“Lương quan trọng nhưng ko phải quan trọng nhất. Môi trường làm việc, môi trường cống hiến như thế nào? Khi áp lực cao, lãnh đạo phải là người chia sẻ, tạo điều kiện, là điểm tựa cho anh em”.

Khi Bí thư mở lời, nhiều bác sĩ cũng đã thẳng thắn bày tỏ nỗi lòng. PGS.BS Hoàng Thị Diễm Tuyết, Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương (TP.HCM) cho biết, chị có 2 người con cũng vừa trở thành bác sĩ. Điều đầu tiên chị nhắc con, rằng muốn làm giàu thì không chọn ngành y, hãy chọn nghề khác. 

Đây cũng là điều nhân viên y tế đều hiểu. “Chúng tôi chọn nghề y không phải vì muốn giàu, nhưng mức lương cũng phải tương đối”, bác sĩ Tuyết không cầm được nước mắt. Chị dẫn chứng, lương một bác sĩ trẻ mới ra trường là 7,8 triệu/ tháng. Mức lương này rất khó để sống TP.HCM. 

“Một tháng, một năm hay 5 năm, họ có thể sống được nhưng 10 năm, 20 năm sẽ không thể bền bỉ. Chúng tôi hiểu rằng, vấn đề lương bổng của ngành y tế bị trói buộc rất nhiều các chính sách quốc gia và thành phố.

Nhưng mong rằng, TP có cơ chế hỗ trợ để nhân viên y tế yên tâm cống hiến. Làm sao để y bác sĩ tự tin nói rằng tôi là nhân viên y tế của TP.HCM. Vì thực sự, nếu nhân viên y tế nghỉ việc hết, ai sẽ chăm sóc sức khỏe nhân dân”. 

Cùng tâm tư trên, bác sĩ Huỳnh Nguyễn Lộc, Viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TP.HCM cho rằng, trong đại dịch Covid-19, không một nhân viên y tế nào trốn tránh trách nhiệm. 

“Anh em đã làm việc hết sức mình, không từ bỏ vì đó là trách nhiệm của nghề. Nhưng có người cống hiến xong, về nhà, người thân đã mất trong đại dịch nhưng họ không giúp được gì cho gia đình. Đó là sự thật!

Covid-19 đi qua, mọi sự chịu đựng đều đến giới hạn. Nhân viên y tế như cục pin đã cạn, họ chỉ mong được nghỉ ngơi một chút vì quá mệt mỏi”.

Bác sĩ Lộc cho rằng, ngành y hay nghề giáo, hay bất cứ ngành nghề nào cũng có gia đình, phải lo cho cuộc sống. Trong khi đó, môi trường bệnh viện rất đặc thù, áp lực, thời gian trực đôi khi không còn dành được sự quan tâm cho con cái. 

Bên cạnh đó, vấn đề thu nhập cũng khiến anh em tâm tư, nhiều người lựa chọn sang y tế tư nhân làm việc, hoặc bỏ nghề sang kinh doanh.

"Họ thường hỏi, tương lai sẽ sống như thế nào với cường độ làm việc căng thẳng mệt mỏi như hiện nay, đặc biệt là các điều dưỡng, y sĩ. Chúng tôi rất tự hào về nghề nhưng cũng chạnh lòng”, bác sĩ Lộc nói. 

Nhân viên đến quản lý đều nghỉ việc

Giám đốc Sở Y tế TP.HCM Tăng Chí Thượng cho hay, biến động nhân lực là nguy cơ lớn của TP.HCM, đặc biệt lo ngại khi một số cán bộ quản lý gần đây cũng nghỉ việc.

Theo Sở Y tế, từ đầu năm đến nay, 891 nhân viên y tế công lập của TP đã nghỉ việc. Cụ thể, cuối năm 2021, có 42.914 người làm việc trong các cơ sở y tế công lập, thời điểm này là 42.608 người. 

