- Thích ạ. Sau này em còn tính làm cascadeur đấy! Đi đóng mấy phim võ thuật hành động ạ

Nguyễn Văn Dương - học viên của trường IVS chia sẻ với tôi sau giờ học Vovinam trong một buổi chiều hè. Ít ai biết được Dương từng là một cậu nhóc nghiện game đến nỗi cày ngày cày đêm, học hành bết bát, sức khoẻ sa sút và chỉ biết đắm chìm trong thế giới ảo. Nguyễn Văn Dương sau 3 năm được rèn luyện trong kỉ luật nghiêm khắc của trường IVS đã trở thành một chàng trai nhanh nhẹn, khoẻ mạnh với đôi mắt sáng rực khi nói về tương lai và ước mơ của mình.

Ngôi trường dành cho học sinh cá biệt và nghiện game

Được thành lập từ năm 2009, Trường nội trú IVS thuộc viện nghiên cứu và phát triển võ Việt Nam và thể thao là ngôi trường đầu tiên tại Việt Nam dành cho học sinh cá biệt và nghiện game. Hiệu trưởng của trường, thầy Đặng Lê Anh chia sẻ: "Học sinh hiếu động, nghịch ngợm, ham chơi, lười học, đánh nhau chưa hẳn đã hư. Nguyên nhân chủ yếu là do các em chưa có môi trường và phương pháp giáo dục đào tạo thích hợp. Chính những học sinh này nếu định hướng đúng lại là những nhân tố có bước đột phá bất ngờ trong tư duy và hành động".

Trường IVS có lớp học văn hoá cho HS từ lớp 6 đến lớp 12

Ngoài giờ học, các em học sinh tập luyện võ thuật và thể thao

Trường IVS áp dụng phương pháp rèn luyện giáo dục học sinh theo nề nếp như trong quân đội. Mọi sinh hoạt, học tập của các học sinh tại đây đều phải đi vào khuôn phép, thực hiện đúng quy định nhà trường đã ban hành ra. Trường có đội ngũ quản sinh luôn ăn, ở cùng học sinh 24/24. Bên cạnh việc dạy văn hóa cho HS từ lớp 6 đến lớp 12 theo chương trình của Bộ GD&ĐT, trường IVS còn có những lớp học chuyên sâu về thể thao và nghệ thuật.

Thầy Đặng Lê Anh cho biết: "Việc chấp hành kỷ luật quân đội, sinh hoạt điều độ, tập luyện thể thao sẽ giúp HS khỏe mạnh dần; võ thuật giúp các em trở nên điềm tĩnh, trở thành tự giác. Phát triển các kỹ năng mềm sẽ giúp HS hình thành những thói quen mới tốt đẹp, bỏ dần thói quen cũ như  lười biếng, thụ động, ỷ lại..." 

Học sinh của trường là những học sinh cá biệt, nghiện game

Đặc biệt hệ thống các bài tập của võ Vovinam sẽ giúp các em học sinh tập thói quen vận động, tăng cường sức khoẻ và sự tập trung để quên dần những trò chơi game ảo. Sự thay đổi từ bên trong này sẽ tạo cho các em một niềm hứng thú học tập văn hoá và rèn luyện thể thao tốt hơn.

"Các em sẽ được học cách sống chủ động, chiến thắng bản thân, làm việc hiệu quả với những người xung quanh và bắt đầu biết định hướng cho tương lai" - Võ sĩ Vovinam của trường IVS -  Phạm Văn Thân chia sẻ.

Trường IVS áp dụng phương pháp rèn luyện giáo dục học sinh theo nề nếp như trong quân đội

Ăn chung...

... sinh hoạt chung tại khu nội trú

Góc học tập ngăn nắp, gọn gàng

Vì không được sử dụng điện thoại nên phần lớn thời gian các em học sinh dùng để đọc sách hoặc...

xem tivi cùng bạn bè

Ước mơ bắt nguồn từ võ thuật

Bùi Khắc Cường - học viên của trường IVS đã được 3 năm nhớ về những ngày đầu tiên vào trường và những ngày đầu tiên tiếp xúc với võ thuật: "Sau một thời gian dài chỉ ngồi một chỗ chơi game thì việc vận động thực sự rất mệt và khó khăn nên em cũng thấy nản. Mấy ngày mới đi tập ngày nào cũng nhức mỏi hết cả người". Trong quá khứ, Khắc Cường từng chơi bời theo bạn xấu bỏ nhà đi nhiều tháng trời. Sau khi mẹ phải nhập viện vì bệnh tim thì Cường mới chịu trở về và đồng ý chịu vào trường IVS học.

Thời gian đầu, nhiều lần không chịu được kỉ luật của trường, cậu cũng có ý định trốn về nhưng nghĩ đến mẹ lại cố gắng rèn luyện, học tập. Cường tâm sự: "Khi quen dần với nề nếp mới, ăn ngủ đúng giờ nên em khoẻ mạnh và rắn rỏi, mập mạp hơn rất nhiều nên mẹ em mừng lắm". Cậu còn cho biết nhờ học võ Vovinam, cậu nhớ lại ước mơ còn bé của mình là thi vào ĐH An Ninh.

Võ thuật giúp nhiều cậu bé tìm thấy ước mơ của mình

Chăm chỉ luyện tập

"Những ngày tháng mải chơi nên em quên mất mình thích gì, đến khi vào đây học võ rồi mới nhớ ra là ngày xưa thích trường ĐH An Ninh lắm vì anh trai em cũng học ở trường này". Cường cho biết sau khi hoàn thành chương trình học ở trường IVS sẽ cố gắng thi vào trường ĐH An Ninh. Ngoài ra, cậu cũng mơ ước có thể luyện tập tốt hơn để sau này mở một lớp dạy võ Vovinam cho nhiều trẻ em khác.

