- Tên sách là "Chiến trường bán dẫn: Cạnh tranh chiến lược và tự chủ đổi mới sáng tạo của Trung Quốc thế kỷ 21", theo bà, sự cạnh tranh nào mang tính chiến lược nhất trên chặng đua này?

Nhiều người cho rằng chỉ cần Chính phủ đầu tư thật nhiều thì có thể đẩy mạnh được công nghệ hoặc nghĩ đây là cuộc đua của các tập đoàn lớn. 

Tuy nhiên, tác phẩm của chúng tôi đưa ra một khung phân tích chính sách gồm 4 trụ cột lớn: Cam kết chính trị, Đầu tư và hỗ trợ tài chính, Phương pháp thúc đẩy công nghệ, Giáo dục đào tạo nhân lực. Quốc gia nào đưa ra một chiến lược trọn vẹn, đủ 4 trụ cột sẽ nâng cao khả năng cạnh tranh trên chiến trường này. 

- Tại sao bà khẳng định “tương lai nước Mỹ dựa trên con chip”? Mỹ đang có lợi thế gì trên đường đua này?

Chất bán dẫn là vật liệu dùng trong sản xuất microchip. Microchip được sử dụng cho hàng loạt công nghệ, từ gia đình tới công sở.

Không có con chip cao cấp nhất, mạnh nhất thì khả năng xử lý dữ liệu cao và các chiến dịch như phát triển năng lượng tái tạo, phát triển AI, phát triển kinh tế vũ trụ, an ninh quốc phòng của Mỹ sẽ bị hạn chế. 

Ngành bán dẫn được sinh ra từ nước Mỹ, có lịch sử kéo dài từ Thế chiến thứ Hai. Trong cuốn sách, tôi đề cập tới việc Mỹ từng sáng tạo, đột phá đóng góp nên bức tranh công nghệ bán dẫn hiện nay được sinh ra từ nhu cầu về an ninh quốc phòng trong thời kỳ Chiến tranh Thế giới và Chiến tranh lạnh tại Mỹ.

Sau khi ngành công nghiệp này cất cánh, được khối tư nhân phát triển và đưa vào ứng dụng dân dụng, Chính phủ Mỹ dịch chuyển tập trung vào các vấn đề khác. 

Nhưng việc quốc gia tiên phong công nghệ như Mỹ lại không thể sản xuất chip công nghệ tiên tiến nhất (dưới 5nm) trong nước và những hệ quả gắn với an ninh quốc phòng của việc không nắm giữ công nghệ cao nhất khiến chính phủ và cả hai Đảng đồng lòng thông qua Đạo luật Chips. 

Lợi thế của nước Mỹ nằm ở lịch sử phát triển lâu dài này. Việc hình thành một hệ sinh thái đổi mới quốc gia có sự tham gia của nhà nước, các cơ quan đổi mới độc lập, khối tư nhân, trường đại học và cả những nhân tố tiềm năng quy mô siêu nhỏ trong một hệ thống các đạo luật kích thích đổi mới cũng góp phần tạo nên một hệ thống kết nối vững chắc, giúp thúc đẩy cải tiến đổi mới công nghệ.

- Theo bà, giữa Mỹ và Trung Quốc, nước nào sẽ là “đế chế” trên chiến trường bán dẫn này? 

Bản đồ bán dẫn đang được vẽ lại. Từ năm 2023, hàng loạt quốc gia đưa ra các bộ chính sách để thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn, ngoài Mỹ, Trung Quốc còn có nước khác.

Mỗi quốc gia sẽ muốn nắm chắc một phần trong chuỗi (ví dụ như Mỹ với phân khúc thiết kế và nắm giữ IP, sản xuất chip tiên tiến nhất), hay muốn nội địa hoá toàn bộ chuỗi cung ứng (như Trung Quốc). 

