Ngày định mệnh đã sớm xảy ra khi bác sĩ Broeker hiến tặng 1 quả thận của mình cho bệnh nhân không quen biết. 

Nhưng vị bác sĩ người Mỹ chưa dừng sự đóng góp của mình ở đây. Ông nghĩ tới chuyện trở thành người hiến gan khi còn sống sau khi xem phóng sự trên kênh FOX 9về người hiến tạng tên là Ted Garding. 

Vào tháng 8 vừa qua, Tiến sĩ Broeker thực hiện hiến một phần gan của mình cho bệnh nhân đang có nhu cầu. 

Gan được coi là cơ quan duy nhất của con người có khả năng tái tạo sau khi bị cắt một phần. Bác sĩ Timucin Taner, chuyên gia phẫu thuật ghép gan tại Mayo Clinic, cho biết. "Chúng tôi có thể chia đôi gan của người hiến tạng, đưa một nửa vào cơ thể người nhận. Nửa gan đó ở người nhận bắt đầu phát triển ngay lập tức và trở thành một lá gan hoàn chỉnh trong vòng 3-4 tuần".

Tương tự như vậy, phần gan còn lại của người hiến tặng cũng tái tạo trong cùng khoảng thời gian. Tuy nhiên, người hiến không nên hoạt động quá sức trong 1 tháng đầu tiên sau mổ. Sau 3 tháng, họ có thể làm việc nặng hoặc chơi các môn thể thao yêu thích.

Tiến sĩ Taner cho biết ghép gan sống được tiên phong ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản. Y học phương Tây chậm hơn nhiều trong việc chấp nhận hiến tặng gan sống nhưng ngày càng có nhiều cơ sở y tế thực hiện các chương trình ghép gan. 

Năm 2023 là năm có số trường hợp ghép gan kỷ lục ở Mỹ. Các bệnh viện đã thực hiện khoảng 10.000 ca phẫu thuật nhưng chỉ có 600 ca từ người hiến tạng còn sống (chiếm khoảng 6%). Tại Mayo Clinic, tỷ lệ người hiến tặng gan còn sống chiếm khoảng 10% trong số 140-150 ca ghép gan mỗi năm.

Sau ca phẫu thuật trên, người nhận và người hiến tặng gan đã hồi phục hoàn toàn. Tiến sĩ Broeker, người yêu thích các giải marathon, thậm chí đã quay lại chạy bộ. "Tôi sẽ hiến tạng tiếp nếu có thể", Tiến sĩ Broeker cho biết.

Hàng chục y bác sĩ tri ân nam thanh niên 20 tuổi hiến tạng cứu 7 người

Là một bác sĩ gia đình, Tiến sĩ Mike Broeker đã chứng kiến nhiều bệnh nhân của mình vật lộn với bệnh suy thận. Bởi vậy, trong lòng ông luôn ấp ủ mong muốn được giúp đỡ người bệnh nhiều hơn nữa. "Một trong những bệnh nhân của tôi cần người hiến tạngcòn sống cách đây vài năm. Lúc ấy, tôi nghĩ, một ngày nào đó, mình có thể làm được", Tiến sĩ Broeker nhớ lại. 

Ngày định mệnh đã sớm xảy ra khi bác sĩ Broeker hiến tặng 1 quả thận của mình cho bệnh nhân không quen biết. 

Nhưng vị bác sĩ người Mỹ chưa dừng sự đóng góp của mình ở đây. Ông nghĩ tới chuyện trở thành người hiến gan khi còn sống sau khi xem phóng sự trên kênh FOX 9về người hiến tạng tên là Ted Garding. 

Vào tháng 8 vừa qua, Tiến sĩ Broeker thực hiện hiến một phần gan của mình cho bệnh nhân đang có nhu cầu. 

Gan được coi là cơ quan duy nhất của con người có khả năng tái tạo sau khi bị cắt một phần. Bác sĩ Timucin Taner, chuyên gia phẫu thuật ghép gan tại Mayo Clinic, cho biết. "Chúng tôi có thể chia đôi gan của người hiến tạng, đưa một nửa vào cơ thể người nhận. Nửa gan đó ở người nhận bắt đầu phát triển ngay lập tức và trở thành một lá gan hoàn chỉnh trong vòng 3-4 tuần".

Tương tự như vậy, phần gan còn lại của người hiến tặng cũng tái tạo trong cùng khoảng thời gian. Tuy nhiên, người hiến không nên hoạt động quá sức trong 1 tháng đầu tiên sau mổ. Sau 3 tháng, họ có thể làm việc nặng hoặc chơi các môn thể thao yêu thích.

Tiến sĩ Taner cho biết ghép gan sống được tiên phong ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản. Y học phương Tây chậm hơn nhiều trong việc chấp nhận hiến tặng gan sống nhưng ngày càng có nhiều cơ sở y tế thực hiện các chương trình ghép gan. 

