Đầu năm 2015, đôi vợ chồng trẻ hạnh phúc chào đón con trai đầu lòng, đặt tên là Châu Dương Khang. Đứa trẻ lanh lẹ, cất tiếng khóc oe oe khiến căn nhà vách lá cũng trở nên đầy sức sống. Thế mà, điều kỳ lạ trên cơ thể con dần biến thành nỗi đau dai dẳng.

Em bé Châu Dương Khang phải chạy thận từ khi mới lên 3.

Từ ngày mẹ bệnh, chỉ có bà ngoại đưa Khang đi viện. Đứa trẻ sợ hãi, dè dặt trước người lạ.

Lúc đó bé Khang mới 1 tuổi, cả người con bỗng sưng phù, bụng cũng phình to. Vợ chồng chị Chi đưa con đi bệnh viện thăm khám, bác sĩ nói con bị hội chứng thận hư. Mặc dù đã chạy chữa nhiều loại thuốc, nhưng do cơ thể nhỏ bé của con không đáp ứng nên bệnh tình trở nên nghiêm trọng rồi chuyển sang suy thận.

“Từ lúc 3 tuổi, bé Khang đã phải chạy thận cho đến nay. Hiện tại, mỗi tuần con lên viện chạy thận 3 lần. Con cũng đã trải qua nhiều đợt mổ, rồi những mũi kim tiêm, ống truyền liên tục khiến tay con bị viêm loét. Thậm chí, có thời điểm con bị tràn dịch màng phổi, chúng tôi còn sợ là không thể giữ được con nữa”, chị Chi tâm sự.

Dương Khang 5 tuổi mà đen nhẻm, nhỏ thó như em bé mới lên 3. Từ nhỏ, không gian của con chỉ bó hẹp gồm nhà và bệnh viện. Người thân vì thế cũng chỉ xoay quanh ba mẹ và ông bà ngoại. Vợ chồng chị Chi chưa dám nghĩ đến việc sinh đứa con thứ 2 vì muốn dồn tâm sức để chăm sóc cho Dương Khang.

Thế nhưng, sự bất hạnh của gia đình chưa dừng lại ở đó. Đầu năm nay, chị Chi đi khám, phát hiện mắc phải căn bệnh ung thư vú.

“Tôi thấy một bên ngực sưng to bất thường nên tranh thủ nhờ chồng chở đi khám. Nghe bác sĩ thông báo bị ung thư vú giai đoạn 2, tôi ngã khuỵu. Điều đầu tiên tôi nghĩ đến là: “Nếu mình chết ai sẽ chăm sóc cho con trai bệnh tật?”. Chồng tôi còn phải lo kiếm tiền, mà cha mẹ đều đã già rồi”, chị Chi gạt nước mắt.

Vì chậm điều trị, bệnh của chị Chi diễn tiến nặng hơn.

Băng gạc không đủ thấm dịch mủ, mỗi ngày chị phải dùng 2 chiếc bỉm của con để không bị chảy ra áo.

Chị quyết định xin bác sĩ cho về vì muốn dành tiền cho con đi chạy thận đúng thời hạn. Cũng từ ngày chị phát bệnh, không thể đưa con trai đi viện như trước, đứa nhỏ ngây thơ khóc nháo đòi mẹ suốt cả đoạn đường từ Đồng Nai lên Bệnh viện Nhi đồng 2, nhưng chị đành bất lực. Thương con nhỏ dại, chị cậy nhờ người mẹ già: “Nếu con chết xin mẹ hãy lo cho bé Khang”.

Hơn 1 tháng sau, cục bướu sưng to hơn, bên ngực phải của chị bắt đầu bị lở loét, nước dịch lẫn mủ chảy liên tục, tanh hôi. Anh Vinh, chồng chị thương quá ép đi điều trị. Lúc này bệnh đã tiến triển đến giai đoạn 3.

Trước đây, một mình anh Vinh làm công nhân, tháng nào tăng ca cũng kiếm được 8 triệu đồng. Nhưng năm nay dịch bệnh triền miên, công việc bấp bênh, thu nhập của anh giảm hơn phân nửa. Khoảng 4-5 tháng nay, anh thường xuyên phải nghỉ làm để chở vợ lên Bệnh viện Ung bướu hóa trị nên đành nghỉ công việc cố định.

