leo lên mái nhà để tìm hiểu về lực hấp dẫn bằng cách ném những quả bóng rổ, bóng tennis và những vật khác xuống dưới. “Ở Trung Quốc, tôi được học về lực hấp dẫn bằng PowerPoint” – cậu nói.

Bộ Ngoại giao Mỹ không phân loại dữ liệu trên visa thông qua tuổi tác hay cấp học. Tuy nhiên, có những bằng chứng chính xác cho thấy ngày càng nhiều gia đình trung lưu ở Trung Quốc muốn tìm cách giúp con cái thoát ra khỏi áp lực của những kỳ thi.

“Tôi không muốn con trai tôi trở thành một con mọt sách” – mẹ của Ruifan, bà Wang Pin chia sẻ. Đó là lý do tại sao bà muốn cho con đi du học trời tây. Các học giả và chính trị gia người Mỹ đã cảnh báo trong nhiều năm qua rằng những cường quốc mới nổi như Trung Quốc và Ấn Độ đang sẵn sàng vượt qua nước Mỹ về thành tựu khoa học. Trong một bài kiểm tra chuẩn hóa vào năm 2009 – một bài kiểm tra thu hút sự chú ý trên toàn cầu, học sinh Thượng Hải dẫn đầu về môn Khoa học trong số 70 quốc gia tham dự. Trong khi Mỹ đứng vị trí thứ 23 (xếp sau Hungary).

Tuy vậy, ngay cả những học giả Trung Quốc cũng bị choáng váng bởi sự ám ảnh với những kỳ thi quan trọng của nước này. Mùa thu năm ngoái, họ đã phải triệu tập một cuộc họp bàn về vấn đề này ở Thượng Hải.

“Trong khi học sinh phổ thông của Mỹ đang thảo luận về những mẫu máy bay, vệ tinh, tàu ngầm mới nhất thì những học sinh thông minh nhất của Trung Quốc đang ngập chìm trong đống bài tập về nhà và các kỳ thi” – Ni Minjing, một giáo viên Vật lý hiện là người phụ trách mảng giáo dục cơ bản của Ủy ban Giáo dục Thượng Hải nhận xét. “Học sinh ít có cơ hội được làm thí nghiệm khoa học và rèn luyện tư duy độc lập”.

Phòng thí nghiệm là thứ xa xỉ và hiếm hoi trong trường học Trung Quốc. Ảnh: Internet

Thông điệp này dường như đã đến tai các nhà lãnh đạo giáo dục của Trung Quốc – những người đang hướng tới mô hình học khoa học bằng thực hành. Mùa hè năm nay, Bộ Giáo dục Trung Quốc đã phát động một loạt chiến dịch nhằm chuyển trọng tâm ra khỏi các kỳ thi chuẩn hóa.

Bộ này cho biết việc cố định vào các bài kiểm tra có tính hệ thống “cản trở nghiêm trọng sự phát triển đồng đều, làm chậm sự phát triển sức khỏe và hạn chế cơ hội tu dưỡng trách nhiệm xã hội, tinh thần sáng tạo và khả năng thực tế của học sinh”.

Mặc dù nhận được nhiều lời đề nghị từ chính quyền trung ương song vấn đề vẫn đang được xem xét bởi các Sở Giáo dục mới là người tiến hành cụ thể.

Trong khi đó, việc chuẩn bị cho kỳ thi đại học ở Trung Quốc vẫn tiếp tục là chướng ngại vật lớn nhất của học sinh trung học. Được gọi với cái tên “gaokao”, kỳ thi này kéo dài khoảng 9 giờ chia ra trong 2 ngày. Kết quả của “gaokao” là yếu tố duy nhất được sử dụng để quyết định đầu vào các trường đại học.

Tiêu chuẩn “bọc thép” này cộng với thực tế là hầu hết các gia đình Trung Quốc đều chỉ có một con khiến các bậc phụ huynh nước này hiếm khi khuyến khích con cái tham gia các hoạt động ngoại khóa vì sợ rằng nó sẽ khiến bọn trẻ xao nhãng kỳ thi. Những người chỉ trích kỳ thi này cho rằng “gaokao” đã nhào lặn ra những thanh niên kém cỏi khi không được chuẩn bị đủ các kỹ năng để đối mặt với những thách thức của cuộc sống thực. Học sinh thì thường dùng khái niệm riêng của mình để miêu tả cái cách mà giáo viên truyền đạt kiến thức: “nhồi vịt”.

Là một giáo viên Khoa học ở khu vực phía tây bắc Ningxia, thầy Wei Jinbao được tận mắt chứng kiến cái cách mà hệ thống giáo dục Trung Quốc biến bọn trẻ thành những học sinh chăm chỉ với khả năng xử lý thông tin thực tế cực kỳ ấn tượng. “Hãy đưa cho chúng một vấn đề, chúng sẽ đưa ra câu trả lời. Nhưng chúng không thể đưa ra một câu hỏi hay” – ông nói.

Giống như nhiều giáo viên khoa học của Trung Quốc, thầy Wei nhận thức sâu sắc rằng đất nước này vẫn chưa sản sinh ra được chủ nhân giải Nobel Khoa học. Nhiều năm qua, ông đã cố gắng khuấy động tư duy sáng tạo ở học sinh, nhưng ông lại đang thiếu yếu tố quan trọng nhất: dụng cụ thí nghiệm – thứ mà hầu hết các trường học Trung Quốc đều cho là một chi phí không cần thiết.

Khi được hỏi tại sao, ông thở dài đầy bực tức: “Kỳ thi đại học không kiểm tra phần thực hành”.

• Nguyễn Thảo(dịch từ New York Times)