Nhận định, soi kèo Udinese vs Parma, 2h45 ngày 2/3: Phong độ đang lên

Đối với hai nhiệm vụ quan trọng là thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng, theo Bộ trưởng, "từ khóa" là giữ ổn định và sẵn sàng các phương án khác nhau.

Hiện, các đơn vị chuyên môn của Bộ đang khẩn trương chuẩn bị bộ đề thi tham khảo kỳ thi tốt nghiệp THPT để dự kiến công bố trong tháng 3.

Bộ trưởng lưu ý, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay vẫn trong bối cảnh dịch Covid-19, vì vậy, vẫn phải tính toán điều chỉnh hệ thống câu hỏi, bài thi sao cho hợp lý.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho hay, đề thi tham khảo kỳ thi tốt nghiệp THPT dự kiến công bố trong tháng 3.

Về dạy học trực tuyến, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ tiếp tục nhấn mạnh tới việc hoàn thiện hành lang pháp lý; bổ sung các bài giảng có chất lượng, từng bước hoàn thiện kho học liệu số; ban hành cẩm nang hướng dẫn giáo viên các kỹ năng dạy học trực tuyến,...

“Dạy học trực tuyến không chỉ là tình huống phát sinh trong điều kiện có dịch mà là xu hướng. Dạy học trực tuyến và trực tiếp có ưu nhược điểm riêng nên không thể so sánh thuần túy. Bậc đại học có thể tận dụng tối đa hình thức dạy học này, còn ở bậc phổ thông có thể ứng dụng các yếu tố tích cực của dạy học trực tuyến ở mức độ khác nhau”, Bộ trưởng nói.

Đồng thời chỉ đạo các đơn vị chuyên môn phối hợp với Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam khảo sát, đánh giá chất lượng dạy học trực tuyến trên diện rộng, đưa ra khuyến cáo và giải pháp mở rộng, nâng cao hiệu quả hình thức học này.

Hải Nguyên

Công bố đề tham khảo thi tốt nghiệp THPT năm 2021

Tối 31/3, Bộ GD-ĐT công bố đề tham khảo kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021.

"Chắc chắn đây là một sự xấu hổ"

Thưa ông Thành, sau đêm giao thừa ở Hà Nội, vườn hoa "bay sạch", còn ở Sài Gòn thì rác cũng bị xả ra nhiều nơi công cộng. Điều "quen" này có khiến ông "lạ" không?

- Là người Việt Nam nhưng có thời gian sống ở Mỹ hơn 30 năm, trong mình có nền văn hóa, cách đánh giá xã hội và có suy nghĩ của một người Mỹ, nên khi thấy hiện tượng này tôi rất sốc.

Tôi nghĩ nếu mình dẫn đồng nghiệp đi chơi và thấy cảnh này sẽ không biết nói gì với họ, và chắc chắn đây là một sự xấu hổ.

Ông Trương Nguyện Thành

TP.HCM, đặc biệt là phố đi bộ Nguyễn Huệ, không thua kém bất kỳ một thành phố nào của Singapore hay châu Âu. Nếu tôi là một du khách từ châu Âu, Mỹ hoặc Canada tới Quận 1 sẽ thấy một không gian rất văn minh và con người cũng rất văn minh. Nhưng hiện tượng vừa qua không chứng minh được sự văn minh này.

Người Sài Gòn luôn tự hào ngày xưa họ từng có một thành phố văn minh và ngày nay đang tiến tới mục tiêu là một thành phố thông minh. Nhưng muốn như vậy, trước hết phải là một thành phố văn minh.

Tôi cũng nghĩ tại sao thành phố không trang bị đầy đủ những phương tiện như thùng rác, nhà vệ sinh di động tiện nghi chứ không phải là những thùng rác dơ bẩn, để khi có sự kiện, người dân có chỗ xả rác và có một cuộc vui chơi đúng nghĩa. Có người dân nào muốn khi bỏ rác phải một tay mở nắp, trong khi tay kia thì đang cầm thức ăn?...

Vậy còn hình ảnh vườn hoa ở Hà Nội bị dẫm nát đem lại cho ông cảm nghĩ gì?