Những ngày rảnh anh đi làm mướn, ai kêu gì làm nấy, thu nhập chẳng được bao nhiêu. Trong khi mỗi tháng, tiền viện phí, thuốc thang, đi lại để chữa bệnh cho vợ con anh đều vượt quá chục triệu đồng. Nhiều lúc, anh cảm thấy bản thân vô dụng, bất lực trước bệnh tật của vợ và con, mà gia đình anh chẳng có ai khá giả để cậy nhờ.

Nhiều đêm, nhìn đứa trẻ nằm trên người mẹ ngủ ngon lành, anh Vinh ước bệnh tật chỉ là trong giấc mơ. Gia đình ai cũng khỏe mạnh, vui tươi thì thực tốt biết bao!

Khánh Hòa

Gắn 'sao' như khách sạn

Theo GS Nguyễn Hữu Đức – người sáng lập nhóm nghiên cứu UPM – hiện nay trên thế giới có rất nhiều bảng xếp hạng khác nhau, nhưng chủ yếu chỉ quan tâm đến các trường đại học nghiên cứu và nhóm 1.000 trường đại học xuất sắc hàng đầu thế giới, tức khoảng 3% số trường đại học được xếp hạng.

Như vậy, 97% trường còn lại (khoảng 28.000 trường) sẽ không có “sân khấu” nào để tự đánh giá về những đóng góp của mình cho sự phát triển của kinh tế xã hội. Vì thế, bộ tiêu chí UPM ra đời với mục tiêu tiếp cận đến số đông các trường đại học. Điều UPM hướng tới không phải xếp hạng mà là công cụ để các trường đại học đối sánh với chuẩn.

“UPM sẽ cung cấp một bộ công cụ để các trường “tự khám sức khỏe”, tự đánh giá và định vị chính mình. Chúng tôi đã chọn các chỉ số gắn rất cụ thể và sát với các mốc chuẩn của đại học thuộc nhóm 100 của Châu Á; đặc biệt gắn với một số tiêu chí của đại học định hướng nghiên cứu theo quy định tại Nghị định 99.

Như vậy, các trường sẽ phấn đấu để đạt chuẩn và đạt đến chuẩn nào thì có chất lượng đó”, GS Đức thông tin.

GS Nguyễn Hữu Đức

Theo GS Đức, giờ đây các trường ĐH không chỉ là nơi cung cấp nguồn nhân lực, dạy cho sinh viên lập nghiệp, làm thuê, mà còn đào tạo ra những nhà khởi nghiệp sáng tạo, có khả năng tạo ra nhiều việc làm cho xã hội. Từ chỗ chỉ là trung tâm sáng tạo và chuyển giao tri thức, trường đại học trở thành nơi vừa sáng tạo, vừa thực thi, khai thác tri thức mới, vốn hóa tri thức.

“Trong 5-10 năm tới, mục tiêu của số đông các trường đại học Việt Nam hướng tới đạt chuẩn của top 100 ĐH Châu Á. Vì thế, trên cơ sở đảm bảo cái lõi xếp hạng truyền thống, bộ tiêu chuẩn UPM phát triển thêm các tiêu chí đặc trưng của đại học trong kỷ nguyên 4.0.

Đó là tinh thần khởi nghiệp và hoạt động đổi mới sáng tạo; chuyển đổi số; đào tạo linh hoạt, cá thể hóa và những giá trị đạo đức mới”, GS Đức thông tin.

Các trường được gắn 'sao' nói gì?

Khác với các bảng xếp hạng thế giới chỉ được xếp hạng, đối sánh mỗi năm một lần, UPM giống như một công cụ kiểm định chất lượng.

“UPM có cả phần mềm quản lý các tiêu chí, chỉ số để các trường tự quản lý, đối sánh. Trường nào có nhu cầu, UPM đều có thể hỗ trợ, tư vấn và thẩm định, thông báo kết quả cho các trường. Vấn đề là các trường phải cung cấp dữ liệu và minh chứng đầy đủ”, GS Đức nói.

Là 1 trong 30 trường đầu tiên tham gia, ĐH Dược Hà Nội được đánh giá đạt 4 sao. Phó Hiệu trưởng Đinh Thị Thanh Hải cho rằng, kết quả này như một sự kiểm định tiếp cận đầu ra giúp nhà trường xác định một cách chi tiết những điểm mạnh và điểm yếu của mình.

