Theo tác giả, toán học hiện hữu ở khắp mọi nơi. Không có giải tích toán, con người sẽ không có điện thoại di động, không có máy tính và cũng không có lò vi sóng, cũng chẳng có radio và ti vi, không có máy siêu âm cho các bà mẹ tương lai và không có định vị GPS cho những lữ khách lạc đường.

Con người cũng không phá vỡ được nguyên tử, không khám phá được bộ gene loài người và cũng không đưa được các phi hành gia tới mặt trăng. 

Điều lạ lùng là chính cái phần bí hiểm này của toán học đã làm thay đổi vĩnh viễn lịch sử thế giới. Làm sao một lý thuyết nào đó, ban đầu chỉ nghiên cứu những biến đổi nhỏ nhặt, mà cuối cùng lại có thể làm thay đổi một cách triệt để cả nền văn minh? 

Nhà vật lý lỗi lạc Richard Feynman từng gọi giải tích toán là "Ngôn ngữ của Chúa". Vũ trụ tuân theo những định luật tự nhiên, được diễn đạt bằng ngôn ngữ của giải tích dưới dạng các mệnh đề được gọi là phương trình vi phân.

Isaac Newton phát hiện ra quỹ đạo các hành tinh, nhịp lên xuống của thủy triều và quỹ đạo chuyển động của đạn đại bác đều có thể mô tả, giải thích và tiên đoán bằng một hệ các phương trình vi phân.

Ngày nay, con người gọi đó là các phương trình chuyển động và định luật hấp dẫn của Newton. Các quy luật đó vẫn giữ nguyên mỗi khi con người khám phá ra một bộ phận mới của vũ trụ.

Từ bốn nguyên tố tự nhiên cổ xưa gồm đất, không khí, lửa và nước cho đến các hạt electron, quark, lỗ đen và các siêu dây, mọi thứ trong vũ trụ đều tuân theo phương trình vi phân.

Có lẽ chính vì vậy Feynman gọi giải tích toán là "Ngôn ngữ của Chúa". Vậy con người đã phát hiện, học hỏi, giải mã và dự báo ngôn ngữ đó như thế nào? Đó chính là vấn đề trung tâm của cuốn sách này.

Cuốn sách này dành cho ai?

Theo giáo sư Hà Huy Khoái (Nguyên Viện trưởng Viện Toán học, Viện Hàn Lâm khoa học và công nghệ Việt Nam), Sức mạnh vô hạnnổi tiếng vì cuốn sách này không đòi hỏi người đọc kiến thức chuyên sâu, mà chỉ cần kiến thức toán phổ thông là đủ.  

Dù nhiều người sợ môn giải tích thời đi học, Steven Strogatz cho thấy rằng giải tích không xa lạ và có thể hiểu được, thậm chí hấp dẫn.

Sức mạnh vô hạnkể lại những phép tính từ thời Hy Lạp cổ đại, giải thích phát hiện ra sóng hấp dẫn như thế nào (một hiện tượng được tiên đoán bởi giải tích).

Strogatz cho thấy ở mỗi độ tuổi, với các mục đích khác nhau, giải tích toán vẫn giúp bạn: làm thế nào để xác định diện tích của một hình tròn chỉ với cát và một cái que; tại sao Hỏa tinh đôi khi đi "ngược"; cách tạo ra điện bằng nam châm; cách đảm bảo tên lửa không bắn trượt mặt trăng; lật ngược tình thế trong cuộc chiến chống lại bệnh AIDS. 

Cuốn sách này đặc biệt hữu ích đối với học sinh cấp 3 và sinh viên mà trong ngành học có môn toán cao cấp. Người học sẽ nhìn thấy những mối liên hệ không ngờ giữa môn học và nhiều ứng dụng thực tế. Đây cũng là tài liệu cho giáo viên toán để làm phong phú bài giảng của mình.

Diễn đạt những điều phức tạp một cách trong sáng, giản dị, đó là một trong những điều mà Sức mạnh vô hạnđược đánh giá cao.

