Một năm trước,ựuhiệutrưởngtrườngtiểuhọcTôHiếnThànhviếttiểuthuyếtvềhọctròbang xep hang bundesliga khi còn là Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tô Hiến Thành (Hà Nội), thầy Đào Quốc Vịnh đã gây xôn xao dư luận về bức thư ngỏ gửi Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, trong đó nêu vấn đề sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1, tập 1 bộ Kết nối tri thức và cuộc sống không dạy âm p(âm pờ), chữ pghép với các nguyên âm đứng đằng sau nó.

Năm nay, lặng lẽ hơn, ông hoàn thành cuốn tiểu thuyết Những đôi mắt khoảng trời- một sáng tác về tuổi học trò cách đây hơn nửa thế kỷ. Vị cựu hiệu trưởng này đã có cuộc trò chuyện với VietNamNetvề cuốn tiểu thuyết cũng như nghề giáo ngày nay.

Ông chia sẻ:"Tôi chọn đề tài viết về lứa tuổi học trò ngay từ cuốn tiểu thuyết đầu tay như một sự tri ân đấng sinh thành và làng quê nghèo. Tôi cũng muốn thế hệ các em học sinh hôm nay hiểu được phần nào về thời thơ ấu của thế hệ ngày trước". 

Nhà văn Đào Quốc Vịnh cho biết đã ấp ủ về cuốn tiểu thuyết này từ lâu, tính từ khi bắt đầu viết đến khi xong bản thảo mất chừng hai tháng. 

"Tôi lặng lẽ viết từ ngày đầu đến khi xong tập bản thảo, gần như không chia sẻ với ai. Thật xúc động khi những người đầu tiên đọc cuốn tiểu thuyết này là vợ, rồi đến con trai là nhà văn Đào Quốc Minh, đều đã khóc. Họ nói rằng thương tuổi thơ tôi". 

Trẻ con thời nào cũng hồn nhiên, nhưng nay khác lắm

TrongNhững đôi mắt khoảng trời, nhân vật chính - cậu bé Khang ở những năm 50, 60 của thế kỷ trước, giỏi Văn, tính cách độc lập, kiên quyết làm những gì mình thích, là niềm tự hào của gia đình.

Tuy nhiên, Khang là đứa trẻ tinh nghịch, cùng bạn bè làm nhiều trò vớ vẩn và dại dột: đánh nhau với đám con trai làng khác đến toác đầu, ném đất vào nhà hàng xóm vì bà hay chửi người khác… Có lúc, cậu còn trả đũa bằng cách quẹt cứt gà vào mũi bạn hay cả gan bẫy thầy giáo, làm thầy hứng trọn một chậu tro to tướng. Khang từng trộm tiền của cha để lần đầu uống bia…

Ông có sử dụng nguyên mẫu nào cho nhân vật chính không? Điều ông thấy khó khăn, hay thuận lợi nhất khi xây dựng nhân vật Khang là gì?

Nhân vật nguyên mẫu chính là tôi với những thăng trầm của tuổi thơ. Vì thế, điều thuận lợi nhất khi tôi viết cuốn tiểu thuyết này chính là viết về một phần tuổi thơ của mình. Viết như chép ra từ ký ức, từ những gì đã ngự trị và ẩn chứa trong lòng. 

Tuy nhiên, thuận lợi ấy lại cũng chính là khó khăn lớn nhất. Bởi nếu bám sát hiện thực tuổi thơ mình một cách máy móc, trần trụi sẽ dễ sa đà vào liệt kê những sự kiện, có thể tác phẩm sẽ không còn là tiểu thuyết mà là một thể loại văn học khác. 

Vì thế vẫn cần đến các thủ pháp nghệ thuật để mỗi sự kiện, ngoài cái riêng, phải có được tính khái quát. Để thông qua tác phẩm này, bạn đọc có thể thấy được điều gì đó rất chung, đặc thù ở thời kỳ chúng tôi đã sống trong những năm tháng ấu thơ.

Khang và những cô bé, cậu bé học sinh ngày nay có những điểm giống nhau nào, theo ông, đâu là sự khác biệt lớn nhất giữa học trò các thế hệ? 

Trẻ con thời nào cũng hồn nhiên. Nhưng trẻ con thời Khang khác thời nay nhiều lắm. 

Thời đó, ngoài học trên lớp, Khang và các bạn không bị áp lực thi thố, của cha mẹ bắt đi học thêm để đứng thứ nhất thứ nhì trong lớp. Đó là thời kỳ đất nước còn rất khó khăn nên ngoài giờ học, trẻ con phải mót lúa, mót khoai, chăn trâu, nuôi vịt, nuôi ngan để phụ giúp cho cha mẹ lấy tiền mua sách vở, quần áo.