“Chênh lệch 306 người vì có số nghỉ việc nhưng cũng được tuyển mới. 306 người tưởng như ít nhưng gây khó khăn không nhỏ cho các đơn vị khám chữa bệnh. Bởi lẽ, những người nghỉ việc là nhân viên y tế có thâm niên, kinh nghiệm, còn người mới là bác sĩ vừa tốt nghiệp”, ông Thượng nói.  

Đặc biệt hiện nay, ở các trạm y tế, hiện 48 cơ sở chỉ có phó trạm, 67 cơ sở phải tạm điều hành, chưa có Trưởng trạm.

Ông Nguyễn Văn Nên cho hay, một bác sĩ trẻ vừa về trạm y tế đã chia sẻ riêng với ông, người này phải làm việc quần quật thứ 7, chủ nhật. Dù tham gia chống dịch Covid-19 nhiệt tình, nhưng đến giờ này, bác sĩ trẻ vẫn chưa nhận thù lao mà chỉ… nghe nói. 

“Bác sĩ này còn nói, mình bị sai khiến nhiều, sai vặt ở trạm. Tôi muốn nghe những điều này có hay không”, ông Nên nhấn mạnh. 

Một bác sĩ có 27 năm công tác tại Trung tâm Y tế quận 1 TP.HCM bày tỏ, chia sẻ của bác sĩ trẻ với Bí thư Nên không sai. Tuy nhiên, đó chỉ một phần rất nhỏ so với cường độ làm việc của nhân viên y tế cơ sở.

“Y tế cơ sở có tất cả 29 đầu việc, các em quần quật suốt bao nhiêu tháng qua, làm việc cả thứ 7 chủ nhật từ khi dịch bệnh Covid-19 cho đến ngày hôm nay. Đổi lại, họ được gì? Họ chỉ trông chờ vào đồng lương trong khi đồng lương rất thấp.

Trong 1 năm, Trung tâm Y tế quận 1 có 21 nhân viên nghỉ việc, có những phòng ban nghỉ sạch hết, kể cả người làm lâu năm”, nữ bác sĩ bức xúc. Bên cạnh đó, bác sĩ trẻ về trạm cũng nhiều, rồi sau đó đều nghỉ việc vì thu nhập thấp, không có cơ hội phát triển.

Do đó, bà đề nghị phải có những thay đổi trong chính sách để xứng đáng với sự cống hiến của nhân viên y tế cơ sở. 

Cấp cứu vì tin lang băm

TS.BS Lê Mạnh Cường, Phó giám đốc BV Y học cổ truyền TƯ cho biết, có tới 60% bệnh nhân mắc trĩ đều đến bệnh viện khám khi đã ở giai đoạn 3, 4, trĩ thò dài ra ngoài. Khi đó bắt buộc phải phẫu thuật.

“Ở giai đoạn nhẹ, người dân thay vì đến bệnh viện thăm khám lại tìm đến các lang băm để chữa. Người đắp, người xông, khỏi chưa thấy đâu nhưng để lại hậu quả nhãn tiền. Tôi khẳng định xông không có hiệu quả, tất cả chỉ là quảng cáo”, BS Cường chia sẻ.

Ông cho biết, mới nhất bệnh viện tiếp nhận một nữ bệnh nhân 68 tuổi, ở Gia Lâm, Hà Nội trong tình trạng toàn bộ hậu môn hoại tử tím đen, bắt buộc phải mổ cấp cứu.

Bệnh nhân cho biết, bị trĩ đã lâu nhưng ngại đi khám. 7 ngày trước đó tìm đến ông lang gần nhà để mua thuốc về đắp nhưng cứ thấy ngày một đau thêm. Đến khi không chịu được mới đến bệnh viện kiểm tra.

BS Cường cho biết, với trường hợp này, việc xử lý rất phức tạp do phần hoại tử lan rộng, nguy cơ biến chứng hẹp hậu môn rất lớn.

Hay có trường hợp nam bệnh nhân đến phòng khám tư phẫu thuật cắt trĩ với lời quảng cáo cắt trĩ không đau. Cắt xong 5 ngày phải vào viện cấp cứu do mất máu sau mổ.

