Vẻ đẹp hùng vỹ của các thác nước luôn khiến du khách thấy choáng ngợp. Nhưng đến với đảo Unst ở Scotland, đôi khi, bạn được chứng khiến những khoảnh khắc còn mạnh hơn thế - thác nước chảy lộn ngược lên trời từ vách đá.

Đó không phải hiện tượng gì đặc biệt. Chẳng qua vào những ngày gió lớn, sức gió trên đảo quá mạnh, thổi bay dòng nước chảy ngược lên mỏm đá phía trên.

Có dịp đến thăm đảo Unst, một du khách có tên Robbie Brookes không bỏ lỡ cơ hội ghi lại khoảnh khắc ấn tượng này. Theo Brookes, hiện tượng này xuất hiện khi trên đảo có mưa lớn và gió mạnh thổi từ hướng đông bắc hoặc đông nam.

Du khách cũng có thể chiêm ngưỡng hiện tượng tương tự từng xảy ra trên đảo Skype ở Scotland. Đó là thời điểm tháng 10/2018 khi cơn bão Callum tràn qua đảo, sức gió quá mạnh khiến dòng chảy của thác bị tạt ngược lên trời.

Khách sạn nhà kính giữa trời tuyết trắng ở Phần Lan

Khu nghỉ dưỡng nổi tiếng tại thiên đường ngắm bắc cực quang Lapland (Phần Lan) có phòng nghỉ nhà kính 360 độ, là địa điểm lý tưởng trong tiết trời mùa đông tuyết trắng.

“Đã uống rượu bia - Không lái xe” là chương trình hợp tác chiến lược giữa Heineken® Việt Nam và Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia (UBATGTQG) nhiều năm qua. Đây là cam kết lâu dài của  Heineken® - thương hiệu bia hàng đầu được nhiều khách hàng ưa chuộng - trong việc khuyến khích người tiêu dùng Việt thưởng thức rượu bia một cách có trách nhiệm. Năm nay, Heineken® thực hiện chương trình với một cách tiếp cận mới - sử dụng sáng tạo mạng xã hội để triển khai các hoạt động mang tính tương tác và truyền cảm hứng tới người tiêu dùng trẻ, bên cạnh các hoạt động phối hợp cùng UBATGTQG và các giải pháp thực tiễn tại các điểm bán kiểu mẫu.

Nhiều hoạt động nhằm truyền cảm hứng để người tiêu dùng trực tiếp cam kết uống có trách nhiệm tại các điểm bán kiểu mẫu.

Tình trạng lái xe sau khi đã uống rượu bia khá phổ biến ở Việt Nam. Nhiều người cho biết, trong các cuộc vui với bạn bè, họ thường bị ép uống nhiều hơn so với tửu lượng. Một nghiên cứu toàn cầu được thực hiện bởi Heineken® cũng cho thấy 86% tài xế ở Việt Nam đã từng lái xe sau khi sử dụng đồ uống có cồn. Hiểu rõ được điều này, với chương trình “Đã uống rượu bia - Không lái xe” 2019, Heineken® tập trung vào việc biến áp lực trên bàn nhậu thành sự hỗ trợ để mọi người về nhà an toàn sau mỗi cuộc vui.

Khởi động cho chiến dịch chính là video “Giải pháp vì anh em” dựa trên tâm lý và hành vi của người tiêu dùng Việt với sự góp mặt của diễn viên Liên Bỉnh Phát. Câu chuyện trong video cho thấy, không có phát minh nào có thể giúp bạn lái xe an toàn sau khi đã uống rượu bia ngoài việc mỗi người hãy hỗ trợ, nhắc nhở chiến hữu của mình “Đã uống rượu bia - Không lái xe”. Đó cũng chính là thông điệp mà Heineken® luôn hướng đến.

Heineken® đem đến nhiều hoạt động thiết thực nhằm nâng cao hơn nữa ý thức của người tiêu dùng về việc “Đã uống rượu bia - Không lái xe”

Chương trình “Đã uống rượu bia - Không lái xe” 2019 hứa hẹn mang đến những kết quả đột phá khi chỉ sau 3 ngày đăng tải, video “Giải pháp Vì anh em” đã thu về hơn 1 triệu lượt xem với hàng chục ngàn bình luận, chia sẻ tích cực trên mạng xã hội. Cùng với việc sử dụng hashtag #UongKhongLai và #ViAnhEm, nhiều người dùng mạng xã hội Facebook đã đồng loạt đổi hình đại diện và tag bạn bè người thân như một lời cam kết “Đã uống rượu bia - Không lái xe”.