Nguyễn Văn Dương - một học viên khác của trường khoe với tôi em cùng các bạn trong lớp vừa mới lọt vào trận chung kết của một gameshow về võ thuật trên truyền hình. "Bài biểu diễn của tụi em được khen nhiều lắm. Hôm bữa còn được đi Đà Nẵng để quay hình nữa đấy!". Dương kể thêm những anh chị bên ekip sản xuất chương trình đã gợi ý em có thể đi casting để tham gia làm cascadeur cho một số bộ phim võ thuật. "Trước bị bắt học võ thì em cũng học thôi nhưng bây giờ được đi thi rồi sắp được lên truyền hình thì cũng vui. Trước giờ em chưa nghĩ tương lai sẽ làm gì nhưng mà em sẽ đi thử vai xem thế nào".

Khi mới gặp các học viên của trường IVS, thoạt đầu người ta thường có chút lạ lẫm với những cô cậu học sinh mặt non choẹt nhưng đã kịp sắm cho mình 2-3 hình xăm to nhỏ khắp người. Tiếp xúc rồi mới thấy, các em đều là những đứa trẻ vui vẻ, dễ mến dù còn hiếu động, nghịch ngợm.

Đúng như trường IVS quan niệm "không có học trò hư chỉ có HS chưa được giáo dục đúng cách" - chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rồi đây, những đứa trẻ tưởng chừng đã mất cả tương lai sẽ tìm được đam mê và hướng đi riêng cho mình.

Theo GenK

- Em có thích học võ Vovinam không?

- Thích ạ. Sau này em còn tính làm cascadeur đấy! Đi đóng mấy phim võ thuật hành động ạ

Nguyễn Văn Dương - học viên của trường IVS chia sẻ với tôi sau giờ học Vovinam trong một buổi chiều hè. Ít ai biết được Dương từng là một cậu nhóc nghiện game đến nỗi cày ngày cày đêm, học hành bết bát, sức khoẻ sa sút và chỉ biết đắm chìm trong thế giới ảo. Nguyễn Văn Dương sau 3 năm được rèn luyện trong kỉ luật nghiêm khắc của trường IVS đã trở thành một chàng trai nhanh nhẹn, khoẻ mạnh với đôi mắt sáng rực khi nói về tương lai và ước mơ của mình.

Ngôi trường dành cho học sinh cá biệt và nghiện game

Được thành lập từ năm 2009, Trường nội trú IVS thuộc viện nghiên cứu và phát triển võ Việt Nam và thể thao là ngôi trường đầu tiên tại Việt Nam dành cho học sinh cá biệt và nghiện game. Hiệu trưởng của trường, thầy Đặng Lê Anh chia sẻ: "Học sinh hiếu động, nghịch ngợm, ham chơi, lười học, đánh nhau chưa hẳn đã hư. Nguyên nhân chủ yếu là do các em chưa có môi trường và phương pháp giáo dục đào tạo thích hợp. Chính những học sinh này nếu định hướng đúng lại là những nhân tố có bước đột phá bất ngờ trong tư duy và hành động".

Trường IVS có lớp học văn hoá cho HS từ lớp 6 đến lớp 12

Ngoài giờ học, các em học sinh tập luyện võ thuật và thể thao

Trường IVS áp dụng phương pháp rèn luyện giáo dục học sinh theo nề nếp như trong quân đội. Mọi sinh hoạt, học tập của các học sinh tại đây đều phải đi vào khuôn phép, thực hiện đúng quy định nhà trường đã ban hành ra. Trường có đội ngũ quản sinh luôn ăn, ở cùng học sinh 24/24. Bên cạnh việc dạy văn hóa cho HS từ lớp 6 đến lớp 12 theo chương trình của Bộ GD&ĐT, trường IVS còn có những lớp học chuyên sâu về thể thao và nghệ thuật.

Thầy Đặng Lê Anh cho biết: "Việc chấp hành kỷ luật quân đội, sinh hoạt điều độ, tập luyện thể thao sẽ giúp HS khỏe mạnh dần; võ thuật giúp các em trở nên điềm tĩnh, trở thành tự giác. Phát triển các kỹ năng mềm sẽ giúp HS hình thành những thói quen mới tốt đẹp, bỏ dần thói quen cũ như  lười biếng, thụ động, ỷ lại..." 

Học sinh của trường là những học sinh cá biệt, nghiện game

Đặc biệt hệ thống các bài tập của võ Vovinam sẽ giúp các em học sinh tập thói quen vận động, tăng cường sức khoẻ và sự tập trung để quên dần những trò chơi game ảo. Sự thay đổi từ bên trong này sẽ tạo cho các em một niềm hứng thú học tập văn hoá và rèn luyện thể thao tốt hơn.

"Các em sẽ được học cách sống chủ động, chiến thắng bản thân, làm việc hiệu quả với những người xung quanh và bắt đầu biết định hướng cho tương lai" - Võ sĩ Vovinam của trường IVS -  Phạm Văn Thân chia sẻ.

Trường IVS áp dụng phương pháp rèn luyện giáo dục học sinh theo nề nếp như trong quân đội

Ăn chung...