Trong cuốn sách, độc giả sẽ bắt gặp những từ quen thuộc trong chương trình học toán phổ thông, như: vi phân, lũy thừa, bài toán chuyển động thuận - nghịch, hàm mũ, logarithm, gia tốc, tiếp tuyến, đạo hàm…

Sức mạnh vô hạnlý giải lại các khái niệm đó, đặt chúng vào tương quan trong nguyên lý lớn hơn và những tiềm năng ứng dụng.

Từ góc nhìn giải tích toán, cuốn sách cũng phản ánh lịch sử nhân loại, khi bàn về sự hình thành và ứng dụng môn toán tại các khu vực khác nhau trên thế giới, phương Đông và Phương Tây.

Ngoài nguồn gốc, tác phẩm còn bàn đến sự phát triển của đại số và hình học, sự phát triển của chúng, sự kết hợp, các tên tuổi lớn trong ngành, cũng như sự tương quan giữa toán học với các ngành khoa học khác. 

Một trong những điểm giá trị khác của Sức mạnh vô hạnphiên bản Việt chính là phần Chỉ mục (Index) rất chi tiết, giúp bạn đọc dễ dàng tra cứu dựa trên từ khóa.

Phần Ghi chú mở rộng và Tư liệu tham khảo hơn 130 trang trọn vẹn như sách gốc, để bạn đọc có thể tra tìm và đọc thêm rất nhiều bài báo khoa học giá trị mà nếu tự tìm kiếm thì bạn đọc phổ thông rất khó tiếp cận.

Đây là cuốn sách đã lọt vào danh sách rút gọn Giải thưởng Sách Khoa học của Hội Hoàng gia Anh cho cuốn sách phổ biến khoa học hay nhất.

Dịch giả Phạm Văn Thiềulà nhà vật lý lý thuyết và dịch giả nổi tiếng về sách phổ biến khoa học.

Cùng với Cao Chi, qua bản dịch Lược sử thời gian, ông đã mở ra một trào lưu mới về sách phổ biến khoa học cao cấp, mang đậm chất văn học.

Là đồng sáng lập và là dịch giả chủ yếu của tủ sách "Khoa học và khám phá" của Nhà xuất bản Trẻ, Phạm Văn Thiều cũng là người được ủy quyền dịch toàn bộ các tác phẩm của nhà vật lý thiên văn Trịnh Xuân Thuận sang tiếng Việt.

Nhờ những thành tựu về dịch thuật với nhiều cuốn sách có giá trị, Phạm Văn Thiều đã được trao giải thưởng về dịch thuật năm 2010 của Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh, Giải Đồng Giải thưởng sách Việt Nam 2016 với cuốn 17 phương trình thay đổi thế giớivà Giải C Giải thưởng Sách Quốc Gia 2019 với cuốn Vũ trụ toàn ảnh.

Sabrina Pasterski, 22 tuổi, hiện là nghiên cứu sinh tại Harvard. Ảnh: Nextshark.

Bên cạnh việc tìm hiểu bản chất của vũ trụ và chế tạo các thiết bị mới, những thiên tài tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) còn phải xem xét cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện cho máy bay được phát minh ở Mỹ.

Vì thế, khi Sabrina Gonzalez Pasterski bước vào văn phòng trường trong buổi sáng tháng 1 để xin giấy chứng nhận cho chiếc máy bay một động cơ do cô cải tiến, mọi chuyện đều diễn ra bình thường. Điều đặc biệt duy nhất nằm ở việc Sabrina chỉ là cô bé 14 tuổi với mái tóc rối, cặp mắt to và bay thử một mình.

"Tôi không thể tin được. Cô bé là con gái và còn quá trẻ" - Peggy Udden (thư ký điều hành tại MIT) nhớ lại.

