Nhận định, soi kèo Bali United vs PSS Sleman, 15h30 ngày 16/9: Tin vào chủ nhà

Tôi là Dương Ngọc Thái, Kỹ sư an ninh mạng đang làm việc ở Mỹ. Tôi năm nay 34 tuổi, bắt đầu học và làm an ninh mạng từ năm 18 tuổi. Năm 20 tuổi tôi là Trưởng phòng an ninh mạng của một ngân hàng ở Việt Nam. Năm 2011, tôi rời Việt Nam sang Silicon Valley làm việc. Tôi là một chuyên gia nghiên cứu về an ninh phần mềm. Các phát hiện của tôi có ảnh hưởng sâu rộng đến sự an toàn của Internet, được trích dẫn trong nhiều bài báo khoa học, được đưa vào giảng dạy ở các đại học danh tiếng và đăng tải trên các tờ báo lớn trên thế giới.

Tôi giới thiệu dài dòng như vậy với mong muốn Quốc Hội hiểu rằng tôi là một chuyên gia an ninh mạng có kinh nghiệm thực tế.

Với trách nhiệm xã hội của một chuyên gia, tôi viết thư này để chia sẻ với Quốc hội góc nhìn và góp ý của một người đã dành nhiều thời gian nghiên cứu và làm việc trực tiếp về an ninh mạng. Ba câu hỏi tôi đặt ra và phân tích với Quốc hội (1) liệu dự thảo Luật có đưa ra được các giải pháp chính sách thực sự để giải quyết vấn đề an ninh mạng? (2) tác động dự thảo đến doanh nghiệp, đến phát triển kinh tế như thế nào; và (3) khuyến nghị của tôi cho Luật An ninh mạng và Chính sách an ninh mạng Việt Nam.

Đây là ý kiến của cá nhân tôi, không thể hiện quan điểm hay ý kiến của nơi tôi làm việc hay bất kỳ ai khác.

Chống nói xấu Nhà nước không đảm bảo được an ninh mạng

Đại biểu Nguyễn Thanh Hồng - Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội đã nói trên tờ VnExpress: "An ninh mạng nếu giải thích dễ hiểu nhất là không truyền bá, cổ súy, khai thác những nội dung chống phá Đảng, Nhà nước và làm sao để mỗi công dân có ý thức trong việc phòng chống tội phạm, bảo vệ bản thân và gia đình". Hiểu an ninh mạng như vậy là sai bản chất và có thể dẫn đến nguy cơ vừa mất an ninh quốc gia vừa kìm hãm sự phát triển của đất nước.

Đúng là Việt Nam đã và đang liên tục bị tấn công trên không gian mạng. Năm 2014, hệ thống máy tính của Bộ Tài nguyên & Môi trường Việt Nam bị xâm nhập. Gần đây hơn, nhiều sự cố an ninh mạng cũng liên tục xảy ra: Ngân hàng Tiên Phong Bank bị hacker xâm nhập, đánh cắp 1,1 triệu đôla Mỹ; Tháng 5.2017, hệ thống máy chủ email của Bộ Ngoại giao lại bị hacker “lạ" xâm nhập; Tháng 4/2018, kẻ tấn công đã tung lên mạng thông tin cá nhân bao gồm tên, ngày sinh, chứng minh nhân dân, số điện thoại, email và mật khẩu của gần 75 triệu tài khoản người dùng của VNG, công ty game và Internet lớn nhất Việt Nam.

Có lẽ không cần nói thêm, Quốc hội cũng hiểu rằng “chống truyền bá, cổ súy, khai thác những nội dung chống phá Đảng, Nhà nước” không thể bảo vệ Việt Nam khỏi những vụ tấn công như trên. Một cách thẳng thắn, chống nói xấu, chống thông tin ‘độc hại’ không phải là giải quyết vấn đề an ninh mạng.

