Trước khi Vine chính thức ra mắt, người dùng đã coi giới hạn 6 giây là một thách thức sáng tạo. Cách Vine tự động phát đi phát lại hình ảnh động có âm thanh khiến người dùng thấy nó quá mới lạ.

Bộ ba Dom Hofmann, Rus Yusupov và Colin Kroll sáng lập Vine được bốn tháng thì Twitter mua lại. Chính họ cũng kinh ngạc trước điều đó. Phần mềm chạy thử ban đầu của họ cũng chỉ có 10-15 người sử dụng.

Trong vòng vài tuần, Vine đã phát triển vượt xa tưởng tượng của các nhà sáng lập, trở thành một hiện tượng văn hóa đầy thú vị. Sau khi ra mắt, không ai có thể phủ nhận rằng Vine đang thúc đẩy tính sáng tạo và trải nghiệm người dùng.

Song, mọi trải nghiệm trên Vine phải đến lúc dừng. Thứ năm vừa qua (29/10), Twitter tuyên bố sẽ đóng cửa Vine trong vài tháng tới. Vine vẫn tồn tại trên phiên bản web, nhưng công cụ từng được ưa chuộng này giờ đây đang theo dấu chân Betamax - phương tiện lưu trữ thất bại của Sony.

Cuộc phỏng vấn với bảy cựu giám đốc Vine đã tiết lộ chân dung về công ty có ảnh hưởng văn hóa vượt xa lợi ích chiến lược với Twitter. Đội ngũ Vine tại New York đã xoay sở tăng số người dùng cũng như nhiều cách để thu lợi nhuận.

Trong khi Vine tự tin về vị thế dẫn đầu trong các ứng dụng video, thì bản thân nó không thể theo kịp các đối thủ trong việc bổ sung các tính năng.

Vine cũng tạo ra nhiều hiện tượng văn hóa hơn so với hầu hết ứng dụng đối thủ, với lượng người dùng gấp đôi. Tuy nhiên, các vấn đề kinh doanh tại Twitter trong năm nay khiến Vine hoặc hạ giá, hoặc phải đóng cửa.

Năm 2013, Vine bắt đầu cho phép khách hàng quay clip bằng camera trước, từ đây, việc sử dụng phát triển nhanh chóng. Hàng loạt ngôi sao trẻ nổi lên với dịch vụ này, kéo theo sự hình thành một mạng lưới hoạt hình do người thật thủ vai.

Đánh giá trong năm 2014, tờ The New Yorkerđặt Vine vào tâm điểm khi bàn về thế hệ những người nổi tiếng nhờ ứng dụng video. Cây bút kỳ cựu Tad Friend viết: “Trong chớp mắt, với vòng lặp vô tận, Vine vừa rút ngắn thời gian, và cũng vừa kéo dài nó”.

Vô số meme ra đời, vì thế, tình trạng post trùng lặp nội dung xuất hiện. 2014 là một năm Vine đạt đỉnh cao. Công ty nghiên cứu dữ liệu 7Park thống kê rằng 3,64% người dùng Android mở Vine vào 8/2014. Giờ đây, con số ấy chỉ còn 0,66%.

Vine không thể tạo nên sự khác biệt

Thách thức lớn nhất xuất hiện khi Instagram ra mắt video 15 giây vào tháng 6/2013. Nó mở đầu cho sự thất bại của Vine. Vine không thích ứng kịp để tạo nên sự khác biệt. Các nhà tiếp thị chuyển dòng tiền khỏi công ty, những ngôi sao cũng nối gót.

Vine, không thích ứng kịp để tạo nên những điệu khác biệt, bắt đầu xuống dốc trước sự cạnh tranh từ Instagram. Ảnh: The Verge.

Sau đó, Snapchat cũng cung cấp dịch vụ video 10 giây, cuối cùng trở thành một ứng dụng được tiếp thị phổ biến. Khi thấy các nền tảng khác vượt mặt, các ngôi sao đàm phán với Vine để được trả tiền cho các bài đăng. Số đàm phán này đình trệ, Washington Post cho thấy người dùng nổi tiếng trên Vine đang chia sẻ ít video hơn.

Sai lầm từ cấp quản lý

Ở cấp quản lý, Vine không hướng tới sự ổn định lâu dài. Những vị lãnh đạo từ bỏ để theo đuổi con đường khác. Tổng giám đốc mới Hannah Donovan chỉ có kinh nghiệm làm việc tại một chuỗi công ty khởi nghiệp âm nhạc. Sự thiếu kinh nghiệm dạn dày của ông đã khiến nhiều nhân viên hoài nghi, và lo lắng vào một thất bại.