Đương nhiên, MIT có rất nhiều nữ thiên tài, gần 50% sinh viên hệ đại học của họ thuộc phái đẹp. Nhưng Sabrina có nét gì đó rất độc đáo khiến Peggy Udden không chỉ hỗ trợ cô trong quá trình phê duyệt, mà còn giúp cô nhận được sự chú ý từ các giáo sư.

Sau 8 năm, Sabrina Pasterski (22 tuổi) đã tốt nghiệp MIT và đang là nghiên cứu sinh tại Harvard. Nữ thiên tài thu hút sự quan tâm của cộng đồng Vật lý trên toàn thế giới.

Hiện tại, Sabrina tìm hiểu những vấn đề Vật lý khó khăn, phức tạp nhất, tương tự như cách Stephen Hawking và Albert Einstein bắt đầu sự nghiệp khoa học. Cô nghiên cứu sâu về hố đen, bản chất của trọng lực, không - thời gian.

Cô tập trung khám phá "lực hấp dẫn lượng tử" để giải thích hiện tượng trọng lực trong cơ học lượng tử. Những phát hiện mới trong lĩnh vực này có thể thay đổi đáng kể sự hiểu biết của con người về cách vũ trụ vận hành.

Nhà Vật lý trẻ cũng gây chú ý với những thiên tài đang làm việc tại NASA. Jeff Bezos - người sáng lập công ty thương mại điện tử Amazon và công ty hàng không vũ trụ Blue Origin - chào đón Sabrina gia nhập đội ngũ nghiên cứu bất cứ khi nào cô sẵn sàng.

Nhiều người không đam mê Vật lý hoặc đọc các tạp chí khoa học sẽ ít biết đến Sabrina Pasterski. Cô thuộc thế hệ người Mỹ gốc Cuba đầu tiên. Sabrina sinh ra và lớn lên tại một vùng ngoại ô thành phố Chicago.

Sabrina tự lái chiếc máy bay do cô chế tạo năm 14 tuổi. Ảnh: Nextshark.

Nhà khoa học trẻ không có tài khoản Facebook, LinkedIn hay Instagram, thậm chí không dùng điện thoại cảm ứng.

Tuy nhiên, cô thường xuyên cập nhật các thành tựu của bản thân trên trang web PhysicsGirl, bao gồm kỹ năng "phát hiện nét tao nhã trong đống hỗn độn".

Sabrina Pasterski nổi bật trong thế hệ nhà Vật lý trẻ ở Mỹ. Danh tiếng của cô lan truyền rộng rãi giữa các sinh viên, giáo sư, chuyên gia trong ngành. Nữ thiên tài cũng nhận hàng trăm nghìn USD do Quỹ Hertz, Smith và Quỹ Khoa học Quốc gia tài trợ.

Sabrina cho biết, cô luôn sẵn sàng với những thách thức mới. "Tôi thường xuyên nỗ lực nhằm mở rộng giới hạn của bản thân. Điều đó dẫn tôi đến với Vật lý" - cô nói.

Mặc dù có bản lý lịch ấn tượng, trong lần ứng tuyển đầu tiên, Sabrina vẫn phải nằm trong danh sách chờ của MIT. Giáo sư Allen Haggerty và Earll Murman rất kinh ngạc. Thông qua Udden, họ được xem đoạn video ghi lại quá trình Sabrina chế tạo máy bay.

"Chúng tôi đã há hốc mồm khi xem clip. Tài năng của cô bé vượt ra ngoài mọi bảng xếp hạng" - Haggerty nói.

Nhờ vậy, hai vị giáo sư bị thuyết phục và quyết định nhận nữ sinh tài năng này. Cuối cùng, Sabrina tốt nghiệp MIT với số điểm trung bình tối đa - 5.00.

Cô là con duy nhất trong gia đình, có vài người bạn thân và chưa từng có bạn trai, uống đồ uống có cồn hay hút thuốc lá. "Tôi muốn bản thân luôn tỉnh táo, hiểu rõ những gì mình nên hay không nên làm" - cô nói.