Trong cuốn sáchChiến trường bán dẫn, chúng tôi cũng bắt đầu với câu hỏi: Liệu Mỹ có yếu thế trước Trung Quốc đang phát triển vượt bậc hay không, giống như những gì báo chí quốc tế hay nói?

Tuy nhiên, chương phân tích về Trung Quốc và chương phân tích Mỹ ghép vào sẽ thấy một bức tranh hiện tại rõ ràng và có chứng thực, chứ không chỉ là cảm nhận. 

Với số liệu hiện tại, Mỹ nắm giữ phân khúc thiết kế có giá trị cao nhất trong chuỗi bán dẫn và IP thiết yếu. Mỹ còn tạo ra liên minh Chip 4 (với Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) để đảm bảo chuỗi cung ứng của mình bên cạnh hàng loạt biện pháp thắt chặt xuất khẩu. Còn Trung Quốc đang gặp khá nhiều điểm nghẽn khi tiếp cận công nghệ cao nhất. 

Nhưng tôi không võ đoán Mỹ sẽ mãi duy trì được vị thế dẫn đầu. Chính sách thay đổi liên tục và tôi cũng hy vọng cuốn sách là điểm khởi đầu cho các nghiên cứu khác, cập nhật để đánh giá sát sao hơn. 

- Trong cuộc đua về ngành bán dẫn, Việt Nam có cơ hội như thế nào và thách thức ra sao? Hay nói cách khác, Việt Nam cần làm gì để đặt chân vào chuỗi bán dẫn toàn cầu?

Khi nhìn vào bản đồ ngành bán dẫn trong chương một của cuốn sách, có thể độc giả cảm thấy đây là một thị trường bị chiếm đóng bởi 6 quốc gia lớn, và một số ít tập đoàn công nghệ khó có thể nhanh chóng bắt kịp và cạnh tranh.

Tuy nhiên, trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của khả năng phân tích xử lý dữ liệu cao, nếu không là chuỗi cung ứng hiện tại thì có thể nghĩ tới chuỗi cung ứng của tương lai. 

Ví dụ, để xây dựng một nhà máy fab (nhà máy thực sự sản xuất chip) tại Arizona, Mỹ bắt đầu từ năm nay thì mất tầm 5 năm và 5 năm sau đó, họ sẽ cần ít nhất trên 5.000 kỹ sư.

Với việc xây dựng hàng loạt fab ở nhiều nơi, nhu cầu về kỹ sư đủ trình độ, đủ kinh nghiệm, được đào tạo bài bản, đa chiều, có thể làm việc trong và ngoài nước là rất cao.

Đầu tư vào con người là đầu tư lâu dài không chỉ cho ngành bán dẫn mà còn tăng cường củng cố tiềm năng đột phá công nghệ, giảm thiểu thất nghiệp cơ cấu khi các ngành công nghiệp chuyển đổi. 

Jakarta là chặng dừng chân tiếp theo của thuyền trưởng Táo khuyết, sau Việt Nam. Tại quốc đảo Đông Nam Á, Tim Cook sẽ tham dự lễ khánh thành học viện lập trình thứ tư của Apple.

"Tôi nghĩ khả năng đầu tư vào Indonesia là không giới hạn. Có rất nhiều nơi tuyệt vời để đầu tư và chúng tôi đang triển khai. Chúng tôi tin tưởng vào đất nước này", ông Tim Cook nói.

Hiện tại Apple vẫn chưa có cơ sở sản xuất nào đặt tại Indonesia, nhưng kể từ năm 2018, “nhà táo” đã thiết lập những học viện đào tạo lập trình viên ở đây, với tổng số vốn đầu tư khoảng 99 triệu USD.

Bộ trưởng Công nghiệp Indonesia nói rằng, nếu Apple quyết định xây dựng nhà máy, họ sẽ “thảo luận về cách cơ sở này trở thành chuỗi cung ứng toàn cầu”. Ngoài ra, trong trường hợp "gã khổng lồ" sản xuất iPhone không đầu tư, các bên vẫn có thể hợp tác với những doanh nghiệp Indonesia để sản xuất linh kiện.