... sinh hoạt chung tại khu nội trú

Góc học tập ngăn nắp, gọn gàng

Vì không được sử dụng điện thoại nên phần lớn thời gian các em học sinh dùng để đọc sách hoặc...

xem tivi cùng bạn bè

Ước mơ bắt nguồn từ võ thuật

Bùi Khắc Cường - học viên của trường IVS đã được 3 năm nhớ về những ngày đầu tiên vào trường và những ngày đầu tiên tiếp xúc với võ thuật: "Sau một thời gian dài chỉ ngồi một chỗ chơi game thì việc vận động thực sự rất mệt và khó khăn nên em cũng thấy nản. Mấy ngày mới đi tập ngày nào cũng nhức mỏi hết cả người". Trong quá khứ, Khắc Cường từng chơi bời theo bạn xấu bỏ nhà đi nhiều tháng trời. Sau khi mẹ phải nhập viện vì bệnh tim thì Cường mới chịu trở về và đồng ý chịu vào trường IVS học.

Thời gian đầu, nhiều lần không chịu được kỉ luật của trường, cậu cũng có ý định trốn về nhưng nghĩ đến mẹ lại cố gắng rèn luyện, học tập. Cường tâm sự: "Khi quen dần với nề nếp mới, ăn ngủ đúng giờ nên em khoẻ mạnh và rắn rỏi, mập mạp hơn rất nhiều nên mẹ em mừng lắm". Cậu còn cho biết nhờ học võ Vovinam, cậu nhớ lại ước mơ còn bé của mình là thi vào ĐH An Ninh.

Võ thuật giúp nhiều cậu bé tìm thấy ước mơ của mình

Chăm chỉ luyện tập

"Những ngày tháng mải chơi nên em quên mất mình thích gì, đến khi vào đây học võ rồi mới nhớ ra là ngày xưa thích trường ĐH An Ninh lắm vì anh trai em cũng học ở trường này". Cường cho biết sau khi hoàn thành chương trình học ở trường IVS sẽ cố gắng thi vào trường ĐH An Ninh. Ngoài ra, cậu cũng mơ ước có thể luyện tập tốt hơn để sau này mở một lớp dạy võ Vovinam cho nhiều trẻ em khác.

Nguyễn Văn Dương - một học viên khác của trường khoe với tôi em cùng các bạn trong lớp vừa mới lọt vào trận chung kết của một gameshow về võ thuật trên truyền hình. "Bài biểu diễn của tụi em được khen nhiều lắm. Hôm bữa còn được đi Đà Nẵng để quay hình nữa đấy!". Dương kể thêm những anh chị bên ekip sản xuất chương trình đã gợi ý em có thể đi casting để tham gia làm cascadeur cho một số bộ phim võ thuật. "Trước bị bắt học võ thì em cũng học thôi nhưng bây giờ được đi thi rồi sắp được lên truyền hình thì cũng vui. Trước giờ em chưa nghĩ tương lai sẽ làm gì nhưng mà em sẽ đi thử vai xem thế nào".

Khi mới gặp các học viên của trường IVS, thoạt đầu người ta thường có chút lạ lẫm với những cô cậu học sinh mặt non choẹt nhưng đã kịp sắm cho mình 2-3 hình xăm to nhỏ khắp người. Tiếp xúc rồi mới thấy, các em đều là những đứa trẻ vui vẻ, dễ mến dù còn hiếu động, nghịch ngợm.

Đúng như trường IVS quan niệm "không có học trò hư chỉ có HS chưa được giáo dục đúng cách" - chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rồi đây, những đứa trẻ tưởng chừng đã mất cả tương lai sẽ tìm được đam mê và hướng đi riêng cho mình.

Theo GenK

Não bộ con người nhận thông tin đầu vào từ chính thế giới này, neuron xử lý những đầu vào ấy và tạo thành đầu ra. Đầu ra có thể là một dòng suy nghĩ nào đó – thèm thịt gà rán quá, có thể là hành động – đi rán gà, có thể là cảm giác vui sướng – khi được ăn thịt gà.

Dù đầu ra có là gì, thì nó là sự chuyển giao giữa đầu vào và đầu ra. Nếu ta coi bộ não là một thiết bị chuyển hóa dữ liệu đầu vào thành đầu ra, thì hiển nhiên, ta sẽ coi máy tính là thứ công nghệ tương đương với chúng ta.

Nhưng đáng buồn thay, não bộ chúng ta không phải là một cái máy tính. Vì đáng ngạc nhiên thay, MỖI MỘT NEURON là một cái máy tính. Vỏ não của bạn chứa tới 17 tỷ cái máy tính.

Hãy nhìn này:

Đây là hình ảnh một tế bào hình chóp (pyramidal cell), là những neuron tạo nên phần lớn vỏ não của bạn. Cái cục nằm nữa chính là phần thân của neuron; phần dây dợ lan ra xung quanh là những sợi nhánh tế bào, là những đường dây liên lạc lấy thông tin đầu vào từ các neuron khác.

Những thông tin đầu vào nằm ở mọi điểm trong các sợi nhánh. Và vị trí của chúng đều đóng một vai trò quan trọng.

Nhưng khi nói về cách thức hoạt động của neuron thần kinh, ta thường đúc kết ngắn gọn thành "tổng hợp đầu vào rồi cho ra dữ liệu đầu ra". Theo khái niệm này, thì những sợi nhánh tế bào sẽ chỉ là thiết bị nhận đầu vào. Kích hoạt mỗi một dữ liệu đầu vào nhỏ sẽ làm thay đổi điện áp của neuron. Khi tổng hợp đủ những thay đổi nhỏ này từ các phần của sợi nhánh, neuron sẽ cho ra dữ liệu, xuất sang một cái neuron khác.