BS Cường khuyến cáo, ngay khi có những dấu hiệu bất thường ở vùng hậu môn, người dân cần đi khám, việc trì hoãn có thể làm chậm trễ việc phát hiện các bệnh lý ác tính ở vùng hậu môn như ung thư ống hậu môn, ung thư trực tràng, polyp trực tràng... Do những bệnh này cũng có chung dấu hiệu triệu chứng là đại tiện ra máu.

Chưa có phương pháp tiệt căn 100%

BS Cường cho biết, sau chữa trị, bệnh trĩ rất hay tái phát do đến nay nguyên nhân cụ thể chưa xác định được, trong khi các yếu tố nguy cơ quá nhiều như: Tuổi tác, ăn uống, tính chất công việc, thai kỳ...

“Tái phát cũng phụ thuộc phương pháp điều trị, kinh nghiệm của thầy thuốc. Nhưng đến nay chưa có phương pháp nào điều trị tiệt căn 100%. Mỗi phương pháp có tỉ lệ tái phát khác nhau”, BS Cường thông tin.

Trong đó phương pháp ít tái phát nhất là phẫu thuật cổ điển Milligan Morgan, cắt từng búi trĩ.

Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp này là để lại nhiều di chứng như hẹp hậu môn, mất tự chủ hậu môn, đau sau mổ kéo dài, cần 4-8 tuần mới liền vết thương.

Một bệnh nhân đang điều trị tại BV Y học Cổ truyền TƯ

Với hẹp hậu môn, có trường hợp không thể đút vừa đầu bút bi, không đại tiện được, khi đó bệnh nhân phải mổ để tạo hình lại.

“Di chứng đáng sợ nhất là mất tự chủ hậu môn. Bình thường có hệ thống cơ đóng giữ, nhưng khi cắt có thể gây tổn thương. Đây là di chứng rất khó khắc phục, phần lớn phải đeo túi hậu môn nhân tạo”, BS Cường chia sẻ.

Với phương pháp mổ truyền thống, bệnh nhân cũng có thể gặp biến chứng chảy máu sau mổ. Nguyên nhân do sẹo hoá chưa hoàn toàn, gây chảy máu thứ phát nhưng nhiều trường hợp chủ quan, không phát hiện sớm.

BS Cường cho biết, từng gặp một nam bệnh nhân 65 tuổi, sau cắt trĩ tại một cơ sở y tế 7 ngày, được chuyển đến BV Y học cổ truyền TƯ cấp cứu trong tình trạng máu chảy ồ ạt qua hậu môn.

Khi đến BV, bệnh nhân hốt hoảng, da xanh nhợt, biểu hiện mất máu cấp. Khi xét nghiệm thấy công thức máu giảm, bệnh nhân được chỉ định truyền cấp cứu 1,5l máu.

“Ngay lập tức chúng tôi mổ cấp cứu, đánh giá tổn thương do hoại tử gốc búi trĩ, gây tổn thương động mạch, chảy máu. Đây là ca rất nặng, 2 tuần sau bệnh nhân mới hồi phục”, BS Cường nhớ lại.

Theo BS Cường, những trường hợp chảy máu ngay sau phẫu thuật tại BV là do kĩ thuật mổ, nhưng những trường hợp chảy máu tại nhà, phần nhiều do không tuân thủ điều trị, không chăm sóc tốt.

Để khắc phục những hạn chế của phương pháp truyền thống, nhiều cơ sở y tế thay thế bằng các thiết bị công nghệ cao như cắt bằng dao siêu âm, dao hàn mạch, cắt bằng sóng radio.

5 năm trở lại đây, Việt Nam áp dụng thêm phương pháp khâu triệt mạch trĩ dưới siêu âm Doppler. Ưu điểm của phương pháp này là phẫu thuật không xâm lấn dựa trên nguyên lý đưa hệ thống siêu âm vào dò động mạch, sau đó khâu lại, không cắt tổ chức.

“Phương pháp này bảo tồn được các đệm hậu môn, ít đau, không chảy máu, vết thương mau liền. Sau vài tiếng, bệnh nhân có thể được ra viện luôn”, BS Cường chia sẻ.