Các sản phẩm bán ra tại Indonesia phải đáp ứng quy định có tối thiểu 35% “nội dung” địa phương. Apple đã đạt định mức này bằng cách xây dựng các học viện, song chính phủ ông Widodo kỳ vọng có thể đẩy con số này lên cao hơn với một nhà máy sản xuất.

Apple đang đặt phần lớn hoạt động sản xuất iPad, AirPods và Apple Watch chính tại Việt Nam, bên cạnh những khoản đầu tư của các đối tác cung ứng vào quốc gia này.

Cảnh báo cứng rắn của ông Biden trước khi gặp Tổng thống Putin

Tổng thống Mỹ Joe Biden bắt đầu chuyến công du nước ngoài chính thức đầu tiên của ông bằng lời cảnh báo gửi tới Nga.

Ngành GD-ĐT Hà Nội tới thăm, tặng quà Trường Tiểu học Xuân Phương.

Hiệu trưởng Trường Tiểu học Xuân Phương Lê Thị Tuyết Lan cho biết, hiện có 56 học sinh diện F1, 2 cháu nhỏ là con của giáo viên; 10 giáo viên diện F1, 3 nhân viên, 10 phụ huynh diện F1, 36 phụ huynh diện F2 đang cách ly tập trung tại trường. Ngoài ra, trực tại trường 24/24h còn có Ban Giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn, nhân viên kế toán và các cán bộ quân đội, công an, bảo vệ, y tế.

Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Hà Nội - Trần Thị Thu Hà đã thay mặt cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh của thành phố gửi lời chúc sức khỏe đến giáo viên, học sinh và phụ huynh đang cách ly tại đây.

Món quà nhỏ với mong muốn có thêm sự hỗ trợ thiết thực để các thành viên trong khu cách ly khắc phục khó khăn, vững tâm thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch Covid-19, chung tay cùng cả nước sớm đẩy lùi dịch bệnh.

Tại đây, đoàn đã trao tặng nhà trường 2 chiếc máy giặt và 20 thùng đựng rác thải y tế cho giáo viên, học sinh, phụ huynh nhà trường trong khu cách ly.

Đoàn công tác Sở GD-ĐT Hà Nội trao tặng nhà trường 2 chiếc máy giặt và 20 thùng đựng rác thải y tế.

Hiệu trưởng Lê Thị Tuyết Lan cũng cho biết, nhà trường đã sắp xếp bố trí 17 phòng, mỗi phòng 4 gia đình học sinh. Các điều kiện về cơ sở vật chất được nhà trường phối hợp với phụ huynh đảm bảo đầy đủ.

Ngay trong ngày đầu tiên thực hiện cách ly, nhà trường đã được UBND quận Nam Từ Liêm lắp 16 bình nước nóng. Còn Ban chỉ huy quân sự quận đảm bảo các bữa ăn chất lượng trong suốt quá trình thực hiện cách ly. Cán bộ y tế thường xuyên theo dõi sức khỏe, đo thân nhiệt và nhắc nhở các thành viên đảm bảo tốt qui định phòng, chống dịch.

Bà Lê Thị Tuyết Lan, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Xuân Phương

“Mặc dù ở trong khu cách ly nhưng khi có cô giáo, bố mẹ và các bạn ở cùng, tinh thần của các con đã ổn định, vui vẻ. Các giáo viên dạy môn Thể dục, Âm nhạc cũng cách ly cùng nên học sinh cũng được tham gia các hoạt động ngoài trời nhưng vẫn đảm bảo việc giãn cách theo quy định. Hiện, đã có rất nhiều tổ chức tặng sách, bánh kẹo, bánh chưng, đồ chơi cho học sinh đề động viên tinh thần các con…

Ban Giám hiệu cũng sẽ phối hợp với các cô để tổ chức cho các con đón một cái Tết ý nghĩa ở trong khu cách ly trên tinh thần đảm bảo nghiêm túc yêu cầu phòng dịch. Việc học của học sinh được tổ chức trên tinh thần tự nguyện, học mà chơi theo hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm và bộ môn. Điều quan trọng nhất hiện nay là đảm bảo an toàn, sức khỏe cho học sinh; quyết tâm phòng dịch Covid-19 lây lan ra cộng đồng”, bà Lan nói.