Nghe cũng hay và hợp lý đấy, mà lại còn tạo nên được gốc rễ căn bản của một mạng lưới thần kinh nhân tạo (mạng neural). Có điều, là nó sai bét.

Những sợi nhánh kia không phải chỉ là dây dợ thông thường: chúng có những hệ thống của riêng mình để cho ra tín hiệu. Khi những dữ liệu đầu vào được kích hoạt cùng lúc, chúng sẽ cho tín hiệu đầu ra (thể hiện bằng một lần thay đổi điện áp) lớn hơn khi các dữ liệu đầu vào được kích hoạt đơn lẻ.

Mối quan hệ giữa số lượng đầu vào được kích hoạt với độ lớn của mỗi phản hồi, của mỗi lần biến đổi điện áp trong các sợi nhánh được thể hiện trên biểu đồ này:

Đó là những lần nhảy điện áp trong mỗi một sợi nhánh: từ một vài dữ liệu đầu vào nhưng không có phản ứng gì, đến một phản ứng cực lớn chỉ với một đầu vào.

Chúng ta đã biết tới những đợt nhảy điện áp trong sợi nhánh này nhiều năm nay rồi. Ta đã thấy những sự thay đổi đột ngột tương tự khi nghiên cứu não bộ. Ta đã thấy những thứ này khi nghiên cứu não bộ của các con vật bị cù chân nhưng đang được gây mê. Ta thậm chí đã thấy những phản ứng bên trong sợi nhánh neuron trên động vật đang hoạt động.

Ta kết luận lại, các sợi nhánh của một neuron hình chóp có thể tạo ra tín hiệu/phản hồi/những đợt nhảy điện áp có thể đo đạc được.

Vậy ta đã biết chúng tồn tại, thế tại sao chúng lại thay đổi việc ta nhìn nhận não bộ như một cỗ máy tính? Bởi lẽ các sợi nhánh của một neuron hình chóp chứa rất nhiều nhánh nhỏ. Mỗi nhánh nhỏ lại có thể tổng hợp đầu vào và cho ra dữ liệu đầu ra, đồng nghĩa với mỗi nhánh của sợi nhánh lại hoạt động như một thiết bị đầu ra.

Chờ đã. Có phải đó chính là mô hình của neuron vừa có ở trên không? Đúng thế. Theo những gì ta đã có, thì một neuron hình chóp sẽ hoạt động như thế này:

Kết luận: Bản thân mỗi một neuron hình chíp là một mạng neural gồm hai lớp. Não bộ của chúng ta mạnh mẽ kinh hoàng.

Đã có hai nhà khoa học là Porazi và Mel đã thể hiện một cách rõ ràng điều này hồi năm 2003. Họ tạo nên một mẫu máy tính phức tạp về một neuron duy nhất, giả lập từng nhánh nhỏ của một sợi nhánh, từng đợt thay đổi điện áp nhỏ, và cách tín hiệu truyền đi khắp cơ thể. Sau đó họ so sánh đầu ra của một neuron và đầu ra của một mạng neural nhân tạo hai lớp: chúng đều giống nhau.

Từ đây, ta có thể đưa ra nhận định rằng mỗi một neuron là một máy tính. Bản thân một neuron đã có thể tính toán được rất nhiều chức năng khác nhau, những chức năng mà một neuron nếu chỉ tổng hợp đầu vào và nhả dữ liệu đầu ra không thì sẽ không bao giờ làm được.

Ví dụ, với bốn đầu vào là Xanh, Biển, Vàng, Mặt Trời và chỉ có hai nhánh hoạt động như một thiết bị đầu ra, ta có thể lập ra được một neuron hình chóp để tính ra được "hình dáng đi đôi với chức năng": ta sẽ có thể có Vàng và Mặt Trời đi đôi với nhau, Xanh và Biển đi đôi với nhau chứ không thể ghép Xanh và Mặt Trời với nhau. Tất nhiên là neuron nhận vào cực kỳ nhiều thông tin đầu vào, có nhiều hơn hai nhánh như trong ví dụ trên, nên khả năng tính toán của nó còn khổng lồ lắm.

Những biến đổi điện áp này còn cho thấy rằng neuron hiểu rõ về thế giới này nhưng có điều là nó không nói hết với ta thôi (hay thậm chí không nói với cả các neuron khác).

Tự hỏi mình một câu đơn giản rằng: Làm cách nào mà não bộ chia các thông tin thành ngăn? Các neuron đều liên kết với nhau, tại sao thông tin từ phần não này (ví dụ như mùi thơm) không xuất hiện tại một phần não khác (ví dụ như vùng não hình ảnh)?

Có hai câu trả lời đối lập cho câu hỏi này. Đầu tiên, là não bộ không được phân thành các ngăn: thông tin xuất hiện đây đó không rõ theo một khuôn mẫu nào. Câu trả lời thứ hai, là não bộ được phân ngăn bằng chính những sợi nhánh.

Phần thân của neuron thường bỏ qua phần lớn những những dữ liệu đầu vào đơn lẻ, nó chỉ phản ứng khi rất nhiều dữ liệu đầu vào cùng hoạt động cùng lúc.