- Cảm xúc của tôi cũng như vậy, và còn nặng nề hơn. Chậm trễ mấy giây hay đi sau người khác vài giây, vài phút thì có làm sao? Một vài phút đồng hồ không làm chúng ta mất điều gì, tai sao phải thi nhau dẫm lên những cây xanh như vậy?

Làm điều này, không chỉ có nghĩa là họ đang dẫm lên công lao của những người chăm bón vườn hoa hàng ngày, mà còn là chà đạp lên lòng tự trọng của chính bản thân mình.

Khi tôi bảo lãnh cho anh em của mình sang Mỹ sinh sống vào năm 2002, tôi thấy có sự thay đổi kỳ lạ sau đó. Trước đó, anh em của tôi cũng xả rác bữa bãi, ngồi trong xe uống xong nước thì vứt vỏ ra đường, nhưng khi sang Mỹ thì họ lại rất nghiêm túc.

Bước vào một siêu thị ở Mỹ, nhiều người đã đặt câu hỏi rằng "tại sao chỗ này lại sạch quá vậy?". Tôi trả lời "Vì người dân ở đây rất sạch, họ bỏ rác đúng chỗ". 

Tôi nghĩ, mỗi người đều có sự tự trọng, tự giác cũng như tự ái. Vì vậy, phải làm sao để khơi dậy những điều đó trong họ chứ không phải chê bai hay chỉ trích.

Chậm hơn một vài phút thì có sao?

Nếu ở giữa biển người không có đường đi lối lại đêm hôm đó, liệu ông có nghĩ rằng mình sẽ tìm được chỗ đặt chân mà không dẫm vào hoa?

- Trong những ngày lễ, số lượng người chắc chắn đông hơn bình thường, và điều này ở đâu cũng vậy. Nhưng vấn đề là có ai có chấp nhận đi sau người khác hay không, hay cố tình chen lấn lên trước để tiết kiệm vài giây tới một vài phút?

Tôi nghĩ, đã tham gia cuộc chơi vài tiếng đồng hồ thì một vài phút cũng không có ý nghĩa gì. Chúng ta không thiếu đường, chỉ là những người đó muốn đi tắt ngang qua "dòng chảy" của biển người mà thôi. Đó là chưa kể nhiều người còn có tư duy lấy xe sớm để khỏi bị kẹt xe, nhưng như vậy, cuộc chơi không còn trọn vẹn nữa. 

Tôi cũng muốn đề cập tới sự thiếu trung thực của một bộ phận người Việt hiện nay.

Năm ngoái, con trai tôi về Việt Nam và được giao cho một số tiền để tự mua sắm. Cháu đã khám phá ra rằng mình bị gạt khi mua một món hàng 200 ngàn đồng nhưng ở chỗ khác chỉ bán 100 ngàn đồng.

Thậm chí, cháu còn quan sát thấy người bán hàng lấy giá của món hàng này móc vào món hàng khác.

Cháu đã đặt câu hỏi với tôi “Tại sao họ lại thiếu trung thực như vậy”?, rồi kết luận "Làm vậy là mất khách hàng". Khi tôi hỏi "Con có cảm giác thế nào?”, cháu liền nói "Không vui".Cháu nói sẽ không bao giờ trở lại, vì ở đó và cả khu đó buôn bán không trung thực.

Những người dẫm vào hoa hay xả rác bừa bãi ngày hôm đó không nghĩ rằng họ bị đánh giá như thế nào.

Theo ông, ở đây trách nhiệm của cơ quan chính quyền như thế nào?

- Trách nhiệm của cơ quan chính quyền là tạo mọi cơ hội cho người dân có một nền văn hóa văn minh.

Có nghĩa, ngoài việc phát triển hạ tầng đô thị cần có những nơi công cộng, những công viên lớn và luôn mở rộng cho cộng đồng sử dụng. Những công viên tại TP.HCM hiện nay là quá nhỏ so với một thành phố 10 triệu dân.

Cá nhân tôi không nghĩ người Việt Nam chúng ta kém văn minh hơn người dân ở bất cứ nước nào, nhưng khi diễn ra những sự kiện như thế này thì đơn vị tổ chức phải biết cách và trang bị đầy đủ tiện nghi cho người dân.