Hải Nguyên

Dòng tin nhắn cảm động trong khu cách ly của học trò Hà Nội

Dù chỉ thuộc diện F2, song nữ hiệu trưởng và tất cả các thành viên ban giám hiệu hiện đang sinh hoạt ngay tại trường, sát với khu cách ly tập trung để tiện quan tâm, hỗ trợ giáo viên, phụ huynh và học trò.

“Một rừng không thể có hai hổ”

Vào tháng 3, có thông tin cho thấy Altman và Giám đốc điều hành của OpenAI Brad Lightcap đã công khai cố gắng lôi kéo các doanh nghiệp rời khỏi Copilot của Microsoft và hướng tới Enterprise ChatGPT của OpenAI.

Cụ thể, Altman và Lightcap đã “tán tỉnh” hơn 300 giám đốc điều hành công ty tại New York, San Francisco và London, hạ thấp Microsoft bằng cách nói rằng, các doanh nghiệp có thể làm việc trực tiếp với những người đã xây dựng công nghệ genAI thay vì lấy công nghệ cũ từ Microsoft.

Trong khi đó, Nadella từng nói, "Nếu OpenAI biến mất vào ngày mai… chúng tôi có tất cả các quyền sở hữu trí tuệ và tất cả các khả năng. Chúng tôi có con người, chúng tôi có máy tính, chúng tôi có dữ liệu, chúng tôi có mọi thứ".

Khoản đầu tư 14 tỷ USD của Microsoft vào OpenAI bao gồm tiền mặt cũng như tài nguyên điện toán, đặc biệt là sức mạnh máy tính cần thiết để đào tạo và chạy công nghệ.

Khoản tiền mặt gần đây nhất được rót thêm là vào đầu tháng 10, khi OpenAI huy động được 6,6 tỷ USD từ các nhà đầu tư bao gồm nhiều ngân hàng, quỹ đầu tư, Microsoft và nhà sản xuất chip AI Nvidia.

Microsoft được cho là đã đầu tư 1 tỷ USD trong số đó. Sau vòng gọi vốn, OpenAI ước tính có giá trị là 157 tỷ USD.

Thế nhưng, vậy là chưa đủ đối với công ty sở hữu ChatGPT. Công ty này đang đốt tiền với tốc độ khủng khiếp - 5 tỷ USD mỗi năm và điều đó sẽ không sớm kết thúc.

Tờ New York Times đưa tin rằng, đến năm 2029, công ty sẽ chi 37,5 tỷ USD hàng năm cho chi phí điện toán, chi phí này chưa bao gồm tiền lương, tiền thuê nhà và tất cả các chi phí khác của công ty.

Do đó, OpenAI muốn Microsoft cung cấp cho mình nhiều sức mạnh tính toán hơn nữa. Và Microsoft đang chần chừ. Tờ Times lưu ý: "Nhân viên OpenAI phàn nàn rằng Microsoft không cung cấp đủ sức mạnh tính toán. Và nếu một công ty khác đánh bại họ trong việc tạo ra AI phù hợp với bộ não con người, Microsoft sẽ phải chịu trách nhiệm, vì họ đã không cung cấp cho OpenAI sức mạnh tính toán mà họ cần".

OpenAI hiện đang tìm kiếm những nơi khác để có được những nguồn lực đó. Họ đã ký một thỏa thuận trị giá gần 10 tỷ USD với Oracle.

