Tại sao Iran đổi giọng?

(Dân trí) - Ở vùng Mayo-Kebbi Ouest, phía tây nam Chad, thanh niên trẻ ở đây đã thành lập các nhóm tự vệ để chống nạn bắt cóc hoành hành.

"Chúng tôi dẫn đường cho cảnh sát qua các khu rừng, nhưng chúng tôi mới là người đầu tiên truy bắt tội phạm sau mỗi vụ bắt cóc", Amos Nangyo, một trưởng nhóm ở Pala, thủ phủ vùng Mayo-Kebbi Ouest, giáp biên giới Cameroon, chia sẻ. 

Trong những năm qua, khu vực biên giới Burkina Faso, Mali và Niger liên tục xảy ra xung đột. Trong đó, một khu vực được xem là "tam giác tử thần": kéo dài từ Mayo-Kebbi Ouest và Logone Oriental ở Chad đến vùng Bắc Cameroon và Lim-Pendé ở Cộng hòa Trung Phi. 

Dữ liệu chính thức về "tam giác tử thần" rất khan hiếm. Bên cạnh đó, nhiều người không báo cáo các vụ việc vì sợ bị trả thù. 

Chính quyền địa phương cho biết, tiền chuộc trả ở khu vực này đã lên đến 43 triệu franc CFA (khoảng 70.000 USD) vào năm 2022 và tăng lên 52,4 triệu franc CFA (khoảng 87.000 USD) vào năm 2023. 

Tình hình bất ổn đã kéo theo các vấn đề xã hội khác như buôn bán vũ khí quy mô nhỏ, cướp bóc và buôn bán chất cấm. Theo các chuyên gia, nguyên nhân của các vụ bắt cóc là vì lợi ích kinh tế, không phải hận thù hay xung đột tôn giáo. 

Theo một báo cáo gần đây của tổ chức Sáng kiến Toàn cầu, người dân ở phía bắc Cameroon đã bỏ ra khoảng 86 triệu franc CFA (hơn 140.000 USD) tiền chuộc trong 6 vụ bắt cóc từ tháng 2 đến tháng 5 năm ngoái.

Remadji Hoinathy, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh khu vực cho biết,  "những yếu tố địa lí và con người" của khu vực này đã dẫn đến sự hoành hành của các nhóm vũ trang và tâm điểm của nạn bắt cóc.  

"Nhiều người ở Chad đã lớn lên cùng những cuộc nổi loạn và làm quen với vũ khí. Họ tìm cách sống bằng súng ... họ có thể trở thành một phiến quân chống lại quân đội, hoặc làm lính đánh thuê, kẻ bắt cóc, tội phạm", ông Remadji nói. 

Vào tháng 10/2023, các quan chức từ Cameroon và Chad đã gặp nhau ở Yaoundé để thảo luận về hợp tác song phương nhằm giải quyết tình hình tội phạm xuyên biên giới. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng cần phải có thêm hành động quyết liệt hơn để phá vỡ các mạng lưới tội phạm, bao gồm cả hợp tác khu vực có cấu trúc để tăng cường an ninh và tuần tra các khu vực rừng rậm phức tạp. 

Nạn bắt cóc đáng báo động tạo nên nỗi sợ hãi cho nông dân, khiến họ không dám làm việc, và ảnh hưởng đến hoạt động đi lại, lưu thông hàng hóa. Điều đó có thể gây ra "những tác động tiêu cực đến kinh tế toàn khu vực", theo một báo cáo của Global Initiative.

Trong lúc đó, các nhóm tự vệ địa phương vẫn cảnh giác để bảo vệ gia đình và cộng đồng của họ. "Đây là công việc tình nguyện nguy hiểm và chúng tôi hy vọng chính quyền sẽ có những phương án phù hợp để giúp đỡ chúng tôi," trưởng nhóm Nangyo nói. 

Thùy Linh 

(Dân trí) - Theo một nghiên cứu về dữ liệu vệ tinh toàn quốc, gần một nửa số thành phố lớn của Trung Quốc đang bị sụt lún ở mức độ từ trung bình đến nghiêm trọng, khiến nguy cơ bị lũ lụt tăng cao.

Các tác giả của nghiên cứu, được đăng tải trên tạp chí Khoa học ngày 19/4, nhận thấy 45% đất đô thị của Trung Quốc đang sụt lún hơn 3mm mỗi năm, trong đó 16% ở mức sụt lún hơn 10mm. Nguyên nhân của sự sụt lún này được xác định là do mực nước ngầm giảm và sức nặng của môi trường xây dựng. 

Với dân số đô thị của Trung Quốc đã vượt 900 triệu người, "ngay cả một phần nhỏ đất sụt lún tại Trung Quốc cũng có thể trở thành một mối đe dọa đáng kể với cuộc sống đô thị", nhóm nghiên cứu do Ao Zurui thuộc Đại học Sư phạm Nam Trung Quốc dẫn đầu cho biết.

Sự sụt lún đã khiến Trung Quốc thiệt hại hơn 7,5 tỷ nhân dân tệ (1,04 tỷ USD) hàng năm. Trong thế kỷ tới, gần 1/4 đất ven biển có thể thấp hơn mực nước biển, khiến hàng trăm triệu người có nguy cơ phải đối diện ngập lụt.

Robert Nicholls tại Trung tâm Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu Tyndall tại Đại học East Anglia (Anh) cho biết: "Đây là một vấn đề quốc gia đối với Trung Quốc chứ không phải là vấn đề chỉ ở một hoặc hai địa điểm. Và đó là cũng chính là một mô hình thu nhỏ của những gì đang xảy ra trên khắp thế giới".