Tuy nhiên BS Cường nhấn mạnh, phẫu thuật cắt trĩ chỉ là một phương pháp trong y học hiện đại, là một mắt xích trong phác đồ điều trị tổng thể.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần hồi phục chức năng hậu môn, điều trị ngăn tái phát bằng các thuốc tây y và các thuốc y học cổ truyền.

Bệnh nhân cũng được khuyến cáo tránh ngồi lâu, uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh, hoa quả như diếp cá, khoai lang, đu đủ, chuối...

Dân thành thị mắc trĩ nhiều hơn nông thôn

Do môi trường làm việc căng thẳng, chế độ sinh hoạt đảo lộn nên người thành thị mắc trĩ nhiều hơn nông thôn và có xu hướng ngày càng trẻ hoá.

- Nữ bệnh nhân Hà Nội thấy đau dữ dội ở hậu môn sau 7 ngày đắp lá. Khi đến bệnh viện kiểm tra, bác sĩ phát hiện toàn bộ chỗ đắp đã hoại tử đổi màu, lan rộng.

Cấp cứu vì tin lang băm

TS.BS Lê Mạnh Cường, Phó giám đốc BV Y học cổ truyền TƯ cho biết, có tới 60% bệnh nhân mắc trĩ đều đến bệnh viện khám khi đã ở giai đoạn 3, 4, trĩ thò dài ra ngoài. Khi đó bắt buộc phải phẫu thuật.

“Ở giai đoạn nhẹ, người dân thay vì đến bệnh viện thăm khám lại tìm đến các lang băm để chữa. Người đắp, người xông, khỏi chưa thấy đâu nhưng để lại hậu quả nhãn tiền. Tôi khẳng định xông không có hiệu quả, tất cả chỉ là quảng cáo”, BS Cường chia sẻ.

Ông cho biết, mới nhất bệnh viện tiếp nhận một nữ bệnh nhân 68 tuổi, ở Gia Lâm, Hà Nội trong tình trạng toàn bộ hậu môn hoại tử tím đen, bắt buộc phải mổ cấp cứu.

Bệnh nhân cho biết, bị trĩ đã lâu nhưng ngại đi khám. 7 ngày trước đó tìm đến ông lang gần nhà để mua thuốc về đắp nhưng cứ thấy ngày một đau thêm. Đến khi không chịu được mới đến bệnh viện kiểm tra.

BS Cường cho biết, với trường hợp này, việc xử lý rất phức tạp do phần hoại tử lan rộng, nguy cơ biến chứng hẹp hậu môn rất lớn.

Hay có trường hợp nam bệnh nhân đến phòng khám tư phẫu thuật cắt trĩ với lời quảng cáo cắt trĩ không đau. Cắt xong 5 ngày phải vào viện cấp cứu do mất máu sau mổ.

BS Cường khuyến cáo, ngay khi có những dấu hiệu bất thường ở vùng hậu môn, người dân cần đi khám, việc trì hoãn có thể làm chậm trễ việc phát hiện các bệnh lý ác tính ở vùng hậu môn như ung thư ống hậu môn, ung thư trực tràng, polyp trực tràng... Do những bệnh này cũng có chung dấu hiệu triệu chứng là đại tiện ra máu.

Chưa có phương pháp tiệt căn 100%

BS Cường cho biết, sau chữa trị, bệnh trĩ rất hay tái phát do đến nay nguyên nhân cụ thể chưa xác định được, trong khi các yếu tố nguy cơ quá nhiều như: Tuổi tác, ăn uống, tính chất công việc, thai kỳ...

“Tái phát cũng phụ thuộc phương pháp điều trị, kinh nghiệm của thầy thuốc. Nhưng đến nay chưa có phương pháp nào điều trị tiệt căn 100%. Mỗi phương pháp có tỉ lệ tái phát khác nhau”, BS Cường thông tin.

