LTS: Việt Nam đang hội nhập và phát triển, Việt Nam đang thay đổi, đầy thông tin và cơ hội mới; nhưng Việt Nam đang thiếu điều gì đó. Những câu chuyện về một bài hát mới, làn điệu dân ca ngọt ngào hay một vở kịch hay, hoặc những buổi hòa nhạc đẳng cấp không có trong danh sách truyện trò của người Việt. Thay vào đó, có quá nhiều quán nhậu, người nhậu, nhà xe, điện thoại, tranh giành... Không còn chỗ cho văn hóa nghệ thuật, tâm hồn người Việt đang bị sa mạc hóa. Tuần Việt Nam giới thiệu loạt bài viết của họa sĩ, nhà văn hóa Lê Thiết Cương.
Giả sử vào một buổi tối của năm 1986, có một cô gái ở ngoại ô Hà Nội, sau khi đi chơi về, đi ngủ và giấc ngủ của cô ấy liền một mạch 30 năm mới tỉnh dậy…
Sáng nay một buổi sáng 2016, cô gái đi vào thành phố thì chắc chắn cô sẽ bị lạc. Đương nhiên, vì cảnh xưa người cũ đâu còn như trước, ba chục năm rồi chứ ít gì.
Quá nhiều đường sá mới, phố phường mới, nhiều cầu to cầu bé, nhiều khu đô thị tên nước ngoài, nhiều chung cư lênh khênh. Đã vậy lại còn bị hoa mắt vì quá nhiều xe cộ, chả thiếu thương hiệu gì Âu, Mỹ, Nhật xe nào cũng đẹp, cũng bóng nhoáng.
![]() |
Chương trình hòa nhạc Điều Còn Mãi tại Nhà hát lớn Hà Nội. |
Quá nhiều quần áo, váy xanh đỏ hàng hiệu nõn nà, thơm phức. Quá nhiều biển quảng cáo ngang dọc, quá nhiều đèn đóm lập lòe nhấp nháy, giăng mắc khắp phố phường. Quá nhiều đình chùa, mới toe, rối rắm cầu kỳ và những pho tượng tạc đẽo bôi chát bằng sơn công nghiệp kệch cỡm, dị hợm, lòe loẹt.
Thế thì làm gì cô gái ấy chả lạc. Tuy nhiên lạc đường thì chả sợ, cô ấy sẽ dừng lại mua bản đồ hoặc hỏi đường, sẽ vẫn đi đến nơi về đến chốn nhưng lạc lõng thì chịu chết, chả ai giúp cô ấy được đâu. Con tàu tốc hành của đời sống hôm nay không còn chỗ cho những người vẫn giữ nếp sống cũ. Hành khách của chuyến tàu hôm nay phần đông là những người “nhanh nhẹn”, “năng động”, quyết liệt, thực tế, toan tính…họ có cùng chí hướng lao đến cái ga vật chất, bất chất một đời sống tinh thần ngày càng nghèo nàn.
Lật lại xấp ảnh cũ, chân dung người Việt cách đây ba chục năm khác xa bây giờ, họ lành hiền, chất phác, họ cũng nhanh nhẹn cũng quyết liệt chứ, nếu không thì họ đi qua hai cuộc chiến để đến ngày thống nhất sao được. Những người Việt hôm nay cũng là người Việt, họ chính là con cháu của người Việt 30 năm trước nhưng tôi thấy họ hình như không còn là người Việt nữa.
Người Việt hôm nay dữ tợn quá, bạn có đi đường trường mới cảm nhận rõ: mạnh ai nấy đi, ai cũng mạnh, cũng khỏe, cũng hừng hực, lạng lách đánh võng, vượt ẩu, đua chen bằng mọi cách, bất chấp tính mạng của mình và người khác, coi thường luật lệ giao thông. Số lượng người chết vì tai nạn giao thông ngày càng tăng, hễ va chạm xe cộ thì sẵn sàng ẩu đả. Vô số vụ đánh nhau, chửi nhau, đâm chém chỉ vì những nguyên nhân rất bình thường, chỉ vì một câu nói, một ánh nhìn… Một bộ phận không nhỏ người Việt hôm nay coi đánh đấm là phương cách duy nhất để “nói chuyện phải trái” thì phải?
Nguyên nhân sâu xa của mọi câu chuyện trên là ở văn hóa. So với thời điểm cách đây vài thập kỷ thì văn hóa nền của người Việt hôm nay đã tụt xuống một bước.
Đổi mới và phát triển kinh tế là hoàn toàn đúng nhưng giá như nên chú trọng phát triển song song cả văn hóa và kinh tế. Thậm chí phát triển văn hóa trước đã rồi hãy phát triển kinh tế, văn hóa phải đi trước thì đó mới là phát triển đúng nghĩa, đó mới là phát triển bền vững. Chính vì không coi trọng văn hóa nên cái lối sống chạy đua theo vật chất, coi vật chất là giá trị sống, là giá trị duy nhất đang ngày càng phổ biến, lấn át và thắng thế.