Thành phố Thiên Tân, nơi sinh sống của 15 triệu người, được xác định là một trong những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Năm ngoái, 3.000 cư dân đã phải sơ tán sau một thảm họa địa chấn bất ngờ. Các nhà điều tra cho rằng nguyên nhân sự việc là do cạn kiệt nguồn nước và việc xây dựng các giếng địa nhiệt.

Nhiều huyện từng khai thác than cũng chịu hậu quả của việc khai thác quá mức. Chính quyền buộc phải thường xuyên bơm bê tông vào các hầm đổ nát để gia cố đất. 

Vấn đề không chỉ xảy ra ở mỗi Trung Quốc. Một nghiên cứu được công bố vào tháng 2 cho biết khoảng 6,3 triệu km2 đất trên toàn cầu đang gặp nguy cơ sụt lún. Quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Indonesia, với phần lớn thủ đô Jakarta hiện thấp hơn mực nước biển.

Ông Nicholls cho biết các thành phố có thể học được bài học từ Tokyo, nơi từng bị sụt lún khoảng 5m cho đến khi chính quyền cấm khai thác nước ngầm vào những năm 1970.

Ông nói thêm: "Việc giảm thiểu sụt lún cần được xem xét rất nghiêm túc, nhưng không thể dừng tất cả ở đó mà nên tìm cách thích ứng và xây dựng đê điều".

Theo một nghiên cứu năm 2022 của Singapore, trong số 44 thành phố lớn ven biển gặp phải vấn đề này, có 30 thành phố ở châu Á.

Matt Wei, chuyên gia địa vật lý tại Đại học Rhode Island, cho biết: "Đó là vấn đề do đô thị hóa và tăng trưởng dân số - mật độ dân số lớn hơn, khai thác nhiều nước hơn và sụt lún nhiều hơn".

Thu Lê

Theo Reuters

(Dân trí) - Bộ Chỉ huy quân sự Hàn Quốc đã công bố sắc lệnh cấm mọi hoạt động chính trị, bao gồm cả các cuộc biểu tình và hoạt động của các đảng phái sau khi Tổng thống Yoon Suk-yeol ban bố thiết quân luật.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol ngày 3/12 bất ngờ ban bố thiết quân luật trong một bài phát biểu truyền hình đêm khuya không báo trước. Ông cáo buộc đảng đối lập chính của Hàn Quốc có động thái có thể có lợi cho Triều Tiên và có các hoạt động chống lại nhà nước.

"Để bảo vệ một Hàn Quốc tự do khỏi các mối đe dọa từ lực lượng Triều Tiên và để loại bỏ các thành phần chống nhà nước... Tôi xin tuyên bố thiết quân luật khẩn cấp", Tổng thống Yoon Suk-yeol phát biểu.

Đây là lần đầu tiên một tổng thống Hàn Quốc ban bố lệnh thiết quân luật trong vòng 44 năm qua.

Cuối ngày 3/12, Tham mưu trưởng Lục quân Hàn Quốc Park An-su, người được bổ nhiệm làm chỉ huy thiết quân luật, công bố sắc lệnh thiết quân luật có hiệu lực từ 23h cùng ngày.

Sắc lệnh cấm mọi hoạt động chính trị, bao gồm cả các cuộc biểu tình và hoạt động của các đảng phái chính trị.

Ngoài ra, sắc lệnh yêu cầu đặt tất cả các phương tiện truyền thông và nhà xuất bản dưới sự kiểm soát của quân đội.

Sắc lệnh yêu cầu các bác sĩ thực tập sinh đình công phải ngay lập tức quay lại làm việc trong vòng 48 giờ.

Theo sắc lệnh, người vi phạm thiết quân luật có thể bị bắt hoặc bị khám xét.

Yonhapdẫn nguồn thạo tin cho hay, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc đã đề xuất lên Tổng thống Yoon về việc ban bố thiết quân luật.

Theo đài truyền hình địa phương YTN TV, ngay sau tuyên bố của Tổng thống, Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc đã trên đường tới quốc hội và dự định triệu tập một phiên họp bất thường. Tuy nhiên, hãng thông tấn Yonhap đưa tin lối vào quốc hội đã bị chặn và các nhà lập pháp không thể vào được.

Các bộ trưởng gồm Bộ trưởng Tài chính, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc cũng triệu tập một cuộc họp cấp cao về lệnh thiết quân luật.

Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc cũng triệu tập một cuộc họp với các chỉ huy cấp cao, yêu cầu quân đội tiếp tục cảnh giác cao độ.

Trong khi đó, ông Han Dong-hoon là lãnh đạo của Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền Hàn Quốc, chỉ trích việc Tổng thống ban bố thiết quân luật. Ông tuyên bố sẽ đảo ngược quyết định này.

Lãnh đạo đảng Dân chủ đối lập Lee Jae-myung đề nghị triệu tập cuộc họp khẩn cấp của các nghị sĩ để thảo luận và bắt đầu các bước nhằm vô hiệu hóa lệnh thiết quân luật. Ông cho rằng, việc Tổng thống Yoon ban bố thiết quân luật là "vi hiến".

"Tổng thống Yoon đã tuyên bố tình trạng thiết quân luật khẩn cấp mà không có lý do. Xe tăng, xe bọc thép và binh lính với súng và kiếm sẽ sớm kiểm soát đất nước", ông nói.

Cùng ngày, Nhà Trắng cho hay, giới chức Mỹ đã liên hệ với chính phủ Hàn Quốc và đang theo dõi tình hình chặt chẽ sau khi Hàn Quốc ban bố thiết quân luật.