Nếu điều đó đúng, thì những sợ nhánh sẽ nhận trách nhiệm phản hồi với những thứ mà neuron bỏ qua. Đáng ngạc nhiên thay, đó chính là những thứ mà ta quan sát được. Neuron chỉ phản ứng với một số góc độ nhất định, nhưng sợi nhánh thì phản ứng với mọi góc độ khác nhau. Sợi nhánh biết nhiều, hiểu nhiều và nhận vào nhiều thông tin hơn ta tưởng.

Thế cuối cùng những điều này có nghĩa lý gì?

Neutron của ta có thể thay đổi chính chức năng của mình nhờ việc thay đổi những dữ liệu đầu vào mà chúng nhận. Một số tín hiệu đầu vào yếu đi và bỗng nhiên cả một sợi nhánh im lặng, bạn sẽ trở thành một con người điềm tĩnh. Một vài tín hiệu đầu vào mạnh lên, thế là bạn bỗng vui sướng với một điều nhỏ nhặt mà trước nay bạn chưa bao giờ thích thú.

Nếu như toàn bộ tín hiệu và dữ liệu đầu vào được tổng hợp lại, thì việc thay đổi chức năng một neutron sẽ, về cơ bản, sẽ là những tín hiệu đầu vào tranh nhau xem ai được kích hoạt. Nếu như mỗi một sợi nhánh mà tự xử lý tín hiệu độc lập, không phải tranh nhau nữa, thì sức mạnh tính toán của tương lai sẽ dễ như bỡn.

Não bộ của thể thực hiện nhiều tính toán hơn việc sử dụng mỗi neuron thần kinh là một bộ máy tính, tổng hợp đầu vào và nhả đầu ra. Cho dù đó là khái niệm cơ bản để tạo nên những đơn vị xây dựng nên một mạng neural nhân tạo. Sức mạnh tính toán của não bộ quá lớn và lớn hơn ta tưởng, có nghĩa là deep learning và trí tuệ nhân tạo mới chỉ vẽ nên một phần rất rất rất nhỏ về sức mạnh thực sự của bộ não.

Vỏ não của bạn chứa 17 tỷ neuron thần kinh. Để hiểu nó làm được gì, ta thường so sánh nó với cái máy tính. Người cho là đó là một so sánh cơ bản để xây dựng nên nhiều thứ, người lại cho nó là một quan niệm lệch lạc.

Việc so sánh này thường dẫn ta liên tưởng tới một mạng neural nhân tạo: để một mạng neural tính toán được, chúng phải được tạo nên từ những hệ thống giống neuron thần kinh, từ đó suy ngược lại ta thấy não bộ tính toán được như máy tính.

Mà nếu não bộ là máy tính, vì nó giống một mạng neural nhân tạo, thì giờ ta cũng phải công nhận rằng từng neuron cũng là một cỗ máy tính. Toàn bộ 17 tỷ neuron ở vỏ não hay thậm chí toàn bộ 86 tỷ neuron trong não bạn, đều là máy tính.

Từ đó suy ra, vỏ não bạn không phải là một mạng neural. Vỏ não của bạn là một mạng neural của một mạng neural.

Theo GenK

Dựa trên bài viết của giáo sư thần kinh học Mark Humphries, với mục đích sự nghiệp là "sử dụng bộ não của mình để hiểu bộ não loài người".

Não bộ con người nhận thông tin đầu vào từ chính thế giới này, neuron xử lý những đầu vào ấy và tạo thành đầu ra. Đầu ra có thể là một dòng suy nghĩ nào đó – thèm thịt gà rán quá, có thể là hành động – đi rán gà, có thể là cảm giác vui sướng – khi được ăn thịt gà.

Dù đầu ra có là gì, thì nó là sự chuyển giao giữa đầu vào và đầu ra. Nếu ta coi bộ não là một thiết bị chuyển hóa dữ liệu đầu vào thành đầu ra, thì hiển nhiên, ta sẽ coi máy tính là thứ công nghệ tương đương với chúng ta.

Nhưng đáng buồn thay, não bộ chúng ta không phải là một cái máy tính. Vì đáng ngạc nhiên thay, MỖI MỘT NEURON là một cái máy tính. Vỏ não của bạn chứa tới 17 tỷ cái máy tính.

Hãy nhìn này:

Đây là hình ảnh một tế bào hình chóp (pyramidal cell), là những neuron tạo nên phần lớn vỏ não của bạn. Cái cục nằm nữa chính là phần thân của neuron; phần dây dợ lan ra xung quanh là những sợi nhánh tế bào, là những đường dây liên lạc lấy thông tin đầu vào từ các neuron khác.

Những thông tin đầu vào nằm ở mọi điểm trong các sợi nhánh. Và vị trí của chúng đều đóng một vai trò quan trọng.

Nhưng khi nói về cách thức hoạt động của neuron thần kinh, ta thường đúc kết ngắn gọn thành "tổng hợp đầu vào rồi cho ra dữ liệu đầu ra". Theo khái niệm này, thì những sợi nhánh tế bào sẽ chỉ là thiết bị nhận đầu vào. Kích hoạt mỗi một dữ liệu đầu vào nhỏ sẽ làm thay đổi điện áp của neuron. Khi tổng hợp đủ những thay đổi nhỏ này từ các phần của sợi nhánh, neuron sẽ cho ra dữ liệu, xuất sang một cái neuron khác.

Nghe cũng hay và hợp lý đấy, mà lại còn tạo nên được gốc rễ căn bản của một mạng lưới thần kinh nhân tạo (mạng neural). Có điều, là nó sai bét.