Trong đó phương pháp ít tái phát nhất là phẫu thuật cổ điển Milligan Morgan, cắt từng búi trĩ.

Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp này là để lại nhiều di chứng như hẹp hậu môn, mất tự chủ hậu môn, đau sau mổ kéo dài, cần 4-8 tuần mới liền vết thương.

Một bệnh nhân đang điều trị tại BV Y học Cổ truyền TƯ

Với hẹp hậu môn, có trường hợp không thể đút vừa đầu bút bi, không đại tiện được, khi đó bệnh nhân phải mổ để tạo hình lại.

“Di chứng đáng sợ nhất là mất tự chủ hậu môn. Bình thường có hệ thống cơ đóng giữ, nhưng khi cắt có thể gây tổn thương. Đây là di chứng rất khó khắc phục, phần lớn phải đeo túi hậu môn nhân tạo”, BS Cường chia sẻ.

Với phương pháp mổ truyền thống, bệnh nhân cũng có thể gặp biến chứng chảy máu sau mổ. Nguyên nhân do sẹo hoá chưa hoàn toàn, gây chảy máu thứ phát nhưng nhiều trường hợp chủ quan, không phát hiện sớm.

BS Cường cho biết, từng gặp một nam bệnh nhân 65 tuổi, sau cắt trĩ tại một cơ sở y tế 7 ngày, được chuyển đến BV Y học cổ truyền TƯ cấp cứu trong tình trạng máu chảy ồ ạt qua hậu môn.

Khi đến BV, bệnh nhân hốt hoảng, da xanh nhợt, biểu hiện mất máu cấp. Khi xét nghiệm thấy công thức máu giảm, bệnh nhân được chỉ định truyền cấp cứu 1,5l máu.

“Ngay lập tức chúng tôi mổ cấp cứu, đánh giá tổn thương do hoại tử gốc búi trĩ, gây tổn thương động mạch, chảy máu. Đây là ca rất nặng, 2 tuần sau bệnh nhân mới hồi phục”, BS Cường nhớ lại.

Theo BS Cường, những trường hợp chảy máu ngay sau phẫu thuật tại BV là do kĩ thuật mổ, nhưng những trường hợp chảy máu tại nhà, phần nhiều do không tuân thủ điều trị, không chăm sóc tốt.

Để khắc phục những hạn chế của phương pháp truyền thống, nhiều cơ sở y tế thay thế bằng các thiết bị công nghệ cao như cắt bằng dao siêu âm, dao hàn mạch, cắt bằng sóng radio.

5 năm trở lại đây, Việt Nam áp dụng thêm phương pháp khâu triệt mạch trĩ dưới siêu âm Doppler. Ưu điểm của phương pháp này là phẫu thuật không xâm lấn dựa trên nguyên lý đưa hệ thống siêu âm vào dò động mạch, sau đó khâu lại, không cắt tổ chức.

“Phương pháp này bảo tồn được các đệm hậu môn, ít đau, không chảy máu, vết thương mau liền. Sau vài tiếng, bệnh nhân có thể được ra viện luôn”, BS Cường chia sẻ.

Tuy nhiên BS Cường nhấn mạnh, phẫu thuật cắt trĩ chỉ là một phương pháp trong y học hiện đại, là một mắt xích trong phác đồ điều trị tổng thể.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần hồi phục chức năng hậu môn, điều trị ngăn tái phát bằng các thuốc tây y và các thuốc y học cổ truyền.

Bệnh nhân cũng được khuyến cáo tránh ngồi lâu, uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh, hoa quả như diếp cá, khoai lang, đu đủ, chuối...

Dân thành thị mắc trĩ nhiều hơn nông thôn

Do môi trường làm việc căng thẳng, chế độ sinh hoạt đảo lộn nên người thành thị mắc trĩ nhiều hơn nông thôn và có xu hướng ngày càng trẻ hoá.

Khi Surojit Chatterjee bước lên sân khấu tại một hội nghị của Coinbase Global Inc. ở Bengaluru, Ấn Độ, vào ngày 7/4, ông ấy đã không ngờ đến sự cố không mong muốn xảy ra sau đó.

