Trong đó, hệ thống mạng lưới cung cấp thông tin được duy trì kết nối liên tục với trung tâm dữ liệu đảm bảo tính thống nhất, chính xác và kịp thời cho cơ quan quản lý nhà nước, cá tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp và các hợp tác xã.

Không chỉ vậy, kho dữ liệu tập trung còn giúp chuẩn hóa nguồn dữ liệu; thiết kế kiến trúc dữ liệu cho hệ thống thông tin thị trường nông sản đảm bảo thống nhất, đồng bộ, có khả năng liên thông, kết nối, chia sẻ để nâng cao hiệu quả hoạt động trong thu thập thông tin, dữ liệu, phân tích và dự báo thị trường nông sản. Đảm bảo hệ thống thông tin thị trường nông sản được tích hợp trong tổng thể hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành nền tảng phục vụ chuyển đổi số của ngành nông nghiệp, phù hợp với Khung kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam.

Tích hợp trí tuệ nhân tạo, công nghệ tiên tiến trong dự báo thị trường

Ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo dự báo biến động cung - cầu vật tư, sản phẩm nông nghiệp. Đề án cũng tập trung giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong thu thập thông tin, phân tích và dự báo tình hình thị trường nông sản.

Cụ thể, ứng dụng công nghệ thông tin, các công nghệ, thành tựu của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong hoạt động thu thập thông tin, phân tích và dự báo tình hình thị trường nông sản từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ đối với các sản phẩm nông nghiệp chủ lực quốc gia và tiềm năng.

Về thu thập thông tin, dữ liệu, xây dựng hệ thống phần mềm phục vụ thu thập thông tin, dữ liệu về sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản (diện tích, sản lượng, năng lực chế biến, nhu cầu, giá cả, khối lượng, cơ cấu tiêu thụ sản phẩm, vật tư, nguyên liệu đầu vào…); ứng dụng công nghệ viễn thám để thu thập dữ liệu, thống kê diện tích, sản lượng đối với ngành hàng trồng trọt, lâm nghiệp; ứng dụng công nghệ số trong thực hiện điều tra, thu thập thông tin, dữ liệu của các ngành hàng chăn nuôi, thủy sản.

Bên cạnh đó, kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu đa ngành (Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Công Thương…) để thu thập, cập nhật thông tin, dữ liệu liên quan đảm bảo đáp ứng yêu cầu phục vụ phân tích, dự báo chuyên sâu, chính xác, kịp thời tình hình thị trường nông sản; xây dựng, vận hành các công cụ tiện ích, phần mềm cài đặt trên nền tảng thiết bị số để thu thập thông tin giá cả nông sản cập nhật hàng ngày trên phạm vi toàn quốc; ứng dụng công nghệ thông minh trong các công đoạn điều tra cơ bản, thu thập số liệu định kỳ của ngành nông nghiệp, thông tin thị trường nước ngoài, cập nhật chính sách thương mại của các nước trên thế giới.

Về phân tích và dự báo tình hình thị trường, xây dựng và tích hợp các tính năng, thuật toán thống kê, các mô hình kinh tế lượng phục vụ tính toán, phân tích và dự báo; ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Bigdata) trong dự báo biến động về cung, cầu, giá cả vật tư, sản phẩm nông nghiệp; ứng dụng công nghệ viễn thám trong dự báo năng suất, sản lượng đối với ngành hàng trồng trọt, lâm nghiệp.

Thế Vinh

Nền tảng NDXP do Bộ TT&TT quản lý và vận hành, đóng vai trò trung tâm trong kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước. Hệ thống các nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu dần được hình thành trên quy mô quốc gia theo Khung Kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam, bao gồm nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu của mỗi bộ, tỉnh (LGSP) và các nền tảng này được kết nối với nhau thông qua nền tảng NDXP.