Các nhà cố vấn tin Sabrina Pasterski sẽ nổi danh trong giới Vật lý. Hiện tại, cô có nền tảng tốt.

Lời hứa của Bezos là sự đảm bảo chắc chắn. Trong khi đó, phần lớn sinh viên ngành khoa học tại Mỹ vẫn phải đối mặt với tương lai ảm đạm sau khi tốt nghiệp.

Theo khảo sát cộng đồng mới nhất của Cục Điều tra Dân số Mỹ, chỉ khoảng 26% tân cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ ngành khoa học tìm được công việc đúng chuyên ngành. Gần 30% tiến sĩ Vật lý và Hóa học thất nghiệp.

"Vật lý rất thú vị. Nó không giống như những công việc văn phòng thông thường. Khi mệt mỏi, bạn có thể nghỉ ngơi. Nhưng khi không ngủ, bạn dồn hết tâm trí để nghiên cứu nó" - Sabrina chia sẻ.

(Theo Zing)

Xem thêm:

Theo các nhà điều tra, người phụ nữ đã cho chất tẩy rửa và thuốc đuổi muỗi vào các bữa ăn chuẩn bị cho trẻ tại một trường mầm non ở Seoul vào tháng 11/2020.

Trong quá trình điều tra của cảnh sát, người phụ nữ khẳng định chất lỏng mà bà ta cho vào thức ăn chỉ là nước. Nhưng sau khi  Viện Pháp y Quốc gia Hàn Quốc làm xét nghiệm, chất lỏng được xác định là chất tẩy rửa và thuốc chống muỗi. Sau đó, các học sinh đã được yêu cầu đưa đi điều trị y tế ngay lập tức. 

Trong phiên tòa đầu tiên, bị cáo vẫn khăng khăng: "Là một giáo viên và một người mẹ, tôi chưa bao giờ làm những điều có thể gây tổn thương cho người khác”.

Trước đó, bên công tố viên đã đề nghị mức án 10 năm tù vì cho rằng bị cáo không ăn năn hối cải về hành động của mình. Gia đình các nạn nhân cũng yêu cầu đối tượng cần bị trừng phạt nghiêm khắc. 

Hồi tháng 1/2021, một bản kiến nghị online đã được gửi lên trang web của Nhà Xanh. Người viết đơn tự nhận là phụ huynh của học sinh tại ngôi trường xảy ra sự việc cho biết, tổng cộng 17 trẻ được xác định ăn phải thức ăn chứa chất lạ.

Hình ảnh camera giám sát cũng cho thấy nữ giáo viên mang theo một chai thuốc rồi xịt chất lỏng vào thức ăn và nước uống của trẻ tại trường mầm non. 

Nam phụ huynh viết đơn kiến nghị cho hay theo hình ảnh video, “nữ giáo viên tỏ ra bình tĩnh khi cho chất lạ dạng lỏng và bột vào thức ăn của trẻ, sau đó dùng tay để trộn đều. Người này còn có động tác thư giãn như thể đang trong tâm trạng tốt sau khi làm chuyện xấu”. 

Cũng theo vị phụ huynh, những trẻ ăn phải chất lạ đã gặp vấn đề sức khỏe với các triệu chứng như đau đầu, chảy máu mũi, đau bụng, nôn mửa và dị ứng.

"Một em bị chảy máu mũi hơn 20 phút không ngừng. Một trẻ khác phải nằm xuống vì chảy máu mũi và không thể ngồi dậy do đau đầu nghiêm trọng", nội dung lá đơn kiến nghị viết. 

Vị phụ huynh còn tiết lộ bất chấp đoạn phim video đã ghi lại hành vi độc ác, nữ giáo viên vẫn phủ nhận và còn thuê luật sư để đệ đơn kiện việc nhà trường đưa ra quyết định sa thải. 

Công an Trung Quốc vừa bắt giữ một giáo viên tình nghi đã đầu độc hàng chục trẻ em tại một trường mầm non ở miền trung nước này.