Ngoài ra, Microsoft và OpenAI gần đây đã đàm phán lại mức giá trị sức mạnh tính toán của Microsoft, mặc dù không rõ liệu thỏa thuận mới có làm giảm hay tăng giá trị tài chính hay không.

Do những vấn đề trên, Microsoft đã phòng ngừa rủi ro không phụ thuộc quá nhiều vào OpenAI cho lộ trình AI tương lai.

Đáng chú ý, công ty đã trả hơn 650 triệu USD để thuê gần như toàn bộ nhân viên từ đối thủ cạnh tranh của OpenAI là Inflection.

Gã khổng lồ phần mềm cũng thuê cựu giám đốc điều hành và đồng sáng lập của Inflection, Mustafa Suleyman, để phụ trách các nỗ lực AI của Microsoft.

Suleyman và OpenAI đã có một số lần đụng độ, với Altman ngày càng khó chịu khi Suleyman được tuyển dụng.

Gil Luria, một nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư D.A. Davidson nói với tờ Times, "Microsoft có thể bị tụt hậu nếu chỉ sử dụng các công nghệ OpenAI. Đây là một cuộc đua thực sự và OpenAI có thể không giành chiến thắng".

(Theo NYT, CW)  

"Ngày này không chỉ để kỷ niệm quá khứ, mà còn để kêu gọi những hành động ở thời điểm hiện tại. Tôi chúc tất cả người Mỹ một ngày Juneteenth bình an", ông Biden cho biết.

Tổng thống Mỹ Joe Biden tại buổi ký kết công nhận 19/6 là ngày nghỉ lễ cấp liên bang. Ảnh: New York Times

Cũng có mặt tại buổi ký kết, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris phát biểu: “Trong suốt lịch sử, ngày Juneteenth đã được biết đến với nhiều tên gọi: Ngày Năm Thánh, Ngày Tự do, Ngày Giải phóng, và giờ đây sẽ là Ngày lễ quốc gia …. Nó không chỉ là một ngày của niềm tự hào, mà còn là một ngày để chúng ta đảm bảo và nỗ lực hết mình cho những hành động sắp tới".

Dự luật công nhận Juneteenth là ngày nghỉ lễ cấp liên bang đã được thông qua suôn sẻ tại lưỡng viện của Quốc hội Mỹ, dù gặp phải một số ít phản đối từ các thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện.

Lễ Juneteeth được tổ chức vào ngày 19/6 hàng năm trên toàn nước Mỹ, để kỷ niệm thời điểm những người nô lệ cuối cùng ở các bang thuộc phe Liên minh trong thời kỳ Nội chiến được tự do.

Dù Tổng thống Abraham Lincoln đã ký Tuyên ngôn Giải phóng nô lệ từ năm 1862, thì phải đến hơn 2 năm sau, nhiều nô lệ da màu ở bang Texas mới được nghe về tuyên ngôn này và được trả tự do. Vị trí địa lý xa xôi khiến chính quyền bang Texas không thể thực thi bản Tuyên ngôn Giải phóng nô lệ một cách nhanh chóng như ở những nơi khác.

Song phải cho đến nhiều tháng sau khi Tu chính án thứ 13 được thông qua vào năm 1865, chế độ nô lệ mới thật sự được bãi bỏ trên toàn nước Mỹ, không chỉ ở riêng các bang thuộc Liên minh miền Nam trong thời kỳ Nội chiến.

Juneteenth sẽ là ngày lễ thứ 11 được chính quyền liên bang Mỹ công nhận. Đây là lần đầu tiên nước Mỹ có ngày lễ liên bang mới trong gần 40 năm trở lại đây.

Việt Anh

Thông điệp khác biệt của Tổng thống Biden, ông Trump dịp lễ Phục sinh

Tổng thống Mỹ Joe Biden và người tiền nhiệm Donald Trump đã có những thông điệp hoàn toàn khác nhau nhân dịp lễ Phục sinh năm nay.