Truyền cảm hứng uống có trách nhiệm

Heineken® còn kết hợp với các nghệ sỹ nổi tiếng khác như Đăng Khôi và Hồng Đăng để thông điệp được chia sẻ mạnh mẽ, rộng rãi hơn đến người tiêu dùng. Các nghệ sỹ này đã lần lượt thay đổi hình đại diện Facebook và có buổi trải nghiệm đáng nhớ tại các điểm bán kiểu mẫu nhằm kêu gọi người hâm mộ và cộng đồng cùng cam kết uống có trách nhiệm.

Tại  các “quán an toàn kiểu mẫu”, vốn là các quán ăn và quán bar lớn tại Hà Nội và TP.HCM trong chiến dịch này, Heineken® đã thực hiện các khóa đào tạo bài bản để thông điệp “Đã uống rượu bia - Không lái xe” liên tục được đội ngũ nhân viên quán truyền tải tới khách hàng.

Ngoài ra, khách hàng còn được “nhắc nhở” với các thiết kế của chương trình được đặt ở nhiều điểm dễ thấy bên trong quán. Trong thời gian diễn ra chương trình, các sứ giả của chiến dịch “Đã uống rượu bia - Không lái xe” sẽ giải thích thông điệp và thuyết phục khách hàng ký cam kết không lái xe sau khi uống rượu bia. Để hỗ trợ khách hàng đưa ra quyết định đúng đắn, với tư cách là Đơn vị vận chuyển đồng hành chính thức của chương trình, Grab đã cùng Heineken® cung cấp miễn phí các mã Grab giá trị lên đến 100.000VNĐ để giúp họ về nhà an toàn sau cuộc vui. Đồng thời, những khách hàng đi xe đến quán cũng được hỗ trợ giữ xe qua đêm miễn phí.

Liên Bỉnh Phát có buổi trải nghiệm đáng nhớ tại các điểm bán kiểu mẫu nhằm kêu gọi người hâm mộ và cộng đồng cùng cam kết uống có trách nhiệm.

Chia sẻ về chương trình năm nay, ông Alexander Koch, Giám đốc thương mại Heineken Việt Nam, cho biết: “Heineken® cam kết hỗ trợ người tiêu dùng trong việc uống có trách nhiệm vì chúng tôi tin rằng những khoảnh khắc tuyệt vời nhất trong cuộc sống chỉ được cảm nhận khi uống có chừng mực. Chúng tôi hướng tới mục tiêu thay đổi hành vi lái xe sau khi uống rượu bia tại Việt Nam thông qua việc xây dựng chiến lược lâu dài và hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chính phủ và các đối tác hữu quan. Một sự kiện đáng mong chờ  trong năm 2020 chính là chăng đua Công thức 1 Việt Nam Grand Prix với Heineken® là thương hiệu bia chính thức và một trong các nhà tài trợ. Chặng đua Công thức 1 Việt Nam Grand Prix sẽ là nền tảng giúp cho chiến dịch “Đã uống rượu bia - Không lái xe” của chúng tôi tăng sức lan tỏa hơn nữa tới người tiêu dùng.”  

Thay đổi hành vi lái xe của người tiêu dùng sau khi đã dùng đồ uống có cồn là một mục tiêu đầy tham vọng, đòi hỏi những nỗ lực mạnh mẽ và lâu dài. Chính vì vậy, việc Heineken Việt Nam tiếp tục hợp tác với UBATGTQG triển khai các hoạt động truyền cảm hứng “Đã uống rượu bia - Không lái xe” trong nhiều năm qua khẳng định cho trách nhiệm và cam kết của công ty trong việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng Việt. Sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng mạng xã hội là bước khởi đầu tốt để thời gian tới chương trình tiếp tục tạo được dấu ấn thực sự mạnh mẽ và truyền cảm hứng tới cộng đồng cùng cam kết hỗ trợ nhau uống có trách nhiệm.