Sau mỗi sự kiện, đơn vị tổ chức sẽ phải dọn rác. Vậy tại sao không làm trước để người dân vui chơi trọn vẹn mà họ cũng đỡ mất công hơn?

Thay vì phê phán, hãy khơi dậy lòng tự trọng

Vậy cần làm gì để nâng cao ý thức cho người dân, thưa ông?

- Nên dùng tâm lý học để nâng cao ý thức cá nhân.

Ở xã hội phát triển, bố mẹ luôn có kiến thức tâm lý học và họ khuyến khích con thực hiện những hành vi tốt, không khuyến khích hành vi xấu.

Chúng ta hay nói “thương cho voi cho vọt”, nhưng đây không phải là biện pháp hay để phát triển hành vi tốt.

Ảnh: Trần Thường

Mặt khác, chúng ta phải khơi dậy và nâng cao lòng tự trọng, sự tự ái cá nhân. Nếu ai đó được khen là một người văn minh, họ sẽ nghĩ khác hơn là bị phê phán. Khi ai đó nghĩ mình là người văn minh, họ sẽ không làm những hành động thiếu văn minh.

Ông nghĩ sao về bình luận "Vẫn còn xả rác bừa bãi thế thì nói chuyện lên 4.0 thế nào được"?

- Xã hội 4.0 là nơi con người sống chung với robot thông minh, như vậy con người cũng có thể lập trình robot để lượm rác cho mình nếu muốn sống bữa bãi.

Nhưng nếu cứ như vậy, con người rồi sẽ kém thông minh hơn máy móc.

Hiện tại, trí tuệ nhân tạo đã có khả năng suy nghĩ và trả lời nhiều điều chính xác. Để một người máy thông minh có khả năng dạy con người thì lòng tự trọng của con người ở đâu?

Hãy tưởng tượng cảnh khi con người xả rác bừa bãi, robot sẽ tiến tới và nói anh chị không nên như thế và nhặt rác đi, chúng ta có đau không? 

Được biết, ông đang tổ chức cho một nhóm sinh viên đi dọn rác. Qua những hoạt động này, ông muốn gửi gắm điều gì?

- Ngoài việc học, tôi muốn sinh viên có thêm nhận thức, tinh thần để đáp ứng môi trường công nghệ sau này. Sau một thời gian tham gia, tôi thấy rằng các em rất khác và bắt đầu có nhận thức cao hơn nhận thức chung của xã hội. Các em năng động hơn, có tính tổ chức tốt hơn.

Tôi nghĩ đây là những hạt nhân, nhân tố góp phần xây dựng xã hội sau này.

Ngoài việc dạy và thực hành việc làm sạch vệ sinh môi trường, giáo dục cũng cần làm sạch nhiều thứ khác nữa. Theo ông, "dọn rác" thời 4.0 trong giáo dục cần làm những gì?

- Tôi nghĩ, những hành động như dọn rác hay giúp người vô gia cư nhằm nâng cao nhận thức con người và khơi dậy lòng trắc ẩn mà cá nhân nào cũng có.

Tuy nhiên, để hình thành nên một con người thì giáo dục chỉ là một nhân tố bên cạnh nhân tố gia đình và xã hội.

Chúng ta không nên quy trách nhiệm cho riêng một thành phần nào.

Ở môi trường giáo dục sẽ dạy kiến thức chuyên môn hơn là ứng xử, vì vậy gia đình có trách nhiệm rất lớn.

Nhưng ở một xã hội văn minh, cha mẹ thường đi làm nhiều hơn, thời gian dạy con ít đi. Do vậy, sự nỗ lực của phụ huynh phải rất lớn. Chính phủ cũng có phải cơ chế để giúp xây dựng con người văn minh.

"Theo tôi quan sát, hiện nay chúng ta chưa "vẽ" ra được một con người Việt Nam văn minh phải có những hành vi ra sao. Hiểu được văn minh là như thế nào sẽ đưa lại cho mỗi người sự tôn trọng từ người khác, và chính họ sẽ thể hiện lại điều đó. Cá nhân nào không thay đổi, bản thân họ sẽ thấy lạc lõng và khác biệt".