Nhưng tuổi thơ Khang được chơi bằng những trò chơi nơi thôn dã. Cha mẹ bận việc đồng áng, ít thời gian chăm bẵm nên cậu bé nghịch dại nhiều lần. 

Còn tuổi thơ của trẻ em bây giờ khác xa, ngay cả ở nông thôn cũng đã có những điều kiện nhất định để phát triển về mọi mặt. Các em không còn phải bêu đầu ra nắng, đội mưa đi đuổi vịt. 

Nhưng tuổi thơ thời nào cũng đầy ắp khát vọng và đam mê khám phá. Chính vì khát vọng và đam mê khám phá các em mới trưởng thành. 

Tuy nhiên, tôi không có ý định so sánh tuổi thơ thế hệ mình với tuổi thơ của các em bây giờ. Qua những câu chuyện trong cuốn sách, tôi chỉ muốn để các bạn trẻ ngày nay hiểu được phần nào tuổi thơ của những người đi trước. Hiểu để cố gắng chăm ngoan, học giỏi, phấn đấu trở thành những công dân tốt có ích cho đất nước, cho xã hội.

Chiếc thước gỗ lim phải được thay thế bằng tình yêu thương

Những năm gần đây, không ít giáo viên cho rằng các biện pháp kỷ luật học sinh mà họ được áp dụng thường ít hiệu quả. Giáo viên đánh học sinh bị dán nhãn là bạo hành, đuổi ra khỏi lớp bị coi là phản giáo dục... không còn thứ “vũ khí” nào khiến học sinh thấy sợ mà học, mà ngoan. Do đó, để không mang vạ vào thân, khi gặp học sinh ngỗ nghịch, cách duy nhất họ làm là mắt nhắm mắt mở cho qua chuyện. 

Ở Những đôi mắt khoảng trời, nhà văn Đào Quốc Vịnh có kể chuyện thầy giáo Năm quật chiếc thước gỗ lim vào lưng các học trò, đau đến thấu xương, để dạy dỗ.

Khi kể lại câu chuyện này, ông có chút nuối tiếc nào về một biện pháp giáo dục đã từng được áp dụng với nhiều thế hệ học trò trước đây hay không? 

Quan niệm về dạy làm người ở mỗi thời mỗi khác. Ở thời kỳ ấy còn tồn tại quan niệm “Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”. 

Vì thế, với những học trò nghịch ngợm khi xưa, việc bị thầy giáo đánh đòn là chuyện bình thường. Khang cũng như các bạn học của cậu sẽ gai người đến hết đời vì cái quật ấy của thầy Năm, để mỗi khi định làm một việc gì thì nên nghĩ cho thấu đáo. 

Còn bây giờ đã khác rồi. Các quy định của pháp luật về quyền trẻ em đã khác. Cuộc sống của chúng ta đã sang giai đoạn văn minh hơn và đang dần hội nhập vào nền văn minh toàn cầu, vì thế những quan niệm xưa cũ trong giáo dục, trong dạy người không còn phù hợp nữa. 

Ở trường, các thầy cô phải ứng xử với học sinh theo các quy định của pháp luật và của ngành giáo dục. Học sinh bây giờ được coi là trung tâm. Gia đình, xã hội, nhà trường với sự hỗ trợ của sách báo, các bài học về đạo đức luân lý sẽ giúp các em hình thành nhân cách của con người mới. 

Vì thế, cách hành xử của người thầy với học sinh đương nhiên phải khác xa thời Khang đi học.

Từng làm công tác quản lý nhà trường, trước những than thở về khó khăn của nghề dạy học ngày nay, ông có chia sẻ điều gì với các giáo viên?

Mục tiêu của giáo dục Việt Nam trong giai đoạn hiện nay là phát triển toàn diện con người, nhà trường lấy học sinh làm trung tâm. Do đó, các thầy cô ngoài việc không ngừng học tập về chuyên môn, ngoại ngữ để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của giáo dục nước nhà đặc biệt phải biết thương yêu học sinh. 

Chỉ có tình thương yêu được dành cho học sinh một cách đầy đủ nhất mới có sức cảm hóa, lan tỏa, để giáo dục các em một cách hiệu quả.

Xin cảm ơn ông!

TP.HCM: Nhiều năm liên tiếp luôn thiếu hàng nghìn giáo viên

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)

• 
• 
• 
• 

  

  "Làm thế nào để kiếm tiền nhanh hơn, nhiều hơn và bền hơn", theo tác giả cuốn sách là câu hỏi bị xem là trần tục nhưng thật ra đó chính là tư tưởng kinh doanh mà mỗi người lao động, mỗi doanh nghiệp đều muốn tìm câu trả lời. 