Theo số liệu của Cục Chuyển đổi số quốc gia thuộc Bộ TT&TT, đến cuối năm 2020, toàn bộ 22/22 bộ, ngành và 63/63 địa phương đã có nền tảng LGSP và kết nối với nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia, đạt tỷ lệ 100%. Nền tảng NDXP đã kết nối với hệ thống của 90 cơ quan, đơn vị. Trong đó, có 85 LGSP của bộ, ngành, địa phương; 9 cơ sở dữ liệu và 12 hệ thống thông tin có quy mô, phạm vi từ Trung ương đến địa phương.

Số liệu mới nhất của Cục Chuyển đổi số quốc gia cho thấy, tính đến ngày 20/12/2022, tổng số giao dịch thực hiện thông qua nền tảng NDXP trong tháng 12/2022 đã đạt trên 120,4 triệu giao dịch 120.425.201 giao dịch. Trong năm 2022 đã có 860 triệu giao dịch được thực hiện, tăng gấp hơn 4,8 lần so với cả năm 2021. Trung bình mỗi ngày trong năm 2022 có khoảng 2,36 triệu giao dịch được thực hiện qua nền tảng NDXP.

Đáng chú ý, với sự tăng trưởng đột biến trong năm ngoái, tổng số giao dịch thực hiện thông qua nền tảng NDXP từ khi khai trương đến nay đã vượt mốc 1 tỷ. Có được kết quả này, theo phân tích của Thứ trưởng Phạm Đức Long tại hội nghị tổng kết công tác Bộ TT&TT năm 2022, là do Bộ đã đổi mới cách làm, chuyển từ phương thức bị động trước đây sang chủ động về nhu cầu kết nối, chia sẻ dữ liệu. Tức là, thay vì đợi các bộ, ban, ngành, địa phương có nhu cầu kết nối với nền tảng, Bộ TT&TT, trực tiếp là Cục Chuyển đổi số quốc gia chủ động tìm đến các bộ, ngành, địa phương và đề nghị, hướng dẫn, hỗ trợ các đơn vị thực hiện kết nối, chia sẻ dữ liệu qua NDXP.

Trong giai đoạn tới, cách làm mới mang lại hiệu quả nêu trên, sẽ tiếp tục được Bộ TT&TT thực hiện. Hơn thế, năm 2023 đã được Bộ xác định là năm dữ liệu số. Với lĩnh vực chuyển đổi số và Chính phủ số, một nhiệm vụ trọng tâm năm nay của Bộ TT&TT chính là phát triển nền tảng NDXP để kết nối, chia sẻ hiệu quả dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước, khai thác triệt để các CSDL quốc gia cũng như tuân thủ Khung kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam.

Cụ thể, theo Cục Chuyển đổi số quốc gia, các việc chính về phát triển dữ liệu số Việt Nam sẽ được tập trung trong năm nay gồm thể chế dữ liệu số, phát triển dữ liệu số để phục vụ 3 trụ cột Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, phát triển hạ tầng dữ liệu số quốc gia, nguồn nhân lực dữ liệu số.

Giữ vai trò cầm nhịp về năm dữ liệu số, Bộ TT&TT sẽ chủ trì việc xây dựng và điều phối thực thi kế hoạch của Chính phủ phát triển dữ liệu số Việt Nam, xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn về dữ liệu; chủ trì về công tác bảo đảm an toàn, an ninh dữ liệu số; đồng thời tăng cường vai trò điều phối về kết nối, chia sẻ dữ liệu số trong cơ quan nhà nước, cơ quan nhà nước cung cấp dữ liệu mở cho người dân và doanh nghiệp.

Với lợi thế ba vòng chuẩn cùng đường cong gợi cảm, Thùy Chang thường xuyên đăng tải những hình ảnh phô diễn hình thể lên trang cá nhân. Bà xã của Chi Bảo cũng ưa chuộng những trang phục bó sát hoặc những thiết kế cắt xẻ quyến rũ. 

Lý Thùy Chang sinh năm 1989. Cô kết hôn với Chi Bảo vào tháng 3/2021. Chia sẻ về người chồng hơn mình 16 tuổi, Thùy Chang cho biết cô và nam diễn viên Cô gái xấu xí rất hòa hợp, ít khi xảy ra cãi vã. Người đẹp cũng được ngưỡng mộ khi có mối quan hệ thân thiết với vợ cũ và con trai của Chi Bảo. 

Bà xã của Chi Bảo có niềm đam mê đặc biệt với nấu ăn. Dù bận rộn nhưng Thùy Chang thích tự tay chuẩn bị những món ăn ngon để chiêu đãi bạn bè, người thân các dịp cuối tuần. Ngoài nấu ăn, Thùy Chang cũng dành nhiều thời gian chăm sóc bản thân và tập luyện những bộ môn thể thao như bơi lội, đạp xe...

Nhận xét về Thuỳ Chang, diễn viên Chi Bảo cho biết cô thuộc tuýp phụ nữ lạc quan, luôn suy nghĩ tích cực, chủ động trong tài chính và cảm xúc. Vì kinh doanh từ năm 19 tuổi nên Thùy Chang có sự từng trải nhất định.

Chi Bảo chia sẻ, anh và vợ không chỉ đồng điệu về cảm xúc mà còn có nhiều điểm chung như: cùng làm kinh doanh, thích chơi thể thao, yêu các công việc cộng đồng... Chi Bảo khẳng định, vì hơn Thùy Chang nhiều tuổi nên anh cảm thấy mình không chỉ là chồng mà còn là người bạn, người anh sẵn sàng nhường nhịn, chở che cho bà xã. Sau kết hôn, Chi Bảo thường xuyên đưa vợ đi du lịch. 

Khoảnh khắc hạnh phúc của Chi Bảo và Thùy Chang.

Thùy Chang hướng dẫn nấu bún mắm:

Phương Linh

Ảnh: FBNV

Diễn viên Chi Bảo tuyên bố giải nghệ

Nam diễn viên thông báo giải nghệ sau 25 năm gắn bó với nghệ thuật để tập trung cho con đường kinh doanh và từ thiện. 

Vừa đặt xong vé máy bay, hàng loạt tin nhắn kéo đến mời chào bạn mua dịch vụ taxi chở khách. Vừa nhận một căn hộ mới, vô số cuộc điện thoại hỏi bạn có đang tìm người thiết kế nội thất không. Đó là lúc bạn biết thông tin mình đã bị bán ra và quyền riêng tư của bạn bị xâm phạm.

Làm sao để bảo đảm thông tin chúng ta được riêng tư? An toàn Thông tin (ATTT) chính là chìa khóa để xử lý mọi “lỗ hổng” bảo mật trong hệ thống dữ liệu, giúp bảo vệ quyền riêng tư của bạn.

Đặc biệt với xu hướng chuyển đổi số hiện nay, mọi loại hình doanh nghiệp lớn nhỏ từ tập đoàn đa quốc gia đến các SMEs và start-up đều bắt đầu lưu trữ dữ liệu trên đám mây, và ATTT là cốt lõi giúp doanh nghiệp trụ vững trước bốn bề đe dọa bảo mật.

Tham dự Webinar “Gót chân Achilles trong thời đại chuyển đổi số”, ông Trương Đức Lượng - Nhà sáng lập, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần An ninh mạng Việt Nam (VSEC) - nhà cung cấp dịch vụ quản trị ATTT đạt chứng nhận CREST quốc tế cho cả 2 dịch vụ Đánh giá ATTT (Pentest) và dịch vụ Trung tâm giám sát vận hành ATTT (SOC) đã có những chia sẻ thẳng thắn cùng ông Tạ Ngọc Hiếu - Quản lý kỹ sư của Tyme Bank - một trong những tập đoàn phát triển ngân hàng số tăng trưởng nhanh nhất thế giới.

Tại webinar, các diễn giả lý giải cách ATTT bảo mật dữ liệu cho người dùng, cũng như cơ hội & thách thức của ngành này tại Việt Nam.

Không phải doanh nghiệp nào cũng ưu tiên ATTT

Theo ông Trương Đức Lượng, từ tác động hậu đại dịch Covid-19, việc chuyển đổi số đang diễn ra ngày một mạnh mẽ hơn ở hầu hết các doanh nghiệp lớn nhỏ.

Tuy nhiên không phải nhu cầu dùng ATTT ở ngành hàng nào cũng giống nhau. Quá trình chuyển đổi số sẽ giúp ta thấy rõ sự phân hóa mức độ ưu tiên ATTT ở các loại hình doanh nghiệp, ví dụ như:

Ở các ngân hàng và sàn thương mại điện tử, ATTT sẽ là trụ cột, là mối ưu tiên hàng đầu. Vì ngân hàng số (digital bank) rất dễ bị tấn công, cũng như các sàn thương mại cần bảo mật cao cho các dữ liệu khổng lồ về “hành vi mua sắm online”.

Ở khối nhà nước, ATTT chỉ được ưu tiên với mức chi phí vừa đủ. Khi ngân sách chi cho ATTT ở các công ty nhà nước không đủ lớn, mức độ bảo mật thông tin sẽ không thể cao bằng 2 ngành kể trên.

Cuối cùng, ở nhóm ngành công nghệ - giáo dục (EdTech) và y tế, ATTT ít được ưu tiên nhất. Doanh nghiệp dù biết cần ATTT nhưng vẫn chưa thật sự chú trọng vào ngân sách cho ATTT.

Xây dựng “niềm tin” khi làm việc với đối tác ATTT

Từ góc độ khách hàng sử dụng dịch vụ ATTT

Khi một công ty quyết định thuê bên thứ 3 làm dịch vụ ATTT (outsource), nghĩa là họ phải đưa tất cả dữ liệu của mình cho một bên nữa nắm. Làm sao để yên tâm chọn mặt gửi vàng khi mọi dữ liệu đều là tuyệt mật?

Đối với những ngành đặc thù chuyên sâu (như tài chính, ngân hàng) thì bản thân công ty cần phải có 1 phòng ban chuyên về bảo mật thông tin để đủ chuyên môn hợp tác cùng bên thứ 3.

Từ góc độ nhà cung cấp dịch vụ ATTT

Từ góc độ nhà cung cấp, ông Lượng cho rằng bản thân nhà cung cấp cũng có khả năng bị kẻ xấu lợi dụng để tấn công vào công ty khách hàng. Do đó luôn cần có biện pháp dự phòng, để cảnh báo khách và kịp thời xử lý.

Ông Lượng đề xuất, để đề phòng rủi ro bị kẻ xấu xâm nhập, ATTT có thể dùng “Zero Trust”. Đây là một thuật ngữ bảo mật phổ biến trong an ninh mạng hiện nay, đang được các ông lớn công nghệ như Amazon hay Microsoft áp dụng. Zero Trust sẽ yêu cầu tất cả người dùng bất kể trong hay ngoài mạng của tổ chức được xác thực, ủy quyền trước khi được cấp hoặc giữ quyền truy cập vào dữ liệu.

Dịch vụ ATTT nghe có vẻ “xa vời” với nhiều người, nhưng ông Lượng cũng cho biết thêm xu hướng outsource dịch vụ ATTT sẽ không còn là tương lai xa mà là biện pháp tối ưu nhất cho doanh nghiệp.

“Trước khi bắt tay vào cùng đối tác xây dựng hệ thống ATTT, doanh nghiệp phải có kế hoạch trang bị hạ tầng trước đó. Ta không thể chuyển đổi số khi chưa có kế hoạch. Ví dụ một công ty y tế từ xa phải phát triển công nghệ hỗ trợ làm y tế từ xa trước, rồi mới nghĩ đến chuyện outsource dịch vụ ATTT để bảo vệ hệ thống đó” - ông Lượng nói.

Việt Nam còn thiếu nhân lực ATTT

Chia sẻ tại webinar, các chuyên gia cho rằng Việt Nam có khả năng học hỏi và thích nghi rất nhanh với công nghệ từ đó nắm bắt xu hướng số hóa. Không những thế cơ hội việc làm toàn cầu cho ngành ATTT lại dồi dào khi thống kê thế giới cho thấy các doanh nghiệp đang thiếu hụt tổng cộng khoảng 4 triệu kỹ sư về ATTT.

Tuy nhiên, ATTT đặt ra thách thức lớn về đào tạo chuyên môn khi ngành này còn khá mới, và chưa có nhiều kỹ sư tốt nghiệp với bằng cấp chính thống. Phần lớn các bạn kỹ sư ATTT hiện nay vẫn phải tự mày mò từ đủ các nguồn học khắp nơi, dẫn đến thiếu nhân lực chuyên môn cao. Bên cạnh đó, việc làm ATTT cũng cần kiên trì theo đuổi thời gian dài, dễ "đứt gánh".

“Để dễ hình dung ta có thể so sánh kỹ sư ATTT với lập trình viên. Lập trình viên có thể thấy ngay thành phẩm mình làm trên App Store sau khi phát triển app, nhưng kỹ sư ATTT phải mất ít nhất 2 năm để thấy được thành quả này. Nhìn chung, thách thức lớn nhất của ngành ATTT ở Việt Nam hiện nay vẫn là vấn đề thiếu hụt nhân sự” - ông Lượng nói.

Bích Đào

Khác xa với tưởng tượng của tôi, ngôi nhà của vị nguyên phó giám đốc sở GD-ĐT TP.HCM nằm trong một con hẻm nhỏ trên con đường Bùi Thị Xuân, quận Tân Bình. Không nhà cao, cửa rộng, ông giáo được mệnh danh "hiền nhất quả đất" có cuộc sống giản dị sau khi về hưu cùng con cháu trong căn nhà là tài sản chắt chiu của vợ chồng.

"Các con chưa đòi hỏi chuyện gì trừ lấy vợ"

"Ngày trước, ba tôi mong các con chọn một trong hai ngành sư phạm hay y khoa để theo học. Trong 5 người anh em, có 3 người đã chọn ngành sư phạm. Hai con trai của tôi, một cháu cũng theo sư phạm. May mắn các cháu đều rất ngoan. Từ nhỏ tới lớn, hai cháu chưa đòi hỏi cái gì, trừ chuyện lấy vợ" - ông giáo "hiền nhất quả đất mở đầu câu chuyện vui.

Gia đình ông Nguyễn Văn Ngai trước căn nhà là là tài sản chắt chiu của vợ chồng ông

Ông Ngai quê gốc ở Tây Ninh. Năm 1969, ông tốt nghiệp sư phạm và được bổ nhiệm về giảng dạy ở Hóc Môn. Đến tháng 4/1975, ông làm trưởng ban điều hành Trường Trung học Nguyễn Hữu Cầu rồi phó hiệu trưởng, hiệu trưởng. Năm 1991, ông được bổ nhiệm làm Phó bí thư Đảng ủy ngành GD-ĐT. Đến năm 1998, làm phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM.

Gia đình ông Ngai có 4 người thì 3 người làm trong ngành giáo dục. Vợ ông, cô Nguyễn Thị Cúc từng giảng dạy ở trường THPT Nguyễn Thượng Hiền và người con trai - Nguyễn Chí Nhân đang là Phó chủ nhiệm Khoa Cơ khí Trường CĐ Kỹ thuật Lý Tự Trọng; còn anh Nguyễn Chí Thiện công tác ở cơ quan nhà nước.

Sau ngày 30/4/1975, đời sống giáo viên cực khổ, thiếu thốn mọi bề, mọi thứ chi tiêu phải dè xẻn. Ba mẹ làm nghề giáo, thỉnh thoảng hai anh em Thiện- Nhân cũng theo đi làm.

Ông Ngai bảo hai con Nhân và Thiện dường như hiểu được hoàn cảnh gia đình nên chưa đòi hỏi ba mẹ một điều gì dù nhỏ nhất.

"Lúc đó, tôi đạp xe từ Hóc Môn về Sở để họp. Con nghỉ học không ai trông nên phải mang theo. Họp xong, 2 cha con đạp xe về. Lúc đi qua phố Nguyễn Huệ, Thiện thấy thấy nhiều đồ chơi ô tô chạy bằng dây cót nên mê mẩn chơi. Tôi nói mua cho một cái nhưng con từ chối. Khi đi trên đường Hai Bà Trưng trời đã rất trưa nên 2 ba con vào quán ăn trưa. Con cũng bảo nhất quyết không ăn".

Theo ông Ngai, có thể do hoàn cảnh, lên 6 tuổi hai con đã biết phụ giúp gia đình.

Dù là con trai, nhưng cả Nhân và Thiện phụ mẹ rửa ấm chén, giặt đồ, lau nhà cho tới lúc học đại học vẫn giữ nếp đó.

Hàng tháng, ông vẫn cho con tiền tiêu vặt để ăn quà bánh, uống nước với bạn bè. Nhưng nếu tháng trước còn dư thì tháng sau nhất quyết không lấy nữa. Cả 2 anh em đi xe đạp xe tới trường cho tới lúc tốt nghiệp đại học.

Từ chối cho con du học

Khi làm phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, ông Ngai nằm trong nhóm xét duyệt chương trình 300 thạc sĩ, tiến sĩ của Thành ủy.

Ông được gợi ý nên cho một trong hai con trai du học ở nước ngoài.

Lúc này, hai anh Nguyễn Chí Thiện và Nguyễn Chí Nhân đã học xong Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, nhưng tự xác định cha mẹ nhà giáo, kinh tế không quá dư giả nên học ở trong nước. Suất đi học thạc sĩ nước ngoài bằng ngân sách nhà nước nằm trong tầm tay, nhưng ông thẳng thắn từ chối.

Vị phó giám đốc Sở từ chối cho con đi du học nước ngoài bằng ngân sách được mệnh danh người thầy "hiền nhất quả đất"

"Anh có hai con trai nên cho một cháu tham gia chương trình"- tôi nhận được lời đề nghị. "Về nhà, tôi trao đổi với các con để hai đứa suy nghĩ. Mấy ngày sau cả hai nói với tôi không có nhu cầu".

"Công dân trong đất nước, không đóng góp ở lĩnh vực này thì đóng góp lĩnh vực khác"

Ông Ngai cho rằng, nếu con ông du học, ngoài đạt chuẩn theo yêu cầu, trong phạm vi nào chắc chắn sẽ được ưu tiên vì ông là thành viên trong ban xét duyệt.

"Nhiều người bảy tỏ tiếc nuối khi tôi từ chối nhưng chúng tôi thấy rất nhẹ nhàng. Hai con tôi cũng không nhắc lại chuyện này. Có một người đi để tiếp thu kiến thức nước ngoài cũng tốt, ở trong nước thì cố gắng hơn.

Gia đình vẫn giữ nền nếp "đi thưa về gửi"

Dù kinh tế không dư giả nhưng gia đình ông Ngai vẫn có cái khác so với các gia đình bình thường.

Một gia đình, ba đời làm nghề giáo, vợ chồng ông luôn răn dạy các con phải sống giản dị, chân thật, biết chia sẻ, hòa đồng.

"Các con tôi đều phấn đấu học hành. Đi học ở đâu, học gì, thi vào trường nào, chúng tôi để cháu tự quyết chứ không can thiệp. Tôi chỉ xem các con muốn làm gì, nếu phù hợp thì đồng tình. Thực tình vợ chồng chúng tôi nhà giáo cũng muốn các con tiếp nghề của mình. Lúc nhỏ hai con tỏ ra thích thú nhưng lớn lên chúng tôi để các con tự chọn".

Ông không ép buộc con. Hai con trai Nguyễn Chí Thiện và Nguyễn Chí Nhân sau thời gian học đại học ra trường đi làm theo nguyện vọng cá nhân.

Chỉ tới lúc Sở GD-ĐT tuyển giảng viên những trường trung cấp cao đẳng thuộc Sở, ông mới gợi ý cho con có thể tham gia.

Anh Nhân, con thứ hai của ông học nghề cơ khí nên rất phù hợp với yêu cầu tuyển dụng. Sau khi cân nhắc anh "chiều" theo ý ba và đăng ký dự thi vào làm giảng viên cao đẳng.

"Chúng tôi thống nhất rằng dạy con phải cương quyết nhưng không áp đặt. Nhiều người nói con cái thì phải nghe lời ba mẹ. Đặc biệt còn nhỏ, con cái phải nghe ba mẹ răm rắp, nhưng tôi phải làm ngược lại. Ba mẹ cũng phải nghe để hiểu con. Cái nì cần uốn nắn sẽ lựa lời để uốn con chứ không áp đặt".

Có một câu chuyện mà ông Ngai nhớ mãi được coi là bài học lớn vừa dạy con vừa rút kinh nghiệm làm cha.

Một lần, anh Nhân giành đồ chơi và xô xát với con đồng nghiệp nên bị bố đánh một roi. Trước khi đánh con, ông ngồi răn dạy cả tiếng đồng hồ. Đánh con xong lòng ông cũng đau như cắt.

Tôi nghĩ rằng, dạy con cái bên cạnh những giáo huấn, điều hay điều tốt, những yêu cầu thì bản thân người làm cha mẹ phải làm những điều tốt để thông qua đó con thấy rằng giữa lời giáo huấn và việc làm thống nhất với nhau"

Một nề nếp gia đình mà ông Ngai vẫn gìn giữ đó là đi "thưa về gửi".

Trước đây, mỗi lúc đi làm hay về nhà vợ chồng ông đều khoanh tay trước ngực chào ba mẹ.

Tới lúc ba mẹ trăm tuổi, ông vẫn giữa điều này 'thưa ba con đi, thưa má con đi, thưa ba con về, thưa bá con về". Các con ông bây giờ đi đâu cũng thưa gửi đàng hoàng.

"Đương nhiên, xã hội bây giờ đã khác xưa rất nhiều nên con cái chúng tôi không còn khoanh tay trước ngực. Nhưng các con vẫn gìn giữ được nề nếp này. Đi đâu các con đều nói "thưa ba con đi, thưa má con đi".

"Tôi nghĩ rằng dạy con cái bên cạnh những giáo huấn điều hay điều tốt, những yêu cầu thì bản thân người làm cha mẹ phải làm những điều tốt để thông qua đó con thấy rằng giữa lời giáo huấn và việc làm thống nhất với nhau. Mình yêu cầu con tôn trọng nhưng mình không tôn trọng bố mẹ mình thì sao dạy được con. Việc chào hỏi chỉ là hình thức, điều quan trọng là những hành đồng chăm sóc, phụng dưỡng để con nhìn vào học theo. Bên cạnh tình thương phải hiểu và tôn trọng con. Có những điều con nói "chói" nhưng phải lắng nghe, càng không thể áp đặt con mà phải kiên trì".

Điều ông Ngai mong mỏi nhất là con sống không nợ nần, không bệnh tật nặng và con cái nên người. Bởi con cái nên người là niềm hạnh phúc lớn của ba mẹ.

Lê Huyền