Ngọc Minh

Ông nói, nếu như trước đây các cụ làm nghề hoàn toàn thủ công thì bây giờ các quy trình đã bán công nghệ. Một số khâu như đập diệp (tán mỏng, kéo dài cây vàng thành sợi to bằng đầu đũa), trước kia làm bằng tay, mỗi ngày gia đình ông chỉ làm được 1 cây vàng. ‘Nhưng bây giờ đã có máy, mỗi ngày đập diệp 10 cây cũng được’.

Hay khâu làm mực cũng được cải tiến bằng cách lướt cả tờ to, giúp giảm ngày công lao động. Để làm ra được sản phẩm là lá vàng mỏng dính, nhỏ bằng nửa bao diêm, người thợ phải làm tất cả 20 công đoạn. Trong đó, khâu đánh quỳ là công đoạn khó và vất vả nhất.

Trung bình, trong khoảng 1 giờ, người thợ phải đập liên tục 1.400 nhát búa để lá vàng được tán mỏng. Nếu đập không đủ số lượng hoặc dừng lại quá lâu, độ nóng trên lá vàng sẽ không đủ và không tán mỏng ra được. 

Không những thế, thợ đánh quỳ cũng phải là những người thạo nghề. Chỉ cần sơ sẩy một chút thôi là búa đập vào tay. Những thợ mới vào nghề, bị búa đập dập tay là chuyện không hiếm.

Thợ đánh quỳ ở cơ sở của nghệ nhân Lê Bá Chung. Ảnh: N. Thảo

Thành phẩm lá quỳ được coi là đạt chất lượng phải có độ mỏng đều, mịn, gỡ ra không bị rách. Khi lá quỳ được dát vào tượng, lau đi phải bóng đều, đẹp mắt.

Hiện tại, 2 con trai ông cũng theo nghề của tổ tiên để lại. Cơ sở của gia đình ông hiện tạo công ăn việc làm cho khoảng 30 thợ ở tất cả các khâu: làm mâm, đánh quỳ, sơn thếp…

Công việc nhẹ nhàng, chỉ cần ngồi một chỗ như làm mâm (tách các lá quỳ) thường dành cho phụ nữ với mức thu nhập 4-5 triệu/ tháng. Thợ đánh quỳ có mức thu nhập cao hơn - 8-9 triệu/tháng.

Công việc bóc tách các lá vàng được gọi là 'làm mâm'. Ảnh: N. Thảo

Công việc này hầu như chỉ dành cho phụ nữ vì đòi hỏi sự tỉ mẩn và không cần dùng nhiều sức. Ảnh: N. Thảo

Ngoài việc làm quỳ để giao cho khách, từ năm 2014, ông Chung bắt đầu khôi phục lại nghề sơn thếp vàng bạc mà trước kia cha ông đã từng làm nhưng sau đó bị mai một.

Từ thời điểm đó, gia đình ông nhận các sản phẩm như tượng, bàn thờ, chai lọ, bàn ghế… về sơn thếp. Ông cũng có các đội thợ thường xuyên đi khắp các tỉnh trên cả nước để sơn thếp cho các đình, đền, chùa, nhà riêng…

Chỉ vào bộ bàn ghế đã được dát màu vàng óng đặt giữa sân, ông Chung kể, bộ bàn ghế này do một vị khách quen đặt ông. Đội thợ của ông gồm 5-6 người đã làm cả tháng nay, chuẩn bị giao cho khách.

‘Bộ bàn ghế này riêng trị giá của nó đã là 1,1 tỷ đồng. Chi phí dát vàng là 380 triệu, mất khoảng 8 cây vàng để làm’.

Ông cũng cho biết, chủ yếu là mất nhiều thời gian lót sơn, còn công đoạn dát vàng chỉ mất khoảng 3 ngày. 'Sản phẩm hoàn thiện, nếu bảo quản tốt thì trăm năm vẫn đẹp', ông khẳng định.

Kể về con trai út đang làm công trình tận trong Huế, ông bảo đội thợ nhà ông cũng đi khắp trong nam ngoài bắc để sơn thếp cho khách. Một trong những công trình có giá trị nhất mà cơ sở của ông từng làm là một ngôi chùa ở Đà Nẵng. ‘Họ sơn từ trong ra ngoài mất khoảng 1,8 cân vàng - tương đương gần 50 cây’, ông nói.