Xin cảm ơn ông!

Lê Huyền (thực hiện)

Từ 'thảm họa' ở hồ Gươm đêm giao thừa, mơ 'Quảng trường sông Hồng'

Một quảng trường mang tên Quảng trường sông Hồng. Biết đâu, những “thảm họa văn hoá”  phát sinh trong không gian nhỏ hẹp sẽ không còn.

Trong một năm qua Trường ĐH Hoa Sen trải qua 4 đời hiệu trưởng. Khi ông Lưu Tiến Hiệp hết nhiệm kỳ, trường đã đề xuất GS Trương Nguyện Thành lên làm hiệu trưởng nhưng chưa được công nhận. Sau đó trường này tiếp tục mời PGS Trần Đan Thư, Trường ĐH Khoa học tự nhiên về làm hiệu trưởng, nhưng PGS Thư tại vị 4 tháng đã viết đơn từ chức do trường nay thay đổi chủ đầu tư. Vừa qua khi mua thành công trường đại học này tập đoàn Nguyễn Hoàng đã mời GS Mai Hồng Quỳ về làm hiệu trưởng.

Các nhân sự hiệu trưởng Trường ĐH Hoa Sen trong năm qua, chưa kể trường hợp GS Trương Nguyện Thành chưa được công nhận

Trường ĐH Thành Tây khi tổ chức giáo dục Mỹ đầu tư đã mời TS Đàm Quang Minh, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học FPT về làm hiệu trưởng, nhưng khi tổ chức này rút lui thì hiệu trưởng cũng là người khác.

Một trường hợp khác hiệu trưởng bị cho nghỉ giữa kỳ xảy ra tại Trường ĐH Ngoại ngữ và Tin học TP.HCM. Do những lùm xùm bằng cấp khi chưa rõ ràng, Hội đồng quản trị trường này đã miễn nhiệm hiệu trưởng ngay giữa kỳ.

Việc thay đổi "chủ" dẫn tới thay đổi hiệu trưởng ở các trường tư khác cũng diễn ra tại Trường ĐH Gia Định. Khi tập đoàn Nguyễn Hoàng mua lại trường này đã mời TS Hà Hữu Phúc, nguyên vụ trưởng, nguyên Giám đốc cơ quan đại diện Bộ GD-ĐT tại TP.HCM về làm hiệu trưởng. 

Cái bóng trước đó quá lớn

Các nhân sự ở trường công khi chuyển qua làm lãnh đạo trường tư đa số đều có tiếng, thậm chí có người được gọi là "linh hồn" của trường họ công tác trước đó, như PGS.TS Hồ Thanh Phong, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Quốc tế, ĐHQG TP.HCM.

Dưới thời ông Phong, Trường ĐH Quốc tế tiến hành tự chủ. Sau 10 năm (2007-2017), lương cán bộ giảng viên tăng 15,6 lần, cao nhất nhì đại học ở Việt Nam. Giảng viên giỏi về trường làm việc tăng 7,5 lần, người có trình độ tiến sĩ trở lên 60%, tăng gấp đôi so với 10 năm trước. 

Còn Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, nơi ông mới về làm hiệu trưởng, không được đánh giá cao về chất lượng. Dù mang tiếng "quốc tế" nhưng hàng năm điểm trúng tuyển chỉ bằng điểm sàn. Trong mùa tuyển sinh 2018 vừa qua, điểm chuẩn 28/31 ngành của trường này là 14 điểm.

PGS.TS Hồ Thanh Phong cũng thừa nhận với VietNamNet, "cái bóng" lớn ở trường công sẽ là khó khăn cho ông.

"Tôi suy nghĩ rất nhiều về công việc, quá khứ và tương lai. Xuất thân là giảng viên Trường ĐH Bách Khoa TP.HCM tôi đã theo đuổi sự nghiệp giáo dục tròn 36 năm trong các trường công lập từ Trường ĐH Bách Khoa TP.HCM đến Trường ĐH Quốc tế. Việc chuyển sang làm hiệu trưởng đại học tư thục vừa mới mẻ, nhiều thách thức, tôi hơi lo nhưng tin mình làm được" - ông Phong cho hay.