Những sợi nhánh kia không phải chỉ là dây dợ thông thường: chúng có những hệ thống của riêng mình để cho ra tín hiệu. Khi những dữ liệu đầu vào được kích hoạt cùng lúc, chúng sẽ cho tín hiệu đầu ra (thể hiện bằng một lần thay đổi điện áp) lớn hơn khi các dữ liệu đầu vào được kích hoạt đơn lẻ.

Mối quan hệ giữa số lượng đầu vào được kích hoạt với độ lớn của mỗi phản hồi, của mỗi lần biến đổi điện áp trong các sợi nhánh được thể hiện trên biểu đồ này:

Đó là những lần nhảy điện áp trong mỗi một sợi nhánh: từ một vài dữ liệu đầu vào nhưng không có phản ứng gì, đến một phản ứng cực lớn chỉ với một đầu vào.

Chúng ta đã biết tới những đợt nhảy điện áp trong sợi nhánh này nhiều năm nay rồi. Ta đã thấy những sự thay đổi đột ngột tương tự khi nghiên cứu não bộ. Ta đã thấy những thứ này khi nghiên cứu não bộ của các con vật bị cù chân nhưng đang được gây mê. Ta thậm chí đã thấy những phản ứng bên trong sợi nhánh neuron trên động vật đang hoạt động.

Ta kết luận lại, các sợi nhánh của một neuron hình chóp có thể tạo ra tín hiệu/phản hồi/những đợt nhảy điện áp có thể đo đạc được.

Vậy ta đã biết chúng tồn tại, thế tại sao chúng lại thay đổi việc ta nhìn nhận não bộ như một cỗ máy tính? Bởi lẽ các sợi nhánh của một neuron hình chóp chứa rất nhiều nhánh nhỏ. Mỗi nhánh nhỏ lại có thể tổng hợp đầu vào và cho ra dữ liệu đầu ra, đồng nghĩa với mỗi nhánh của sợi nhánh lại hoạt động như một thiết bị đầu ra.

Chờ đã. Có phải đó chính là mô hình của neuron vừa có ở trên không? Đúng thế. Theo những gì ta đã có, thì một neuron hình chóp sẽ hoạt động như thế này:

Kết luận: Bản thân mỗi một neuron hình chíp là một mạng neural gồm hai lớp. Não bộ của chúng ta mạnh mẽ kinh hoàng.

Đã có hai nhà khoa học là Porazi và Mel đã thể hiện một cách rõ ràng điều này hồi năm 2003. Họ tạo nên một mẫu máy tính phức tạp về một neuron duy nhất, giả lập từng nhánh nhỏ của một sợi nhánh, từng đợt thay đổi điện áp nhỏ, và cách tín hiệu truyền đi khắp cơ thể. Sau đó họ so sánh đầu ra của một neuron và đầu ra của một mạng neural nhân tạo hai lớp: chúng đều giống nhau.

Từ đây, ta có thể đưa ra nhận định rằng mỗi một neuron là một máy tính. Bản thân một neuron đã có thể tính toán được rất nhiều chức năng khác nhau, những chức năng mà một neuron nếu chỉ tổng hợp đầu vào và nhả dữ liệu đầu ra không thì sẽ không bao giờ làm được.

Ví dụ, với bốn đầu vào là Xanh, Biển, Vàng, Mặt Trời và chỉ có hai nhánh hoạt động như một thiết bị đầu ra, ta có thể lập ra được một neuron hình chóp để tính ra được "hình dáng đi đôi với chức năng": ta sẽ có thể có Vàng và Mặt Trời đi đôi với nhau, Xanh và Biển đi đôi với nhau chứ không thể ghép Xanh và Mặt Trời với nhau. Tất nhiên là neuron nhận vào cực kỳ nhiều thông tin đầu vào, có nhiều hơn hai nhánh như trong ví dụ trên, nên khả năng tính toán của nó còn khổng lồ lắm.

Những biến đổi điện áp này còn cho thấy rằng neuron hiểu rõ về thế giới này nhưng có điều là nó không nói hết với ta thôi (hay thậm chí không nói với cả các neuron khác).

Tự hỏi mình một câu đơn giản rằng: Làm cách nào mà não bộ chia các thông tin thành ngăn? Các neuron đều liên kết với nhau, tại sao thông tin từ phần não này (ví dụ như mùi thơm) không xuất hiện tại một phần não khác (ví dụ như vùng não hình ảnh)?

Có hai câu trả lời đối lập cho câu hỏi này. Đầu tiên, là não bộ không được phân thành các ngăn: thông tin xuất hiện đây đó không rõ theo một khuôn mẫu nào. Câu trả lời thứ hai, là não bộ được phân ngăn bằng chính những sợi nhánh.

Phần thân của neuron thường bỏ qua phần lớn những những dữ liệu đầu vào đơn lẻ, nó chỉ phản ứng khi rất nhiều dữ liệu đầu vào cùng hoạt động cùng lúc.

Nếu điều đó đúng, thì những sợ nhánh sẽ nhận trách nhiệm phản hồi với những thứ mà neuron bỏ qua. Đáng ngạc nhiên thay, đó chính là những thứ mà ta quan sát được. Neuron chỉ phản ứng với một số góc độ nhất định, nhưng sợi nhánh thì phản ứng với mọi góc độ khác nhau. Sợi nhánh biết nhiều, hiểu nhiều và nhận vào nhiều thông tin hơn ta tưởng.

Thế cuối cùng những điều này có nghĩa lý gì?