Tinh thần trọc phú đang áp đảo và ngự trị ở mọi ngóc ngách đời sống từ trên xuống dưới, từ thành thị đến nông thôn. Sự nguy hiểm là nông thôn, làng xã nơi sinh ra, nơi lưu giữ, bảo tồn những giá trị căn cốt của tinh thần Việt, văn hóa truyền thống Việt (cái lũy tre văn hóa của làng) tưởng như không bao giờ bị vỡ bởi vì đã được thử thách qua bao thăng trầm của lịch sử nay bắt đầu vỡ nát. Tại sao hơn 2.500 năm không vỡ, không mất, nay phát triển có mấy chục năm đã vỡ ?
Văn hóa vừa trừu tượng vừa cụ thể, nó ẩn hiện, nó có có không không mà bao trùm lên toàn bộ đời sống, chi phối mọi mặt của đời sống, đời sống mỗi cá nhân, mỗi gia đình cũng như toàn xã hội. Tất cả những nhếch nhác hôm nay đều có nguyên nhân từ sự xuống cấp văn hóa. Lạ là ở chỗ thời chiến tranh gian khổ, thời hậu chiến đói nghèo văn hóa nền của xã hội lại cao hơn bây giờ, khi mà cuộc sống đã no đủ hơn, bát cơm đầy hơn, miếng thịt to hơn, quần áo lành lặn hơn, nhà cửa xe cộ bóng nhoáng hơn. Tiếc là chỉ có mấy chục năm mà văn hóa lại xuống cấp nhanh như thế.
Nếu muốn đắp lại để cái nền (văn hóa) bằng với cái nền cũ thì không thể mấy chục năm là xong bởi vì phá thì dễ thì nhanh, xây thì khó và tốn thời gian hơn nhiều. Chưa kể chả nhẽ chỉ nỗ lực để bằng cái cũ. Thế mới thấy cái giá để có được thành tựu kinh tế hôm nay là quá đắt. Thậm chí không bõ, thêm được tí GDP, tí tiền mà mất văn hóa như vậy thì đúng là được không bõ với mất.
(Còn nữa)
Lê Thiết Cương
Chương trình hòa nhạc quốc gia "Điều còn mãi" sẽ trở lại với công chúng yêu nhạc vào 14 giờ, ngày Quốc khánh 2/9, tại Nhà hát lớn Hà Nội. Trong suốt 7 năm bền bỉ đến với công chúng yêu nhạc, dù một năm duy nhất (năm 2014) bị gián đoạn, "Điều còn mãi" sẽ lại tiếp tục đến với công chúng yêu nhạc thông qua các tác phẩm khí nhạc, thanh nhạc của các nhạc sỹ gạo cội trong lịch sử âm nhạc Việt Nam. Trở lại năm 2016, hòa nhạc quốc gia "Điều còn mãi 2016" dưới sự chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn do báo VietNamNet tổ chức với sự đồng hành của Tổng đạo diễn, NSƯT Nguyễn Trí Dũng, Dàn nhạc giao hưởng quốc gia Việt Nam và dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Lê Phi Phi, người nhiều năm qua sống và chỉ huy dàn nhạc tại Macedonia. Các ca sĩ như Đăng Dương, Tùng Dương, Hồng Vy, Lê Anh Dũng, Thành Lê, Dàn hợp xướng ĐHSPNT Trung ương sẽ đồng hành cùng "Điều còn mãi 2016". Các tác phẩm được lựa chọn biểu diễn trong chương trình bao gồm: Quốc ca Việt Nam (Tác giả: Văn Cao; Biểu diễn: Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam); Chào mừng (Tác giả Trọng Bằng; Biểu diễn: Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam; Đàn bầu: Bùi Lệ Chi); Người là niềm tin tất thắng (Tác giả Chu Minh; Biểu diễn: Tùng Dương); Cảm xúc Tháng Mười (Tác giả Nguyễn Thành & Tạ Hữu Yên; Biểu diễn: NSƯT Hồng Vy); Bốn bức tranh (Tác giả Đặng Hữu Phúc; Biểu diễn: Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam); Tình ca Tây Bắc (Tác giả Bùi Đức Hạnh; Biểu diễn: Lê Anh Dũng); Hồ trên núi (Tác giả Phó Đức Phương; Biểu diễn Tùng Dương); Bạch Đằng Giang (Tác giả Trần Mạnh Hùng; Biểu diễn: Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam); Chào sông Mã anh hùng (Tác giả Xuân Giao; Biểu diễn: Đăng Dương); Quảng Bình quê ta ơi ( Tác giả Hoàng Vân; Biểu diễn: Thành Lê); Tình yêu của Biển (Tác giả Phú Quang; Biểu diễn: Solo Flute NSƯT Diệu Hồng & Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam); Dáng đứng Việt Nam (Tác giả Nguyễn Chí Vũ; Biểu diễn: Lê Anh Dũng). Kết thúc chương trình sẽ là bài Đất nước trọn niềm vui (tác giả Hoàng Hà), Dàn hợp xướng ĐHSPNT TW – các Ca sỹ và Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam. |
Vợ chồng tôi lấy nhau được 14 năm, có 2 cậu con trai khỏe mạnh, ngoan ngoãn. Tôi làm công nhân nhà máy sản xuất tấm lợp, lương khoảng 4 triệu. Chồng tôi làm thợ sửa chữa ô tô, lương anh 12 triệu.