PGS Đỗ Văn Xê khi còn ở Trường ĐH Cần Thơ từng được mệnh danh là "thầy giáo rặt Nam Bộ" vì là người thẳng thắn, gần gũi, dám nghĩ dám làm, sẵn sàng lên tiếng. Trường ĐH Hùng Vương TP.HCM, nơi hiện tại ông là Hiệu trưởng, thì trước đó trải qua 5 năm bị đình chỉ tuyển sinh vì tranh giành quyền lợi, mất khả năng lãnh đạo… Một trong những lý do khiến hiệu trưởng cũ của trường này viết đơn từ nhiệm là do áp lực quá lớn từ sự phát triển của trường của chủ đầu tư. 

Trường ĐH Hoa Sen sau nhiều năm tranh chấp không ổn định đã mất niềm tin của phụ huynh, sinh viên, chỉ tiêu tuyển sinh giảm... Trong phát biểu nhận nhiệm vụ Hiệu trưởng Trường ĐH Hoa Sen, GS Mai Hồng Quỳ cũng cho hay, bà đã kinh qua hầu hết các công việc ở một trường đại học như từ giảng viên, trưởng bộ môn, trưởng khoa, phó hiệu trưởng rồi hiệu trưởng công lập nhưng khi chuyển qua cương vị hiệu trưởng tư thục, bà cảm nhận một cách sâu sắc trách nhiệm và những thách thức đối với bản thân, mà điều đầu tiên là sự kỳ vọng của nhà đầu tư.

"Làm hiệu trưởng là vinh dự nhưng sẽ song hành với nghĩa vụ, trách nhiệm, đòi hỏi một sự dấn thân và đương đầu với thử thách. Tuy nhiên, tôi cảm thấy đã chuẩn bị đủ dũng khí, kinh nghiệm và nhiệt huyết để đảm đương công việc này" - bà Quỳ nói.

Sẽ làm gì khi về trường tư?

PGS Hồ Thanh Phong thừa nhận, một trong những khó khăn nhất khi về làm hiệu trưởng trường tư là nâng cao chất lượng sinh viên, chất lượng thầy giáo và chất lượng các phương tiện để phục vụ cho dạy học.

"Ở Trường ĐH Quốc tế, chúng tôi mất 10 năm để nâng cao chất lượng sinh viên. Năm đầu tiên tôi làm hiệu trưởng, điểm tuyển sinh đầu vào là 17, tới năm cuối khi tôi nghỉ thì điểm này là 26. Tôi biết ở trường mới làm được như vậy rất khó nhưng nếu có chương trình hay, giảng viên tốt, học bổng thích hợp thì hoàn toàn có thể chọn được học sinh giỏi" - ông Phong nói.

Ông Hồ Thanh Phong cũng cho hay điều đầu tiên khi ông về làm hiệu trưởng trường tư là phát triển đội ngũ bao gồm thu hút nhân lực có trình độ cao, đào tạo, sử dụng và đề bạt. Ngoài ra sẽ xây dựng cơ chế trả lương theo mức độ hoàn thành nhiệm vụ ở mức cạnh tranh cao nhất. Thu nhập của giảng viên và cán bộ nhân viên được cấu thành bởi hai phần, trong đó phần cứng đảm bảo thu nhập ổn định và phần chi trả theo mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Ngoài ra sẽ phát triền về đề đào tạo, sẽ hoàn thiện cơ cấu đa ngành, đa lãnh vực, rà soát lại chương trình đào tạo, tăng trường cơ sở vật chất, đẩy mạnh khoa học.

Chia sẻ thêm, ông Phong cho biết mình "không tự tin khi nói rằng có ông Hồ Thanh Phong ở đây thì học sinh sẽ vào học, nhưng tôi có cách để thu hút. Tôi nghĩ khi đi bán hàng đừng bán hàng giả, hàng nhái mà hãy bán hàng thật, mạnh dạn giới thiệu về hàng hóa của mình thì sẽ làm được".