Những lá quỳ nhỏ này còn được đánh thêm một lần nữa mới ra được thành phẩm cuối cùng. Ảnh: N. Thảo

Trò chuyện với chị Nguyễn Ngọc Quỳnh - con dâu ông Chung, chị cho biết, từ khi về làm dâu, chị mới biết đến nghề này. Trước kia, khi còn ở nhà với bố mẹ, gia đình chị làm nghề da - cũng là một nghề truyền thống ở xã Kiêu Kỵ.

‘Làm da thì nhanh giàu hơn nhưng mạo hiểm, nhiều biến động. Chỉ cần 1 mẫu túi không đúng mốt là coi như mất. Còn nghề làm quỳ thì ổn định hơn.

Ưu điểm của nghề da là có thể dễ dàng đi tìm đầu ra, nhưng làm nghề quỳ thì không thể mang hàng đi chào bán ở đâu được. Hầu hết khách hàng đều tự tìm về làng, xem xét, nghiên cứu rồi mới đặt hàng’.

Chị Quỳnh kể, mấy năm nay rộ lên phong trào dát vàng tượng cá nhân. ‘Có những người tự đúc tượng mình với kích cỡ nhỏ rồi thuê chúng tôi dát vàng. Mới đây, cũng có một thầy giáo về hưu đặt làm một bức tượng như thế, để khi nào chết đi thì đặt trên bàn thờ’.

‘Hoặc có dịp cận Tết, người ta sẽ đặt dát vàng con giáp của năm ấy. Năm ngoái có sản phẩm lợn vàng, còn năm nay là chuột vàng’ - chị Quỳnh kể.

Những bức tượng dát vàng được trưng bày ở phòng khách gia đình nghệ nhân Lê Bá Chung. Ảnh: N. Thảo

Nghệ nhân Lê Bá Chung cũng chia sẻ, trước đây khi còn ở thời kỳ hoàng kim, cả xã Kiêu Kỵ có hàng trăm hộ làm nghề, nhưng đến nay chỉ còn khoảng 20 hộ. Nguyên nhân là do hàng Trung Quốc được nhập vào ồ ạt, giá thành rẻ hơn nên các sản phẩm của làng bị cạnh tranh, dẫn đến mai một dần. ‘Bây giờ số lượng sản phẩm bán được chỉ bằng 1/3 so với ngày xưa’ - ông nói.

Tuy nhiên, có một số ít như gia đình ông vẫn còn một lượng khách ổn định. Ông tiết lộ, bí quyết duy nhất để giữ nghề, giữ được uy tín với khách là ‘nói thật, làm thật’.

‘Tôi thường nói với khách là tôi làm thật đã đủ ăn rồi, tại sao tôi lại phải làm trò gian dối. Việc ấy không chỉ làm chúng tôi mất uy tín, mà những sản phẩm chúng tôi làm ra còn liên quan đến chuyện tâm linh nữa’.

‘Những sản phẩm hỏng, lỗi, khách chưa vừa lòng, chúng tôi cũng sẵn sàng bỏ ra một vài lá vàng dát lại để khách cảm thấy thoải mái’.

Chính nhờ quan điểm làm việc ấy mà cơ sở của gia đình ông vẫn tồn tại được đến ngày nay, trong khi rất nhiều cơ sở khác đã phải bỏ nghề.

Để bảo tồn nghề truyền thống của cha ông, ông Chung cũng cùng với các thợ làm quỳ trong Hiệp hội Dát vàng bạc quỳ mở hàng chục lớp dạy nghề tại các tỉnh Hải Dương, Bắc Giang, Ba Vì (Hà Nội) cho hơn 1.000 lao động nông thôn và nhiều phạm nhân đang trong thời gian cải tạo, giam giữ.

Năm 2004, ông Lê Bá Chung được UBND TP. Hà Nội trao tặng danh hiệu Nghệ nhân Hà Nội. Năm 2016, ông được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú. Gần nhất, ông được tặng thưởng danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2017.

Gia đình nặng lòng với nghề đan quạt ở Tây Ninh

 Chiếc quạt có hình trái tim. Màu lá trắng tươi và khi khe phẩy, mùi thơm của lá quyện trong gió...