Trong năm nay, giám đốc điều hành Twitter thảo luận cách tập hợp video với Twitter. Hồi tháng sáu, công ty này muốn sáp nhập Vine vào danh sách ứng dụng Twitter.

Tuy vậy, việc sáp nhập không thành, mùa hè này, giám đốc cấp cao của Vine đã sắp sửa ra đi. Twitter quyết định bán lại, song theo New York Times, họ vẫn chưa tìm được một người mua.

“Mọi thứ cản trở Vine xuất phát từ một vấn đề, đó là sự thiếu thống nhất và khả năng lãnh đạo trên một tầm nhìn cụ thể”, Ankur Thakkar – người đứng đầu Vine từ 2014 đến 8/2016 chia sẻ.

Người dùng - vốn là yếu tố tạo nên thành công của Vine - giờ đã rời bỏ họ.

“Điều này phải kể đến đội ngũ phụ trách dự án cũng như mọi thứ họ đang làm”, họ không hề đưa ra bất kỳ thay đổi đáng kể nào suốt một năm.

Các ngôi sao đình đám nhờ Vine chuyển qua những nền tảng khác. Giới hạn video 6 giây không còn gây thích thú như xưa. Khách hàng hài hước, điểm làm nên sự sống còn của Vine đã không còn.

Giờ đây, người dùng có thể theo dõi một vài ngôi sao của Vine trên Instagram, Snapchat, Twitter hay bất kỳ đâu. Vine không còn khác biệt, nó giống như một ban nhạc đã tan đàn xẻ nghé, và mỗi thành viên đường ai nấy đi.

“Sở dĩ BlackBerry Passport hút hàng vì máy có thiết kế độc đáo, là một trong những chiếc máy cuối cùng do BlackBerry sản xuất sau khi hãng này không còn trực tiếp làm phần cứng mà giao cho đối tác”, một đại diện của cửa hàng Di Động Việt chia sẻ. Tất nhiên, mức giá quá hợp lý cho một chiếc máy dòng cao cấp của BlackBerry cũng là lý do để nhiều người chọn mua, theo anh này.

Hầu hết các nước đều có sử dụng nguồn phóng xạ trong các lĩnh vực y tế, công nghiệp và các ngành khác nhau. Theo tài liệu của IAEA, trên thế giới có nhiều nước, chỉ trong một vài năm đã tồn đọng hàng trăm nguồn với mức phóng xạ thấp đã qua sử dụng.

Dù cường độ phóng xạ yếu, loại nguồn phóng xạ nói trên có thể không đe dọa sức khỏe con người ở gần bằng chiếu tia bức xạ trực tiếp, nhưng vẫn có nguy cơ gây hại nếu bị phân tán trong môi trường, lọt vào cơ thể con người và tồn đọng trong thời gian dài.

Một kỹ sư hạt nhân của IAEA, ông Andrew Tompkins, có ý kiến: “Nguồn hoạt độ thấp vẫn đặt ra thách thức lớn bởi vì chúng tồn tại với số lượng lớn trên toàn thế giới và ở các các dạng và biến thể khác nhau".

Tuy vậy, nhiều nước trên thế giới không có thiết bị hoặc nhân viên cần thiết để xử lý những nguồn này mặc dù không còn cần hoặc độ phóng xạ quá yếu không thể sử dụng thêm nữa. Việt Nam cũng ở trong tình hình đó.

Ông Cục trưởng Cục trưởng Cục An toàn Bức xạ cho biết: Hiện nước ta có hơn 6.000 nguồn phóng xạ các loại đã được cấp phép sử dụng và phân bố rải rác trong khoảng 80 cơ sở sử dụng. Các nguồn phóng xạ đó tạm phân ra làm 2 loại.

Một loại gồm 24 cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ nhóm A (hoạt động phóng xạ mạnh), phục vụ cho việc nghiên cứu, chiếu xạ công nghiệp, xạ trị y tế… Loại kia nhiều hơn với 56 cơ sở sử dụng phóng xạ nhóm B (hoạt động phóng xạ yếu), chủ yếu sử dụng trong công nghiệp. Đây là loại nguồn phóng xạ được quan tâm trong bài viết này.

Trong số nguồn phóng xạ được cấp phép kể trên ở nước ta, đáng kể đến 1.867 nguồn không còn sử dụng nữa và đang được lưu giữ tại các cơ sở hoặc được chuyển đến cơ quan quản lý dịch vụ để lưu giữ lâu dài.