Chatterjee, giám đốc của Coinbase, nói với các nhà đầu tư tiền điện tử rằng giờ đây họ có thể sử dụng hệ thống thanh toán trực tuyến của quốc gia để chuyển tiền sang sàn giao dịch tiền điện tử địa phương.

Vài giờ sau thông báo của Chatterjee, ngân hàng trung ương Ấn Độ, đơn vị hậu thuẫn điều hành hệ thống Giao diện Thanh toán Đồng nhất (UPI), nói rằng họ "không biết" về bất kỳ sàn giao dịch tiền điện tử nào sử dụng hệ thống thanh toán. Ba ngày kể từ khi sự kiện diễn ra, Coinbase đã tạm dừng tùy chọn gửi đồng rupee thông qua UPI.

Thay đổi đột ngột khiến khách hàng của Coinbase không có cách nào để cấp tiền cho tài khoản của họ bằng đồng rupee. Điều này giáng một đòn vào kế hoạch mở rộng của Coinbase ở Ấn Độ.

Người phát ngôn của Coinbase trong tuyên bố ngày 11/4 cho biết: "Chúng tôi cam kết làm việc với Công ty Thanh toán Quốc gia Ấn Độ (NPCI) và các cơ quan có liên quan khác để đảm bảo chúng tôi phù hợp với kỳ vọng của địa phương và các tiêu chuẩn của ngành".

Coinbase không phải là đối tượng duy nhất bị ảnh hưởng. Kể từ khi thông báo được đưa ra, ít nhất 4 công ty khác cung cấp các dịch vụ giao dịch liên quan đến tiền điện tử đã tạm ngưng tiền gửi bằng đồng rupee. Hai sàn giao dịch khác đã mất đi hỗ trợ gửi tiền bằng đồng rupee từ một nhà cung cấp dịch vụ thanh toán trước khi vụ việc xảy ra.

Khi Surojit Chatterjee bước lên sân khấu tại một hội nghị của Coinbase Global Inc. ở Bengaluru, Ấn Độ, vào ngày 7/4, ông ấy đã không ngờ đến sự cố không mong muốn xảy ra sau đó.

Chatterjee, giám đốc của Coinbase, nói với các nhà đầu tư tiền điện tử rằng giờ đây họ có thể sử dụng hệ thống thanh toán trực tuyến của quốc gia để chuyển tiền sang sàn giao dịch tiền điện tử địa phương.

Vài giờ sau thông báo của Chatterjee, ngân hàng trung ương Ấn Độ, đơn vị hậu thuẫn điều hành hệ thống Giao diện Thanh toán Đồng nhất (UPI), nói rằng họ "không biết" về bất kỳ sàn giao dịch tiền điện tử nào sử dụng hệ thống thanh toán. Ba ngày kể từ khi sự kiện diễn ra, Coinbase đã tạm dừng tùy chọn gửi đồng rupee thông qua UPI.

Thay đổi đột ngột khiến khách hàng của Coinbase không có cách nào để cấp tiền cho tài khoản của họ bằng đồng rupee. Điều này giáng một đòn vào kế hoạch mở rộng của Coinbase ở Ấn Độ.

Người phát ngôn của Coinbase trong tuyên bố ngày 11/4 cho biết: "Chúng tôi cam kết làm việc với Công ty Thanh toán Quốc gia Ấn Độ (NPCI) và các cơ quan có liên quan khác để đảm bảo chúng tôi phù hợp với kỳ vọng của địa phương và các tiêu chuẩn của ngành".

Coinbase không phải là đối tượng duy nhất bị ảnh hưởng. Kể từ khi thông báo được đưa ra, ít nhất 4 công ty khác cung cấp các dịch vụ giao dịch liên quan đến tiền điện tử đã tạm ngưng tiền gửi bằng đồng rupee. Hai sàn giao dịch khác đã mất đi hỗ trợ gửi tiền bằng đồng rupee từ một nhà cung cấp dịch vụ thanh toán trước khi vụ việc xảy ra.