Chúng tôi ở chung với bố mẹ chồng. Ông bà đỡ đần nhiều nên tôi không phải sấp ngửa như nhiều chị em cùng xưởng.
Năm ngoái, vợ chồng tôi quyết định xây nhà 3 tầng, ông bà lại cho 200 triệu hỗ trợ nội thất.Tôi thấy biết ơn và luôn nghĩ, mình phải đối xử thật tử tế, quan tâm chăm sóc ông bà.
Nhưng suốt từ đầu năm đến nay, nhà máy tôi ít việc nên lương tôi thấp thảm hại. Tôi xoay sở bán hàng online nhưng chỉ đắt hàng mấy ngày đầu vì có bạn bè, người quen ủng hộ. Sau đó, tôi đăng bài, không có ai phản hồi.
Thấy tôi thất nghiệp, ông bà sốt ruột, chê bai tôi kém cỏi, ăn bám chồng. Tôi nhận dọn dẹp 1 tuần 2 buổi cho gia đình người quen, đi rửa bát thuê. Ông bà vẫn đay nghiến tôi vô dụng.
Cứ đến bữa cơm tối đông đủ cả nhà, hết ông đến bà kể chuyện cô A, cô B bên cạnh đi làm công nhân khu công nghiệp lương cả chục triệu, cô C giáo viên dạy thêm quanh năm, cả nhà được nhờ… Tôi tủi thân, nhưng cứ phải lờ đi để yên ấm.
Cách đây ít tháng, gia đình tôi về bên ngoại ăn giỗ. Lúc trở về nhà, xe chúng tôi đụng phải một xe máy đi quá tốc độ. Tôi ngồi sau nên chỉ xây xước chân tay, chồng tôi gãy chân phải mổ phẫu thuật đóng đinh, mặt mũi bầm dập thâm tím. Hai đứa con may mắn không bị chấn thương nhưng chúng vô cùng hoảng sợ, suốt đêm khóc lóc.
Chồng tôi nằm viện nửa tháng, tôi thường xuyên trong viện để chăm sóc anh. Ông bà ngoại xót xa, vào thăm và cho tôi 2 triệu để thuốc men, bồi dưỡng chồng.
Khi chồng tôi xuất viện, anh phải nằm nhà chờ hồi phục vết thương 2 tháng. Mẹ chồng tôi đi xem bói, thầy phán chồng tôi gánh vận hạn cho vợ nên bà càng ghét bỏ tôi thậm tệ. Bà nói xấu tôi đủ đường với hàng xóm.
Bà cũng chê ông bà ngoại keo kiệt, con cháu tai nạn mà chỉ cho được 2 triệu. Con rể bị tai nạn là do về quê ngoại ăn giỗ, ông bà ngoại phải có trách nhiệm quan tâm, giúp đỡ ít nhất là 10 triệu…
Tôi tức sôi người nên hỏi thẳng mẹ chồng. Bà mắng tôi té tát, nói tôi gây họa cho chồng con, nếu không có lương hưu của ông bà bỏ ra thì cả nhà tôi chết đói.
Bà kể lể công trạng chăm nom 2 đứa cháu, cho cả đống tiền xây nhà... Tôi có căng thẳng cãi lại vài câu thì bà đuổi tôi ra khỏi nhà.
Chồng tôi một mực van xin mẹ, giục tôi xin bà tha thứ nhưng tôi không thể chịu đựng thêm được nữa. Tôi một mình phóng xe về nhà bố mẹ đẻ.
Bố mẹ tôi khuyên tôi nên nín nhịn, quay về xin lỗi mẹ chồng. Dù sao trước đây bố mẹ chồng tôi cũng rất thương con, quý cháu, ông bà vì xót con trai nên mới trút giận vào con dâu.
Tôi đã 39 tuổi, không thể xin làm công nhân khu công nghiệp để có lương 7-8 triệu như mẹ chồng mơ ước. Tôi đã cố gắng làm thêm nhưng vẫn bị mẹ chồng coi thường. Tôi thực sự chán nản, bế tắc. Mong mọi người cho tôi lời khuyên.