Cũng cần bổ sung thêm rằng, theo thông tin từ ông Cục trưởng Cục ATBX, gần hai ngàn nguồn phóng xạ yếu đang nói đến đều không được và sẽ không thuộc loại gắn chíp theo dõi. Việc gắn chíp mới bắt đầu áp dụng và chỉ với các nguồn phóng xạ có cường độ đáng kể (nhóm A) sau khi xảy ra các vụ mất nguồn phóng xạ công nghiệp ở Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu đầu năm qua.

Cũng nên nói thêm vài nét về trường hợp nguồn phóng xạ yếu từ lâu không còn sử dụng và vừa mới phát hiện bị mất ở Tp. Bắc Kạn. Đây là nguồn phóng xạ yếu Cs-137 với kích thước chỉ bằng một hạt đậu được để trong một bình chì nặng hơn 7 kg thuộc sự quản lý của Nhà máy Xi măng Bắc Kạn. Nhà máy này bị phá sản và đã phát mãi nên ngân hàng quản lý toàn bộ đất đai và tài sản trên đất. Quá trình quản lý của cơ quan ngân hàng yếu kém, không chặt chẽ dẫn đến việc một số thiết bị đã mất trộm, trong đó có nguồn phóng xạ Cs-137.

Công nghệ xử lý đề xuất bởi IAEA

Các kỹ sư IAEA và Công ty An toàn phóng xạ Croatia thử nghiệm hệ thiết bị chứa nguồn phóng xạ hoạt độ thấp. Ảnh: IAEA.

Hiện nay, hầu hết các nước đang phát triển, nguồn phóng xạ cường độ yếu bị thải loại và được lưu giữ tạm thời khắp nơi. Trong khi đó, một số nước phát triển có xu hướng tập trung cất giữ ở một kho chứa chung, nhưng ở một địa điểm nào đó nông gần mặt đất.

Cả hai hình thức này, theo các chuyên gia IAEA, đều có nguy cơ mất an ninh nếu không được bảo vệ đầy đủ. Do vậy, họ xây dựng một phương pháp xử lý mới, xem như một giải pháp lâu dài cho vấn đề này nhằm bảo vệ con người và môi trường lâu dài.

Hai yếu tố công nghệ quan trọng nhất, theo các nhà nghiên cứu IAEA, một là phương pháp di chuyển tập trung các nguồn phóng xạ về kho chứa chung và hai là xây dựng giếng khoan kiên cố để cất giữ tất cả nguồn phóng xạ thải loại vĩnh viễn cả nước dồn về.

Các nguồn phóng xạ được sử dụng rộng rãi, từ trong y tế đến công nghiệp, sau khi thải loại phải được xử lý và đóng kiện thông qua một quá trình gọi là điều kiện hoá. Khi được chuẩn bị theo phương pháp xử lý đó, hàng trăm nguồn - số lượng điển hình được tạo ra bởi một quốc gia đang phát triển mỗi năm – gom lại không quá một mét khối.

Dù vậy, việc tăng cường an ninh hạt nhân là một động tác quan trọng, “vì các nguồn đã qua sử dụng vẫn còn phóng xạ, cần ngăn cản khả năng các nguồn này bị lấy cắp và được sử dụng cho các hoạt động khủng bố", ý kiến của Gert Liebenberg, chuyên gia an ninh hạt nhân của IAEA.

Việc gom lại một lượng lớn nguồn phóng xạ yếu bị thải loại và di chuyển về kho chứa quốc gia được thực hiện bởi một container di động với vỏ bọc kim loại; gọi là thùng chuyển (transfer cask).

Cuối cùng, tất cả hoặc phần lớn các nguồn phóng xạ (có thể đến con số nhiều ngàn nguồn phóng xạ yếu bị thải loại) trong một quốc gia sẽ được di chuyển về và thả vào lỗ khoan bọc kim loại sâu hàng trăm mét dưới lòng đất để bảo quản an toàn vĩnh viễn.

Các thiết bị vận chuyển và chôn cất phóng xạ hay, nói chung, trên đây đã được thử nghiệm bởi các kỹ sư của IAEA và một công ty bảo vệ bức xạ của Croatia, khẳng định tính khả thi công nghệ xử lý mà IAEA đề xuất với các quốc gia thành viên thực hiện.

Các nhà quản lý lĩnh vực an toàn bức xạ và hạt nhân Việt Nam ta nên chăng bắt tay luôn với công nghệ mới về thu gom và bảo quản nguồn phóng xạ mà IAEA vừa đề xuất. Động tác này là cần thiết đối với một nước đang sử dụng nhiều nguồn phóng xạ, lại xảy ra sự mất nguồn phóng xạ liên tiếp trong hai năm liền, cả nguồn có hoạt độ mạnh lẫn nguồn với hoạt độ yếu.