“Tôi đánh giá các tiêu chí của UPM rất sát với thực tiễn, mặc dù còn có một vài tiêu chí nên quan tâm đến đặc thù của khối ngành Sức khỏe. Tuy nhiên, trên cơ sở nghiên cứu bộ tiêu chí này, trường đã vận dụng các tiêu chuẩn, tiêu chí mà hệ thống đối sánh UMP xây dựng để phát triển chiến lược của nhà trường”, PGS Hải nói.

TS Võ Sỹ Mạnh, Giám đốc Trung tâm Khảo thí và Đảm bảo chất lượng, Trường ĐH Ngoại thương cũng cho rằng, bất kỳ bảng xếp hạng nào cũng còn những khiếm khuyết, nhưng không thể phủ nhận UPM đã đem lại giá trị riêng.

“UPM là hệ thống đánh giá khá sát, không chỉ bao gồm những yếu tố cơ bản như những hệ thống xếp hạng đang tồn tại mà còn chú trọng đến sự phát triển của các xu hướng trong tương lai như đổi mới sáng tạo, hệ sinh thái khởi nghiệp, chuyển đối số,…”.

Cần có 1 pháp nhân độc lập?

Theo TS Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng trường ĐH FPT, hiện nay trên thế giới có rất nhiều bảng xếp hạng với phương pháp luận khác nhau, ví dụ như xếp hạng về học thuật, xếp hạng về đổi mới, về mức ảnh hưởng,… 

Tuy nhiên, cách tiếp cận của Bảng xếp hạng UPM theo phương thức gắn sao hợp lý hơn so với các bảng xếp hạng khác – vốn chỉ tập trung vào việc phân tầng nhóm 500-1000 trường. 

“Việc phân tầng của các bảng xếp hạng này sẽ so các trường với những tiêu chuẩn đặt ra. Điều này giúp các trường phấn đấu để đạt chuẩn chứ không phải ganh đua xếp hàng giành vị trí của nhau.

Ngoài ra, UPM đã đi thêm một bước là chia các trường thành hai nhóm định hướng nghiên cứu và định hướng ứng dụng. Đây cũng là một cách thức tiếp cận phù hợp, nhưng cũng sẽ còn khó khăn là làm sao để thuyết minh được phương thức xếp hạng hợp lý, có được số liệu khách quan, đầy đủ và cạnh tranh được với bảng xếp hạng thế giới”, TS Tùng nói.

Ông Tùng cũng cho rằng, khó có bộ tiêu chí xếp hạng nào đánh giá toàn diện tất cả các khía cạnh hoạt động của một trường đại học mà chỉ có thể nhìn nhận trên một lát cắt nhất định; trong khi mỗi trường có định hướng phát triển và đang ở một giai đoạn phát triển riêng.

"Với cùng một tiêu chí, có những trường xếp hạng cao nhưng trường khác lại thấp. Đổi tiêu chí, kết quả có thể cho ngược lại. Do đó, không thể dùng bảng xếp hạng để so sánh trường này tốt hơn trường khác.

Các bảng xếp hạng chỉ nên xem là thông tin mang tính chất tham khảo, khuyến khích các trường nhận biết được ở mỗi khía cạnh mình đang phát triển ở mức độ như thế nào.

UPM có thể xem như kết quả bước đầu của một đề tài nghiên cứu. Việc xếp hạng 30 trường giống như một “phép thử”, trên cơ sở đó giúp nhóm nghiên cứu đánh giá bước đầu phương pháp đưa ra và khả năng đáp ứng dữ liệu".

Tuy nhiên, theo ông Tùng, để xếp hạng một cách chính thức, theo Luật Giáo dục đại học 2018, cần phải do một pháp nhân phi thương mại mang tính độc lập thực hiện. Do đó, nhóm nghiên cứu nên thành lập một pháp nhân độc lập để việc xếp hạng mang tính pháp lý cao hơn.

Thúy Nga

Những đại học Việt Nam đầu tiên được xếp hạng 5 sao

Bảng xếp hạng đối sánh và gắn sao cho 30 cơ sở giáo dục đại học Việt Nam và ASEAN do một nhóm các nhà khoa học thuộc ĐH Quốc gia Hà Nội thực hiện đã cho thấy những kết quả thú vị.

-  Em và anh ấy đã yêu nhau suốt 5 năm đại học. Anh ấy là mối tình đầu của em và có lẽ sẽ là mối tình duy nhất.

TIN BÀI KHÁC