Mời độc giả tham gia bình luận gỡ rối cho các bài viết trong chuyên mục "Tâm sự" bằng cách nhập nội dung bình luận phía cuối bài và ấn nút "Gửi bình luận", hoặc gửi chia sẻ về địa chỉ email: Bandoisong@vietnamnet.vn (ghi chú tên bài viết). Các bài viết thú vị, có giá trị sẽ được chọn đăng trên chuyên mục và nhận nhuận bút từ Tòa soạn. Trân trọng cảm ơn!" alt=""/>Nhà chồng đay nghiến vì tôi thất nghiệp, tôi có nên ly hôn?Gần đây, trào lưu vẽ bích họa làm đẹp tường rào ngõ phố nở rộ khắp Thủ đô. Theo đó nhiều chiếc tủ điện, trạm điện bị bôi bẩn bởi quảng cáo, tờ rơi, hình vẽ phản cảm... được khoác lên mình những bức tranh rực rỡ, thu hút không ít người dân đến tạo dáng chụp ảnh.
![]() |
Giống như chiếc tủ điện trên phố Hàng Chiếu (Hoàn Kiếm, Hà Nội) này, những chiếc tủ điện ở nhiều tuyến phố Thủ đô đã bị bôi bẩn bởi những hình vẽ bậy, tờ rơi, quảng cáo... nhiều năm qua. |
![]() |
Mặc dù trạm điện trên phố Cầu Đông (Hoàn Kiếm) có gắn biển cảnh báo nguy hiểm, cấm lại gần nhưng hàng quán lúc nào cũng quây kín cửa ra vào. |
![]() |
Bếp đỏ lửa ngay cạnh một tủ điện bị bôi bẩn, không còn dòng chữ cảnh báo nguy hiểm trên phố Hàng Đào (Hoàn kiếm). |
![]() |
Để tránh tình trạng dán bôi bẩn bởi quảng cáo, tờ rơi... những chiếc tủ điện trên đường Âu Cơ đã được Tổng công ty Điện Lực TP Hà Nội phối hợp cùng Thành Đoàn Hà Nội dán những khẩu hiệu khuyến khích người dân gìn giữ bảo vệ mội trường... cùng những hình vẽ đầy màu sắc nhưng không quên những biển cảnh báo nguy hiểm. |
![]() |
Một kiểu trang trí vừa hữu dụng, bắt mắt nhưng vẫn nổi bật cảnh báo nguy hiểm trên đường Âu Cơ. |
![]() |
Bích họa cùng các chậu cây cảnh bao quanh trạm điện trong ngõ 173 phố Hoàng Hoa Thám (Ba Đình, Hà Nội) che khuất một phần tấm biển cảnh báo nguy hiểm. |
![]() |
Những chiếc tủ điện tại ngã tư phố Lý Thường Kiệt - Phan Chu Trinh (Hoàn Kiếm) được trang trí hình vẽ hoa đè kín tấm biển cảnh báo nguy hiểm. |
![]() |
Nơi ngồi trực hàng ngày của nhân viên bảo vệ một nhà hàng tại ngã tư phố Lý Thường Kiệt - Phan Chu Trinh ngay sát 2 chiếc tủ điện được vẽ bích họa hoa lá bắt mắt. Tuy nhiên không còn dòng chữ cảnh báo nguy hiểm trên 2 tủ điện này. |
![]() |
Hệ thống tủ điện tại ngã 3 đường Âu Cơ - Xuân Diệu được trang trí một phần bằng tranh vẽ nay đã cũ mờ với một quán nước chè ngay cạnh. |
![]() |
Cùng với 28 bức bích họa trên bức tường bao quanh trường THPT Phan Đình Phùng, 2 chiếc tủ điện cũng được khoác lên hình vẽ cửa nhà, cửa sổ đầy thơ mộng đang là điểm thu hút người dân đến tạo dáng chụp ảnh. |
![]() |
Người lớn, trẻ em xếp hàng chờ đợi để đến lượt tựa vào những chiếc tủ điện này chụp ảnh. Hoàn toàn không còn tấm biển cảnh báo nguy hiểm nào quanh 2 chiếc tủ điện này. |
![]() |
Về nguyên tắc những chiếc tủ điện tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ này con người cần tránh xa nhưng những hình vẽ đã biến những chiếc tủ điện như một ngôi nhà với vòm hoa thơ mộng. |
Sau khi bị tra tấn, đánh đập dã man tại sở Mật thám, bà Phấn quyết định cắt mạch máu tay phản kháng. Sau đó, bà bị đưa về nhà tù Hỏa Lò và tiếp tục chịu đựng những thử thách khác…
" alt=""/>Quý cô xúng xính áo dài, tạo dáng bên... tủ điện