Đảm bảo an ninh mạng không có nghĩa là phải hy sinh phát triển kinh tế và tự do của người dân

Một vệ sĩ giỏi là người biết lùi lại phía sau, âm thầm quan sát, đảm bảo an toàn cho yếu nhân mà không gây cản trở công việc của họ. Một Kỹ sư an ninh mạng lành nghề là người hiểu mục tiêu kinh doanh của công ty, từ đó sáng tạo các giải pháp có sự cân bằng giữa an ninh, chi phí và tiện dụng để sản phẩm làm ra đáp ứng nhu cầu khách hàng, giúp công ty kinh doanh thuận lợi, với những rủi ro chấp nhận được. Trách nhiệm của tôi là phục vụ họ, giúp họ đảm bảo an toàn thông tin mà vẫn có thể tự do sáng tạo, vẫn tiết kiệm được thời gian, công sức, chứ tôi không thể bắt họ phục tùng. Tôi hay nói với đồng nghiệp công việc của chúng tôi không phải là đảm bảo an ninh, mà là đảm bảo an ninh để công ty vẫn có thể sáng tạo và phát triển.

Tại Hội thảo “Phát triển hạ tầng SMS và dịch vụ viễn thông dành cho thương mại điện tử & Giới thiệu giải pháp SMS Order” vừa diễn ra ngày 23/5, ông Đăng Hoàng Hải - Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương) còn đánh giá, với các ưu điểm về độ phủ, không hạn chế thiết bị, khả năng đảm bảo liên lạc, tính chính thống, hiện nay giải pháp thông báo, xác nhận thông tin bằng SMS vẫn đang được sử dụng rộng rãi trên thế giới, đặc biệt với các thị trường thương mại điện tử đang phát triển như tại Việt Nam.

Theo Cục TMĐT và Kinh tế số, thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, với ước tính trung bình trên 500.000 đơn hàng được giao dịch trong một ngày. Nếu một đơn hàng phát sinh trung bình 3 tin nhắn (ví dụ: tin nhắn xác nhận đơn hàng, thông báo chuyển hàng và giao hàng thành công) thì nhu cầu ước tính 450 triệu tin nhắn/năm tính riêng với dịch vụ chăm sóc khách hàng, chưa tính các nhu cầu về quảng cáo, tương tác, xác nhận mua đơn hàng bằng tin nhắn OTP. Với tốc độ phát triển trung bình của thị trường TMĐT từ 20 - 30%/năm, nhu cầu sử dụng tin nhắn để tương tác với khách hàng của doanh nghiệp TMĐT sẽ ngày càng lớn.

Bên cạnh dịch vụ SMS cho thương mại điện tử, nhóm dịch vụ SMS phục vụ người dân, doanh nghiệp khi tham gia các dịch vụ hành chính công trực tuyến cũng cho thấy tiềm năng lớn về dịch vụ khi xu hướng điện tử hóa các dịch vụ hành chính công đang diễn ra sôi nổi trên toàn quốc theo chủ trương phát triển Chính phủ Điện tử. Ước tính trung bình một ngày có trên 60.000 hồ sơ thủ tục được thực hiện trên toàn quốc, thì nhu cầu một năm của nhóm dịch vụ hành chính công đối với tin nhắn SMS cũng ước tính trên 200 triệu tin nhắn/năm với tốc độ tăng trưởng trung bình 15-20%/năm.

Việc ứng dụng rộng rãi giải pháp tin nhắn SMS hiển thị thương hiệu (còn gọi là SMS Brandname) giúp người dân, doanh nghiệp, khách hàng được hưởng các dịch vụ chăm sóc tốt hơn, tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại, kiểm tra thông tin; góp phần tạo hình ảnh chuyên nghiệp cho các dịch vụ hành chính công, cũng như xây dựng uy tín cho các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ.

Tuy nhiên, thực tế dịch vụ SMS hiện nay tại Việt Nam còn lạc hậu với rất nhiều yếu điểm vẫn tồn tại nhiều năm nay chưa được khắc phục. Sản lượng SMS chung ngày càng giảm hoặc tăng trưởng chậm do xu hướng người tiêu dùng chuyển sang các dịch vụ tin nhắn OTT (Viber, Zalo…), Instant Message (FB Messenger).

Thống kê thị trường tin nhắn SMS hiển thị thương hiệu cho thương mại điện tử hiện nay chỉ đạt trên dưới 8 triệu tin nhắn một tháng bao gồm cả dịch vụ quảng cáo và chăm sóc khách hàng. Tính riêng nhóm các doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ thương mại điện tử, con số còn thấp hơn với chỉ trên dưới 1,8 triệu tin nhắn một tháng, dịch vụ quảng cáo bằng SMS hoàn toàn không cạnh tranh được với các giải pháp quảng cáo trực tuyến do các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp.