Adam Capitanio, tiến sĩ nghiên cứu về nước Mỹ tại ĐH Bang Michigan. Hiện anh đang là trợ lý biên tập ở nhà xuất bản Berghahn Books.

Theo một khảo sát của Hiệp hội Khoa học quốc gia vào năm 2011, 35% người nhận bằng tiến sĩ và 43% trong số những tiến sĩ ngành khoa học nhân văn không có lời hứa hẹn nào về việc làm sau khi hoàn thành luận án.

Gần một nửa số tiến sĩ đang mong chờ một công việc lâu dài. Nhiều người lựa chọn con đường khác vì muốn mức lương cao hơn và làm một công việc gần gũi với thực tiễn hơn là làm việc trong các trường đại học và cơ quan nghiên cứu.

Mặc dù tình trạng các nghiên cứu sinh lâm vào hoàn cảnh nghèo túng vẫn diễn ra hàng thập kỷ qua, song một vài năm gần đây đã bắt đầu thấy những nỗ lực rõ rệt trong việc kết nối tấm bằng tiến sĩ với những công việc trái ngành, thậm chí là suy nghĩ lại về mục đích đào tạo tiến sĩ.

“Bản thân vấn đề này không mới”– ông Debra Stewart, chủ tịch Hội các trường nghiên cứu sinh nhận xét. “Câu trả lời thì hoàn toàn mới”.

Ngoài New York, hội Tiến sĩ đa năng còn được thành lập ở ít nhất 7 thành phố khác, trong đó có Philadelphia, Chicago và Los Angeles. Internet sẽ giúp các tiến sĩ biến CV của mình thành hồ sơ xin việc và tiếp thị bản thân cho những vị trí phi học thuật. Các cựu học giả cũng có thể tìm thấy người cùng cảnh ngộ ở các blog như “Chronicles of a Recovering Academic” và “Dr Outta Here”.

Tinh thần thay đổi thậm chí đã bén rễ trong tháp ngà. ĐH California, Berkeley từng tổ chức hội thảo “Bên ngoài học thuật” vào mùa xuân năm ngoái. Nhân vật chính trong hội thảo này là những tiến sĩ đã đạt được thành công trong các lĩnh vực khác, từ tư vấn tới công nghệ sinh học.

Những sự kiện tương tự cũng được lên kế hoạch ở Trung tâm nghiên cứu sinh của ĐH City, New York. Trung tâm này đã thành lập “Văn phòng Phát triển chuyên nghiệp và lên kế hoạch sự nghiệp” hồi tháng 2.

Vấn đề còn cấp bách hơn với các ngành khoa học nhân văn. Đối với tiến sĩ các ngành STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học) thì ngành công nghiệp là một lựa chọn khả thi với họ. Nhưng với những người học Văn học Nga hay Lịch sử Trung cổ thì có ít sự lựa chọn hơn với tấm bằng của mình.

Hồi tháng 8, Viện Truyền thông học thuật đã đưa ra một báo cáo, trong đó Katina Rogers – trưởng nhóm nghiên cứu đã thảo luận về khái niệm học thuật thay thế, hay còn gọi là “alt-ac”.

Thuật ngữ này bây giờ đã trở nên phổ biến, và nhắc đến nó người ta nghĩ đến những công việc trong trường đại học nhưng không liên quan đến học thuật, như làm hành chính, công việc trong phòng thí nghiệm cũng như các vị trí phi học thuật như sử gia cho chính phủ hay phụ trách bảo tàng.

Trong khi quan điểm “học thuật thay thế” tương đối lạc quan thì một số người tị nạn học thuật chấp nhận cái mà họ gọi là đặc tính “post-ac”. Trang web “How to Leave Academia” mới công bố một bản tuyên ngôn “post-ac”, cho rằng định hướng này là “niềm tin cho rằng hệ thống hiện tại là sai lầm, độc ác, không bền vững và do đó không thể tham gia trực tiếp”.

Theo quan điểm này, các chương trình tiến sĩ với những hứa hẹn hão sẽ thu hút sinh viên phục vụ như những lao động giá rẻ, đầu tiên là ở vị trí trợ lý giảng dạy, sau đó sẽ là phụ tá lương thấp vì những công việc chính thức đều từ chối họ.

Karen Shanton, tiến sĩ Triết học, ĐH Rutgers. Hiện cô đang là chuyên viên phân tích việc làm ở Hội Lập pháp quốc gia. Trong khi đang học tiến sĩ, cô nhận ra mình thích chính trị hơn là giáo sư trong trường ĐH. Sau khi hoàn thành thời gian thực tập ở Washington, cô giành được một học bổng nghiên cứu các vấn đề cho các nhà hoạch định chính sách nhà nước.

Tiến sĩ Kathleen Miller cũng đăng tải trên blog bài viết “Tôi ghét công việc ‘post-ac’ của mình: Chuyện sẽ xảy ra khi bạn không có một sự nghiệp học thuật hoàn hảo”.

Trong đó, cô cũng viết rằng: “Hoàn thành nghiên cứu sinh, từ bỏ học thuật, chuyển tới một thành phố mới, làm một công việc mới, rồi sau đó ghét bỏ nó? Tôi muốn nói với các bạn rằng thật là khó khăn để cho rằng đó là một câu chuyện thành công”.

Không thể tìm được một công việc học thuật sau khi hoàn thành luận án tiến sĩ chuyên ngành Văn học Anh vào năm 2012, Tiến sĩ Miller hiện đang chuẩn bị để bắt đầu một công việc nào đó cứu vãn cuộc đời mình.

Một số giáo sư ở Stanford đang cố gắng kích động những thay đổi có ý nghĩa. Năm ngoái, 6 giáo sư trong số đó đã viết “Tương lai của tiến sĩ khoa học nhân văn ở Stanford”– một bài viết dấy lên nhiều tranh luận, đề xuất thiết kế lại chương trình để trang bị cho các tiến sĩ ngành nhân văn “một danh sách đa dạng những công việc ý nghĩa, hữu ích cho xã hội trong và ngoài các ngành liên quan đến học thuật” cũng như giảm thời gian học tiến sỹ thường mất gần một thập kỷ.

Russell A.Berman – giáo sư người Đức, cũng là tác giả bài viết này cảm thấy có trách nhiệm phải nhận ra những nhu cầu cấp bách thực tế này. “Nghiên cứu sinh là một quyết định trí tuệ. Nhưng hầu hết những người tham gia đều đang ở độ tuổi phải đưa ra một lựa chọn nghề nghiệp”.

“Tôi nghĩ rằng, đào tạo tiến sĩ tốt cho những người đủ đam mê. Nó cũng tốt cho xã hội. Họ đóng góp cho xã hội bằng nhiều cách khác nhau”.

Các giáo sư kêu gọi Stanford nên cung cấp kinh phí bổ sung để các khoa lên kế hoạch chuẩn bị cho sự nghiệp thay thế và cho việc rút ngắn thời gian đào tạo. Trường Khoa học và Nhân văn cũng đưa đề xuất này nhưng ít nhận được câu trả lời. Cùng lúc đó, các chương trình mới vừa được thiết lập để làm cầu nối giữa các nghiên cứu sinh ngành nhân văn với các công việc ở Silicon Valley và trong các trường phổ thông.

Không phải vật lộn với những câu hỏi như các chương trình nhân văn, Viện Bách khoa của ĐH New York đang cố gắng mở rộng lựa chọn nghề nghiệp cho các ứng viên tiến sĩ. Viện này mở 2 vườn ươm trong vài năm qua, cung cấp không gian, các dịch vụ pháp lý và tư vấn tiếp thị để tạo điều kiện kinh doanh.

Mạng lưới Praxis bao gồm các sáng kiến “nhân văn kỹ thuật số” ở 8 trường đại học, tập trung chủ yếu vào đào tạo tiến sĩ. Mục tiêu của mạng này là chuẩn bị cho nghiên cứu sinh những công việc ngoài học thuật, nhấn mạnh các kỹ năng như hợp tác, quản lý dự án và công nghệ.

“Chúng tôi thực sự coi nó như một kiểu phòng thí nghiệm để định hình lại việc đào tạo tiến sĩ và suy nghĩ lại về các kỹ năng mà chúng tôi trang bị cho nghiên cứu sinh” – ông Matthew K. Gold, một giáo sư tiếng Anh đang điều hành chương trình này cho hay.

• Nguyễn Thảo (lược dịch từ New York Times)

Sự cố tấn công mạng kể trên đã khiến hệ thống CNTT của PVOIL bị ngưng trệ, trong đó có hệ thống phát hành hóa đơn điện tử. Vì vậy, việc phát hành hóa đơn điện tử phục vụ việc bán hàng của PVOIL tạm thời không thể thực hiện được. 

Đến chiều 3/4, Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) cho biết với sự hỗ trợ kịp thời và tích cực của Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - A05 (Bộ Công an), Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT), các đơn vị tư vấn về an ninh mạng và sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ kỹ thuật, PVOIL đã điều tra nguyên nhân và từng bước khắc phục sự cố, dự kiến sẽ đưa các ứng dụng hoạt động trở lại trong 1 đến 2 ngày tới.

15h ngày 3/4, PVOIL đã có thể phát hành hóa đơn điện tử và phiếu xuất kho qua hệ thống công nghệ thông tin của một đơn vị cung cấp dịch vụ.

PVOIL cho hay dự kiến hệ thống quản lý và phát hành hóa đơn điện tử của PVOIL sẽ hoạt động trở lại bình thường vào cuối tuần này.

Trước đó, Công ty cổ phần chứng khoán VNDIRECT cũng đã bị tấn công ransomware. Sau hơn 1 tuần kể từ thời điểm phát hiện sự cố, hệ thống của VNDIRECT đã khôi phục hoạt động giao dịch từ ngày 1/4.

Dù chưa có bằng chứng cho thấy đang có chiến dịch tấn công ransomware nhắm vào doanh nghiệp Việt, song các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp, tổ chức vẫn cần khẩn cấp, ưu tiên làm ngay một số việc để bảo vệ hệ thống quan trọng.

Kênh YouTube của Độ Mixi bị hack 2 lần

Sáng 2/4, kênh YouTube MixiGaming đã bị tấn công chiếm quyền điều khiển. Hacker sau đó đã ẩn hết nội dung video và dùng kênh này để livestream nội dung quảng cáo tiền mã hóa.

MixiGaming là kênh YouTube thuộc sở hữu của Phùng Thanh Độ (SN 1989), thường được biết đến với tên Độ Mixi. 

Theo số liệu thống kê của SocialBlade, các video được đăng tải trên MixiGaming có tổng cộng hơn 3,2 tỷ lượt xem, xếp thứ 611 thế giới về số lượng người theo dõi.

Đến sáng 3/4, theo ghi nhận của VietNamNet, kênh YouTube MixiGaming đã một lần nữa bị đổi tên. Lần này tên mới của kênh là Microstrategy US. 

Xác nhận với VietNamNet, ông Phạm Huy - đại diện Metub, mạng đa kênh hỗ trợ việc quản lý kênh MixiGaming cho hay, kênh YouTube của Độ Mixi không chỉ bị mất quyền kiểm soát 1 lần mà tới 2 lần. 

Sau sự cố đầu tiên, Metub đã hỗ trợ Độ Mixi lấy lại kênh thành công, nhưng chỉ thời gian ngắn sau đó kênh YouTube MixiGaming lại lọt vào tay kẻ xấu. Ở thời điểm hiện tại, Phùng Thanh Độ đã lấy lại được quyền quản lý tài khoản. 

Giả mạo website Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia

Ngày 2/4, Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC), thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông đưa ra cảnh báo về website “policeonline.club” đã giả mạo website trung tâm để đăng tải thông tin quảng cáo lừa đảo.

Website lừa đảo này được thiết kế với nhiều chi tiết giao diện giống với website chính thức của NCSC kèm một số bài viết, thông tin cảnh báo tình trạng lừa đảo trên không gian mạng Việt Nam để tạo niềm tin ở người xem. Kèm theo đó, trang web giả mạo đã đăng tải những thông tin quảng cáo về khả năng hỗ trợ nạn nhân lấy lại tiền bị lừa đảo với tỷ lệ thành công lên tới 99,9%.

Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia đề nghị người dân cần cẩn trọng, nâng cao cảnh giác và tuyệt đối không truy cập vào website giả mạo để tránh bị lừa đảo.

Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia cũng thông tin rõ: Trường hợp cần hỗ trợ về an toàn thông tin, người dân truy cập vào trang web khonggianmang.vn hoặc các kênh Facebook (facebook.com/govSOC, facebook.com/congkhonggianmangquocgia), TikTok (tiktok.com/@congkgmqg), YouTube (youtube.com/@congKGMQG) của Trung tâm.

Bộ TT&TT ra cẩm nang phòng chống tấn công ransomware

Thông tin với VietNamNet sáng ngày 6/4, Cục An toàn thông tin cho hay, qua theo dõi, giám sát hoạt động tấn công mạng thời gian qua, cơ quan này nhận thấy đang xuất hiện các chiến dịch tấn công ransomware nhằm vào các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực quan trọng như: tài chính, ngân hàng, năng lượng, viễn thông… gây thiệt hại về tài sản, ảnh hưởng đến danh tiếng, và gián đoạn hoạt động kinh doanh đối với các đơn vị gặp sự cố gây ra bởi ransomware.