Neutron của ta có thể thay đổi chính chức năng của mình nhờ việc thay đổi những dữ liệu đầu vào mà chúng nhận. Một số tín hiệu đầu vào yếu đi và bỗng nhiên cả một sợi nhánh im lặng, bạn sẽ trở thành một con người điềm tĩnh. Một vài tín hiệu đầu vào mạnh lên, thế là bạn bỗng vui sướng với một điều nhỏ nhặt mà trước nay bạn chưa bao giờ thích thú.

Nếu như toàn bộ tín hiệu và dữ liệu đầu vào được tổng hợp lại, thì việc thay đổi chức năng một neutron sẽ, về cơ bản, sẽ là những tín hiệu đầu vào tranh nhau xem ai được kích hoạt. Nếu như mỗi một sợi nhánh mà tự xử lý tín hiệu độc lập, không phải tranh nhau nữa, thì sức mạnh tính toán của tương lai sẽ dễ như bỡn.

Não bộ của thể thực hiện nhiều tính toán hơn việc sử dụng mỗi neuron thần kinh là một bộ máy tính, tổng hợp đầu vào và nhả đầu ra. Cho dù đó là khái niệm cơ bản để tạo nên những đơn vị xây dựng nên một mạng neural nhân tạo. Sức mạnh tính toán của não bộ quá lớn và lớn hơn ta tưởng, có nghĩa là deep learning và trí tuệ nhân tạo mới chỉ vẽ nên một phần rất rất rất nhỏ về sức mạnh thực sự của bộ não.

Vỏ não của bạn chứa 17 tỷ neuron thần kinh. Để hiểu nó làm được gì, ta thường so sánh nó với cái máy tính. Người cho là đó là một so sánh cơ bản để xây dựng nên nhiều thứ, người lại cho nó là một quan niệm lệch lạc.

Việc so sánh này thường dẫn ta liên tưởng tới một mạng neural nhân tạo: để một mạng neural tính toán được, chúng phải được tạo nên từ những hệ thống giống neuron thần kinh, từ đó suy ngược lại ta thấy não bộ tính toán được như máy tính.

Mà nếu não bộ là máy tính, vì nó giống một mạng neural nhân tạo, thì giờ ta cũng phải công nhận rằng từng neuron cũng là một cỗ máy tính. Toàn bộ 17 tỷ neuron ở vỏ não hay thậm chí toàn bộ 86 tỷ neuron trong não bạn, đều là máy tính.

Từ đó suy ra, vỏ não bạn không phải là một mạng neural. Vỏ não của bạn là một mạng neural của một mạng neural.

Theo GenK

Sau khi bài viết được đăng tải, thượng nghị sĩ Elizabeth Warren đã lập tức lên tiếng ủng hộ. Bà Warren đang chạy đua cho kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020, và một trong những sách lược tranh cử của bà là kiểm soát các công ty công nghệ.

“Ông Hughes nói đúng. Những công ty công nghệ ngày nay có quá nhiều quyền lực đối với nền kinh tế, xã hội và cả nền dân chủ của chúng ta. Họ đã chèn ép đối thủ, sử dụng thông tin của cá nhân để kiếm lợi, xóa sổ các công ty nhỏ và giết chết sự sáng tạo”, bà Warren viết trên Twitter.

Trong bài viết của mình, ông Hughes cho rằng Ủy ban thương mại Mỹ FTC đã phạm sai lầm khi cho phép Facebook mua lại Instagram và WhatsApp. Theo ông Hughes, ở thời điểm được Facebook mua, Instagram và WhatsApp đều đã là những dịch vụ rất được ưa chuộng, dù chưa đạt được doanh thu đáng kể.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, người liên tục kêu gọi phải kiểm soát các công ty công nghệ lớn đang sử dụng sách lược này để tranh cử tổng thống Mỹ. Ảnh: Getty.

Hạ nghị sĩ Ro Khanna cũng đồng ý với những ý kiến của ông Hughes, và cho rằng Facebook đúng ra không được phép mua lại WhatsApp và Instagram.

“Tôi tin rằng con đường đúng đắn trong tương lai là xem xét thật kỹ những vụ mua bán và đảm bảo không công ty nào có một đặc quyền về nền tảng để chèn ép sự cạnh tranh. Lịch sử của thung lũng Silicon được tạo nên khi những gã khổng lồ của quá khứ như AOL, Yahoo, Cisco hay thậm chí Microsoft nhường chỗ cho những gã khổng lồ mới. Chúng ta cần những bộ luật được biên soạn chặt chẽ để đảm bảo điều đó tiếp tục trong tương lai”, ông Khanna bình luận.

Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal cũng có ý kiến tương tự. Trong bài phỏng vấn với CNBC, ông cho rằng thương vụ mua lại Instagram và WhatsApp cần phải bị xem xét lại, và Bộ Tư pháp Mỹ cũng phải tiến hành các biện pháp chống độc quyền.

“Trở thành một công ty lớn không phải là điều vi phạm pháp luật. Tuy nhiên tận dụng quy mô và sức mạnh trên thị trường như Facebook để mua lại các công ty sáng tạo trước khi họ có thể đạt đến mức độ trưởng thành, hay sao chép những công nghệ để chèn ép cạnh tranh và sự sáng tạo là sai trái”, ông Blumenthal chia sẻ.

Nhà báo công nghệ nổi tiếng Walt Mossberg cũng lên tiếng ủng hộ bài viết của ông Chris Hughes.

“Tôi hoàn toàn đồng ý với bài viết thẳng thắn và thông minh của ông Chris Hughes về việc phải chia nhỏ công ty khổng lồ và tệ hại này, đồng thời phải quản lý thật chặt chẽ những đơn vị còn lại dưới một bộ luật về quyền riêng tư thật nghiêm khắc”, ông Mossberg nói trên Twitter.