  Ông Giản Tư Trung kể, trong một buổi học, ông gợi ý hai cách kiếm tiền để học viên cùng thảo luận và lựa chọn. Cách một là kiếm được 10 đồng nhưng bị ghét hay có thể hiểu là "giàu nhưng bất lương". Cách hai là kiếm được nửa đồng nhưng được quý mến, kiểu "đói mà thanh cao". 

  Nhiều người chọn cách một, một số người chọn cách hai và cũng có người không muốn chọn cách nào ở trên. 

  "Tôi chấm cho người chọn cách một âm 1 điểm, còn người chọn "thanh cao mà đói" âm 2 điểm. Vì ác thì chỉ trừ 1 thôi, còn nói xạo đáng bị trừ 2", ông Giản Tư Trung thẳng thắn. 

  Đồng thời, người này đưa ra gợi ý cách thứ ba "giàu mà sang", kiếm 100 đồng và được quý trọng.

  Nếu lựa chọn, ai cũng chọn cách ba nhưng thực tế, theo ông Trung nhiều người "mơ về cách ba nhưng làm theo cách... một". 

  Lý giải việc muốn cách này nhưng lại làm cách khác, ông Giản Tư Trung cho rằng xuất phát từ  5 nguyên nhân gồm thiếu tố chất, thiếu niềm tin, thiếu phương pháp, thiếu sự bền chí và cả thiếu may mắn.

  Trong đó, thiếu niềm tin là một cái thiếu nặng nề. Mọi người nói với nhau "thật thà, thẳng thắn thường thua thiệt", người ta không tin rằng có thể kiếm được nhiều tiền lại được quý trọng. 

  

  Ông Trung cũng đề cập, nhiều doanh nghiệp, nhiều người làm chủ hay nói tôi tạo ra việc làm, tôi làm từ thiện, tôi làm chương trình này chương trình nọ... là đang phụng sự xã hội, đang làm điều tử tế. 

  Nếu chỉ như vậy được xem là phụng sự xã hội, ông Trung cho rằng chẳng khác nào "một tay ăn cướp, một tay cho tiền".

  "Việc phụng sự xã hội này chỉ mang tính nhỏ lẻ, còn doanh nhân, doanh nghiệp phụng sự xã hội phải đến từ chính sản phẩm kinh doanh của họ cung cấp cho xã hội. 

  Tất cả chúng ta đều bán một cái gì đó để kiếm tiền. Phụng sự xã hội phải ở chỗ sản phẩm, tô phở bạn bán ra có đảm bảo chất lượng, ngon, bổ, giá cả hợp lý, an toàn, sạch sẽ, mang lại giá trị cho người khác", Viện trưởng Viện Giáo dục IRED bày tỏ. 

  Theo ông Trung, làm ăn hay làm bất cứ làm công việc, lĩnh vực nào từ làm thầy, làm nhân viên, làm sếp và cả làm cha làm mẹ... chính là biểu hiện, thực hiện hóa của việc làm người. Không có chuyện "thằng đó làm ăn bậy bạ chứ là người đàng hoàng".

  Khuyến khích nhân sự... nuôi dưỡng sự ích kỷ

  Cũng từ khát khao kiếm tiền của thế hệ trẻ, ông Giản Tư Trung đặt ra vấn đề nhiều người trẻ hiện nay hoang mang là "nên sống và làm việc vì mình hay vì người?". 

  Ông Trung đưa ví dụ về trường hợp một nhân viên tại một công ty tử tế muốn kiếm nhiều tiền, muốn có thu nhập cao thì cách duy nhất là dấn thân, mang lại những giá trị, lợi ích cho doanh nghiệp. Khi nhân viên này đang dấn thân là họ đang vì bản thân nhưng kết quả mang đến cũng là vì người, vì công ty. 

  

  Ông Trung cho rằng, mỗi người chúng ta nên "vì mình" nhưng cần chọn cách "vì mình" nào không ngoan nhất. Và cách khôn ngoan nhất vì mình trong cuộc sống này là chính là vì người. 

  Chuyên gia này nêu quan điểm, không những không nên tiêu diệt sự ích kỷ trong con người, trong mỗi nhân sự mà còn nên nuôi dưỡng nó. Đó phải là sự nuôi dưỡng ích kỷ một cách khôn ngoan, nuôi dưỡng ích kỷ nhân bản chứ không phải là ích kỷ ngu ngốc hay độc ác. 

  "Khi nhân sự hay bất cứ ai ích kỷ với những động cơ nhân bản ở bên trong và với mục đích cao đẹp ở bên ngoài thì không chỉ tốt cho bản thân họ mà còn tốt cho mọi người, cộng đồng", TS Giản Tư Trung nhấn mạnh.

  " alt="Chọn "đói mà thanh cao", nhân sự bị hiệu trưởng chấm... âm 2 điểm" />
• 
• 
• 
•