Để các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp thuận tiện hơn trong việc triển khai các giải pháp phòng chống tấn công ransomware, sau hơn 3 ngày gấp rút xây dựng, ngày 6/4, Cục An toàn thông tin cho ra mắt ‘Cẩm nang phòng chống, giảm thiểu rủi ro từ tấn công ransomware’. 

Đây là một tài liệu hữu ích giúp các đơn vị có thể chủ động phòng tránh và bảo vệ hệ thống thông tin trước các nguy cơ tấn công mạng tiềm ẩn. Các tổ chức, doanh nghiệp có thể tải cẩm nang này trên cổng thông tin Khonggianmang.vn của NCSC.

Bên cạnh một số chỉ dẫn về cách khôi phục hệ thống sau khi phát hiện bị tấn công ransomware, cẩm nang cũng hướng dẫn cụ thể 9 biện pháp phòng chống, giảm thiểu rủi ro từ tấn công ransomware cho các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp, hướng đến mục tiêu chung là bảo đảm an toàn không gian mạng quốc gia.

Trong 9 biện pháp phòng chống và giảm thiểu rủi ro từ tấn công ransomware được khuyến nghị trong cẩm nang, biện pháp đầu tiên là xây dựng kế hoạch sao lưu, phục hồi dữ liệu đối với hệ thống, thông tin quan trọng.

Cục An toàn thông tin kỳ vọng nhận được sự chung tay, phối hợp tích cực của các cơ quan truyền thông, báo chí để lan tỏa nội dung phòng chống, giảm thiểu rủi ro từ tấn công ransomware tới mọi đối tượng tham gia hoạt động trên mạng, từ đó góp phần nâng cao năng lực chủ động ứng phó, phát hiện sớm nguy cơ tấn công mạng của các tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam.

Lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam tăng mạnh 3 tháng đầu năm

Theo thông tin dự án Chống lừa đảo chia sẻ với VietNamNet, trong quý 1/2024, dựa vào số liệu báo cáo, các vụ lừa đảo và tấn công mạng tại Việt Nam đang gia tăng qua từng tháng. 

Cụ thể, trong tháng 1/2024, dự án Chống lừa đảo ghi nhận 8.667 báo cáo về một lượng lớn các vụ lừa đảo và tấn công mạng ngay dịp đầu năm mới. 

Đến tháng 2, số vụ lừa đảo và tấn công mạng được ghi nhận tăng nhẹ, với 9.132 báo cáo. Con số này tiếp tục một lần nữa tăng lên trong tháng 3 với tổng cộng 11.452 phản ánh được ghi nhận. 

Sự gia tăng về số lượng báo cáo lừa đảo và tấn công mạng cũng cho thấy các tác nhân độc hại đang hoạt động mạnh mẽ hơn. 

Trong bối cảnh đó, người dùng và các tổ chức cần phải tăng cường các biện pháp phòng ngừa và ứng phó với các cuộc tấn công và lừa đảo trên không gian mạng. 

Chương trình dài hơn 4 tiếng, có sự tham sự biểu diễn của ca sĩ Văn Mai Hương, người mẫu Lan Khuê, Hoàng Thùy, Lê Thảo Nhi. Hoa hậu Chuyển giới Quốc tế Fuschia Anne Ravena (Philippines) và mỹ nhân chuyển giới Yoshi Rinrada Thurapan (Thái Lan) cũng có mặt trong đêm chung kết.

Ngay sau đêm chung kết, đại diện của Sở Văn hóa và Thể thao (VH&TT) TP.HCM thông báo cho biết cuộc thi Đại sứ Hoàn mỹ2023 là hoạt động thi người đẹp chưa được sự chấp thuận của cơ quan chức năng. Sở VH&TT cho biết sẽ phối hợp các cơ quan làm rõ các nội dung liên quan và xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Trước đó, buổi công bố top 20 Hoa hậu Chuyển giới Việt Nam do công ty Hương Giang tổ chức vào 14h ngày 23/2 đã bị huỷ vào phút chót vì không được Sở Thông tin & Truyền thông TP.HCM cấp phép. Khi đó, ê-kíp hoa hậu Hương Giang, á hậu Hoàng Thùy, các thí sinh đã có mặt ở địa điểm tổ chức để sẵn sàng tham dự. 

Lý do cuộc họp báo bị huỷ vì hồ sơ xin cấp phép họp báo công bố top 20 của cuộc thi không được chấp thuận do chưa đủ thủ tục.