Mai Châu (Hòa Bình) thu hút rất đông khách du lịch nhờ cảnh quan thiên nhiên ấn tượng,ónnộmkiếnchualúcnhúckiếnnhìnnổidagàănvàolậptứctấmtắket qua ngoai hạng anh đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc và nền ẩm thực phong phú, hấp dẫn.
Tới Mai Châu, du khách không thể bỏ qua những món đặc sản của bà con dân tộc Thái như cơm lam, cá đồ lá đu đủ, bánh ốc, xôi nếp nương, gà nướng mắc khén, vịt nướng ống lam, ốc núi, cá suối nướng Pa Pỉnh Tộp...
Trong đó, có một món ăn quen thuộc lâu nay với bà con người Thái, nhưng lại là "thách thức" với du khách phương xa - nộm kiến chua.
Anh Trịnh Phúc Mãn, chủ một khu nghỉ tại xã Xăm Khòe cho biết, vào một số thời điểm trong năm, nhà hàng của anh giới thiệu tới du khách món nộm kiến chua.
Ban đầu, khi nghe tên món ăn và thấy đĩa kiến lúc nhúc, nhiều người "nổi da gà" sợ hãi. Nhưng không ít người vẫn mạnh dạn đặt món, trực tiếp xem quy trình chế biến.
"Ban đầu e sợ nhưng khi thưởng thức, nhiều du khách lại khen món ăn này hấp dẫn, có hương vị đặc biệt", anh Mãn chia sẻ.
Đầu bếp người Thái tại Xăm Khòe cho biết, loại kiến sử dụng làm nộm có vị chua nhẹ nên bà con gọi là kiến chua. Chúng thường sống và làm tổ trên những cây cao trong rừng, xuất hiện nhiều vào mùa hè, từ tháng 3 tới tháng 8.
Để săn được tổ kiến, bà con phải có kinh nghiệm phát hiện nơi chúng sống, thành thạo việc đi rừng, leo trèo.
Tổ kiến khi mang về được nhặt thật sạch lá khô, vỏ cây lẫn bên trong. Sau đó, bà con đem tổ kiến hơ qua lửa nhỏ để kiến chết, rụng ra. Khi ấy, kiến được đem trụng qua nước sôi và rang cho vàng đều.
Ngoài nguyên liệu chính là kiến chua, món nộm được kết hợp với hoa chuối, thêm các gia vị như mì chính, bột canh, tỏi, ớt và một chút nước chanh tươi.
Bà con người Thái thường dùng hoa chuối tây, chuối hột còn non, mang về rửa sạch, ngâm trong nước pha chanh 15 - 20 phút để hoa không bị thâm. Sau đó, hoa chuối được vớt ra, để ráo nước và thái nhỏ, đều tay.
Kiến chua được trộn đều tay với hoa chuối cùng các gia vị cơ bản. Khi đã thấm, món ăn được thêm lạc rang giã nhỏ và rau thơm cho dậy mùi. Món nộm này có vị hơi chát, chua nhè nhẹ, hòa quyện với sự đậm đà của gia vị.
"Món ăn này chỉ có trong một vài tháng, nên không phải lúc nào du khách cũng có thể thưởng thức", anh Mãn cho biết.
Theo chuyên gia, trứng kiến hay trứng ong, nhộng tằm về bản chất có giá trị dinh dưỡng rất tốt nhưng khi làm tổ trong tự nhiên, chúng thường tiết ra các độc tố để bảo vệ con non. Do đó không loại trừ khả năng người ăn có thể bị dị ứng, ngộ độc.
Có người còn cho rằng trứng kiến là món lộc trời, bởi nó không những là món ngon, lạ, bổ dưỡng mà còn rất hiếm.