GS Mai Hồng Quỳ thì cho biết việc đầu tiên của bà là củng cố tổ chức, duy trì và thực hiện thêm các biện pháp cần thiết để tạo môi trường làm việc tốt cho các thầy cô giáo và điều kiện học tập tối ưu cho sinh viên. Bên cạnh đó là định hướng phát triển trường, thực hiện rà soát các chương trình, ngành đào tạo...

Còn PGS.TS Đỗ Văn Xê thừa nhận có rất nhiều khó khăn cho quyết định nhận làm hiệu trưởng Trường ĐH Hùng Vương. Nhưng sau một thời gian làm việc, ông Xê cho hay "tôi gặp thuận lợi nhiều hơn dự kiến ban đầu".

Lê Huyền

Hàng loạt nhân sự trường công qua trường tư làm lãnh đạo

Chỉ trong một thời gian ngắn, hàng loạt nhân sự ở các trường đại học công lập đã sang trường tư công tác với vị trí hiệu trưởng.

Tổng thống Abraham Lincoln dạy con kỹ năng sống thế nào?
5 việc cha mẹ nên làm hàng ngày với trẻ 2 tuổi
Kỹ năng sống giúp trẻ được an toàn

Một trong những rắc rối mà các cha mẹ đang gặp phải là việc nên ngăn cấm hay cho phép trẻ làm quen và sử dụng internet. Với trẻ em từ 6 tuổi trở nên, việc cho phép trẻ làm quen với các thiết bị công nghệ và dạy trẻ sử dụng internet là cần thiết. Vì việc ngăn cấm trẻ tiếp xúc với công nghệ cũng đồng nghĩa với việc ngăn trẻ hiểu biết xã hội, công nghệ và các ưu điểm to lớn mà internet mang lại.

Để đảm bảo kiểm soát được con cái khi con mình tham gia internet đặc biệt là mạng xã hội bạn nên chú ý đến những vấn đề sau:

Bảo mật thông tin cá nhân của con

Không cho biết thông tin cá nhân, không gặp gỡ người lạ trên mạng xã hội, không dùng chung password.

Quy định rõ ràng về thời gian sử dụng Internet

Trẻ em thường không quản lý được thời gian mình của mình. Vì thế, cha mẹ cần giúp trẻ xây dựng kế hoạch quản lý thời gian.

Khuyến khích trẻ đầu tư nhiều hơn vào các hoạt động khác

Giúp trẻ nhận thực được việc tự chăm sóc bản thân và đảm bảo bé có thời gian để thực hiện điều đó. Giúp trẻ cân bằng cuộc sống thật và cuộc sống trên internet bằng cách khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động xã hội. Từ đó trẻ sẽ có nhận thức rõ ràng về bản thân và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh với người khác trong xã hội, rèn luyện được tính tự lập, có những cảm xúc, trải nghiệm thú vị từ những va chạm thực tế.

Kiểm soát nội dung truy cập của trẻ

Luôn để mắt theo dõi trẻ và tốt nhất là dạy trẻ cách truy cập một số trang website nhất định, để tránh các nội dung không phù hợp. Xây dựng quy ước với trẻ trước khi sử dụng, nhắc nhở trẻ về những nguy cơ có thể gặp để tăng cường cảnh giác.

Việc kết bạn cùng con trên Facebook cũng giúp cha mẹ hiểu nhanh tâm tư của con hơn. Cha mẹ không nên phán xét nhắc nhở con trên mạng xã hội, chỉ đơn giản là một người bạn của con trên đó. Bởi nếu cha mẹ phán xét, con sẽ block cha mẹ luôn, thay đổi nick để mẹ không theo dõi. Cha mẹ làm bạn với con từ bé, con sẽ chia sẻ với cha mẹ mà không cần phải lên Facebook than thở.