Facebook phản hồi gì?

Phản hồi về bài viết của Chris Hughes, người phát ngôn của Facebook Nick Clegg cho rằng những ý kiến không hoàn toàn chuẩn xác.

“Chúng ta không thể áp đặt trách nhiệm bằng cách yêu cầu chia nhỏ một công ty Mỹ thành công. Trách nhiệm của những công ty chỉ có thể đến qua quá trình lâu dài, kỹ lưỡng để đưa ra bộ luật mới cho Internet. Đó cũng chính là những gì Mark Zuckerberg yêu cầu”, ông Nick Clegg cho biết.

Ngày 9/5, đồng sáng lập Facebook Chris Hughes đã đăng tải ý kiến lo ngại về quyền lực của Facebook lên New York Times. Trong bài viết này, ông Hughes cho rằng Facebook đã trở nên quá lớn mạnh, quyền lực nên cần chia nhỏ công ty này.

Giới chính trị gia ủng hộ đề xuất chia nhỏ Facebook

“Facebook đã trở nên quá lớn mạnh và quá quyền lực, và đó là một phần của trào lưu trong nền kinh tế nơi mà các công ty ngày càng tập trung và tăng quyền lực. Tuy nhiên chúng ta có thể sửa chữa bằng cách chia nhỏ Facebook và quản lý nó”, ông Hughes chia sẻ.

Mark Zuckerberg và Chris Hughes là bạn cùng phòng, cùng sáng lập Facebook năm 2004. Ảnh: Polaris.

Sau khi bài viết được đăng tải, thượng nghị sĩ Elizabeth Warren đã lập tức lên tiếng ủng hộ. Bà Warren đang chạy đua cho kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020, và một trong những sách lược tranh cử của bà là kiểm soát các công ty công nghệ.

“Ông Hughes nói đúng. Những công ty công nghệ ngày nay có quá nhiều quyền lực đối với nền kinh tế, xã hội và cả nền dân chủ của chúng ta. Họ đã chèn ép đối thủ, sử dụng thông tin của cá nhân để kiếm lợi, xóa sổ các công ty nhỏ và giết chết sự sáng tạo”, bà Warren viết trên Twitter.

Trong bài viết của mình, ông Hughes cho rằng Ủy ban thương mại Mỹ FTC đã phạm sai lầm khi cho phép Facebook mua lại Instagram và WhatsApp. Theo ông Hughes, ở thời điểm được Facebook mua, Instagram và WhatsApp đều đã là những dịch vụ rất được ưa chuộng, dù chưa đạt được doanh thu đáng kể.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, người liên tục kêu gọi phải kiểm soát các công ty công nghệ lớn đang sử dụng sách lược này để tranh cử tổng thống Mỹ. Ảnh: Getty.

Hạ nghị sĩ Ro Khanna cũng đồng ý với những ý kiến của ông Hughes, và cho rằng Facebook đúng ra không được phép mua lại WhatsApp và Instagram.

“Tôi tin rằng con đường đúng đắn trong tương lai là xem xét thật kỹ những vụ mua bán và đảm bảo không công ty nào có một đặc quyền về nền tảng để chèn ép sự cạnh tranh. Lịch sử của thung lũng Silicon được tạo nên khi những gã khổng lồ của quá khứ như AOL, Yahoo, Cisco hay thậm chí Microsoft nhường chỗ cho những gã khổng lồ mới. Chúng ta cần những bộ luật được biên soạn chặt chẽ để đảm bảo điều đó tiếp tục trong tương lai”, ông Khanna bình luận.

Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal cũng có ý kiến tương tự. Trong bài phỏng vấn với CNBC, ông cho rằng thương vụ mua lại Instagram và WhatsApp cần phải bị xem xét lại, và Bộ Tư pháp Mỹ cũng phải tiến hành các biện pháp chống độc quyền.

“Trở thành một công ty lớn không phải là điều vi phạm pháp luật. Tuy nhiên tận dụng quy mô và sức mạnh trên thị trường như Facebook để mua lại các công ty sáng tạo trước khi họ có thể đạt đến mức độ trưởng thành, hay sao chép những công nghệ để chèn ép cạnh tranh và sự sáng tạo là sai trái”, ông Blumenthal chia sẻ.

Nhà báo công nghệ nổi tiếng Walt Mossberg cũng lên tiếng ủng hộ bài viết của ông Chris Hughes.

“Tôi hoàn toàn đồng ý với bài viết thẳng thắn và thông minh của ông Chris Hughes về việc phải chia nhỏ công ty khổng lồ và tệ hại này, đồng thời phải quản lý thật chặt chẽ những đơn vị còn lại dưới một bộ luật về quyền riêng tư thật nghiêm khắc”, ông Mossberg nói trên Twitter.

Facebook phản hồi gì?

Phản hồi về bài viết của Chris Hughes, người phát ngôn của Facebook Nick Clegg cho rằng những ý kiến không hoàn toàn chuẩn xác.

“Chúng ta không thể áp đặt trách nhiệm bằng cách yêu cầu chia nhỏ một công ty Mỹ thành công. Trách nhiệm của những công ty chỉ có thể đến qua quá trình lâu dài, kỹ lưỡng để đưa ra bộ luật mới cho Internet. Đó cũng chính là những gì Mark Zuckerberg yêu cầu”, ông Nick Clegg cho biết.