Trong xã hội hiện nay, internet trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Không chỉ người lớn, trẻ em cùng cần internet cho học tập cũng như cho hoạt động giải trí của mình. Cha mẹ nên dành thời gian trao đổi và rèn luyện kỹ năng sống cho con, hướng dẫn con định hướng, hoạch định kế hoạch cho cuộc đời dựa trên những thế mạnh, hứng thú, tiềm năng của trẻ. Tập cho trẻ biết đánh giá từng hoạt động trong kế hoạch để đảm bảo những việc mình làm trong hiện tại là phù hợp với mục tiêu lâu dài trong kế hoạch cuộc đời. Internet là một trong những công cụ để đạt được những mục tiêu trên, nhưng chỉ khi nó được sử dụng một cách thông minh, hợp lý.

2017: Năm đánh động chất lượng sư phạm

Trong năm 2017 đã xảy ra hàng loạt sự kiện – báo động có mà hy vọng cũng có về vấn đề sư phạm.

Nỗ lực hồi sinh chữ Mường, chữ Thái ở xứ Thanh

Thanh Hóa có hơn 3,7 triệu người sinh sống với 7 dân tộc, trong đó có 6 dân tộc thiểu số chủ yếu là Mường, Thái, Mông, Dao, Thổ, Khơ Mú. Mỗi dân tộc đều có tiếng nói và chữ viết riêng. Nhưng số người biết viết, biết đọc các bộ chữ này ngày càng thưa, chủ yếu là các nghệ nhân cao tuổi, các nhà nghiên cứu và sưu tầm văn hóa. 

Đứng trước các nguy cơ mai một văn hóa truyền thống, nói chung, và chữ viết, nói riêng, những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm nỗ lực bảo tồn và phát triển một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Dân tộc Mường ở Thanh Hóa có khoảng 40 vạn người, sinh sống tập trung ở 11 huyện miền núi và 27 xã của các huyện miền xuôi. Người Mường có văn hóa truyền thống riêng độc đáo, phong phú và đa dạng như sử thi Đẻ đất đẻ nước, hát xường, Mo Mường, múa pồn pông, diễn xướng cồng chiêng… Để bảo tồn và phát triển kho tàng văn hóa đồ sộ ấy, người Mường cần có công cụ quan trọng là chữ viết. Về mặt ngôn ngữ, người Mường nằm trong nhóm Việt – Mường, có nhiều nét tương đồng với chữ quốc ngữ. Đây là một trong những thuận lợi để xây dựng bộ chữ viết và phổ cập nó trong cộng đồng dân tộc Mường.

Nhiều năm qua, các nhà nghiên cứu đã dành nhiều năm sưu tầm, khảo cứu, hệ thống hóa bộ chữ viết Mường. Cuối tháng 9, tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức Hội thảo Bộ chữ Mường tỉnh Thanh Hóa, đề xuất bộ chữ Mường với 29 chữ cái, 136 vần, 14 nguyên âm, 9 phụ âm cuối và 6 thanh với hy vọng đưa chữ Mường vào cuộc sống hàng ngày của đồng bào. 

Người Thái là dân tộc thiểu số đông thứ 2 ở xứ Thanh với hơn 230.000 người, sống tập trung ở các huyện miền núi cao biên giới như Thường Xuân, Quan Hóa, Mường Lát… Chữ Thái có cấu tạo khá phức tạp, có nguồn gốc từ chữ Sankrit Ấn Độ. Mỗi ngành Thái và người Thái ở các địa phương lại có cách sử dụng khác nhau. Chính vì vậy, quá trình sưu tầm nghiên cứu, bảo tồn, phổ biến và giảng dạy chữ Thái cổ cũng gặp nhiều khó khăn. 

Bên  cạnh nỗ lực không ngừng nghỉ của các nhà nghiên cứu văn hóa, các cấp ủy chính quyền ngành giáo dục cũng quan tâm đến việc bảo tồn phát triển tiếng nói và chữ viết của người dân tộc thiểu số. Dù có nhiều trở ngại về giáo trình, giáo viên nhưng trường dân tộc nội trú trung học cơ sở huyện Thường Xuân đã đưa tiếng Thái vào giảng dạy như một môn tự chọn để các em không quên đi nguồn gốc của mình.

Có thể nói, tiếng nói và chữ viết là công cụ quan trọng để mỗi dân tộc bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống, là giá trị cần được trường tồn với thời gian, nhất là trong một thế giới phẳng như ngày nay.