Năm 2023 là năm có số trường hợp ghép gan kỷ lục ở Mỹ. Các bệnh viện đã thực hiện khoảng 10.000 ca phẫu thuật nhưng chỉ có 600 ca từ người hiến tạng còn sống (chiếm khoảng 6%). Tại Mayo Clinic, tỷ lệ người hiến tặng gan còn sống chiếm khoảng 10% trong số 140-150 ca ghép gan mỗi năm.

Sau ca phẫu thuật trên, người nhận và người hiến tặng gan đã hồi phục hoàn toàn. Tiến sĩ Broeker, người yêu thích các giải marathon, thậm chí đã quay lại chạy bộ. "Tôi sẽ hiến tạng tiếp nếu có thể", Tiến sĩ Broeker cho biết.

Hàng chục y bác sĩ tri ân nam thanh niên 20 tuổi hiến tạng cứu 7 người

Nhiều phụ nữ trẻ hóa da bằng công nghệ laser ở cơ sở spa dỏm phải điều trị. Ảnh: BSCC

Trường hợp cụ thể nhất là chị C.K.S.(39 tuổi, ngụ tại An Giang) đến viện khi tình trạng da nám nhiều ở vùng mặt kèm theo giảm sắc tố da. Chị S. kể do muốn làn da trẻ trung, khỏe khoắn hơn, chị S. đã nghe theo lời quảng cáo của một cơ sở spa gần nhà, đến cơ sở này thực hiện laser trẻ hóa da. Sau đó, spa còn giới thiệu và yêu cầu dùng một số loại thuốc bôi không rõ loại. Vài ngày sau, mặt của chị S. bị ngứa nhiều, đỏ rát sau đó hình thành nhiều mảng tối màu trên da.

Chị S. được bác sĩ chẩn đoán biến chứng do thực hiện trẻ hóa da bằng laser không đúng phương pháp. Sau đó chị được điều trị với thuốc bôi, chống nắng và thực hiện picosecond laser mỗi 4 tuần 1 lần. Kết quả sau 8 tuần điều trị: nám mờ dần, độ ẩm và độ đều màu trên da được cải thiện, hết ngứa.

Tương tự một bệnh nhân khác là chị T.L.P, (34 tuổi, ngụ quận Gò Vấp, TP.HCM) đến viện vì xuất hiện nhiều mụn nước trên nền đỏ da, đau rát sau can thiệp laser tại một thẩm mỹ viện ở địa phương. Bác sĩ đã khắc phục biến chừng bằng cách kê cho chị P. thuốc uống và thuốc bôi để làm khô các tổn thương trên da, tránh nhiễm trùng. Sau khi các tổn thương đã lành, chị P. tiếp tục được điều trị bằng laser picosecond, thuốc bôi và kem chống nắng để cải thiện các tăng sắc tố sau viêm cũng như các vết thâm đen sau viêm nhiễm của các thương tổn cũ. Sau đó, tình trạng da của chị P được cải thiện rõ rệt.

“Picosecond laser là loại laser với xung cực ngắn được tính bằng phần ngàn tỉ giây. Laser với xung cực ngắn khi tác động vào các mô sẽ tạo ra tác động quang sang cơ và quang âm mạnh mẽ, thay vì quang sang nhiệt như các loại laser khác, tạo ra hiệu ứng sóng nén tác động mạnh vào tổ chức mô dưới da và các thương tổn sắc tố làm nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu tối đa gây hại mô xung quanh”, bác sĩ Vân Thanh nói.

Quy trình điều trị picosecond laser bao gồm các bước theo trình tự: tẩy trang, bôi tê, lau tê, tiến hành thủ thuật và chăm sóc sau thủ thuật. Thời gian khoảng 60 phút cho tất cả các bước và cần được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn, được đào tạo bài bản về công nghệ laser thì mới đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Phan Nhơn

TS BS. Lê Thái Vân Thanh, Trưởng Khoa Da liễu -Thẩm mỹ da cho biết, gần đây bệnh viện tiếp nhận nhiều trường hợp người bệnh đến điều trị biến chứng do thực hiện laser trẻ hóa da tại các cơ sở thẩm mỹ kém chất lượng.  Đáng nói hơn, các cơ sở này còn bán các sản phẩm chăm sóc da không rõ nguồn gốc. Hậu quả, nhiều người gặp các tai biến da do sử dụng thuốc bôi trôi nổi như teo da, giãn mạch, phát ban trứng cá, nám da cũng như các tai biến của laser khác như tăng hoặc giảm sắc tố, tạo sẹo, nhiễm trùng, đỏ da kéo dài.

Nhiều phụ nữ trẻ hóa da bằng công nghệ laser ở cơ sở spa dỏm phải điều trị. Ảnh: BSCC

Trường hợp cụ thể nhất là chị C.K.S.(39 tuổi, ngụ tại An Giang) đến viện khi tình trạng da nám nhiều ở vùng mặt kèm theo giảm sắc tố da. Chị S. kể do muốn làn da trẻ trung, khỏe khoắn hơn, chị S. đã nghe theo lời quảng cáo của một cơ sở spa gần nhà, đến cơ sở này thực hiện laser trẻ hóa da. Sau đó, spa còn giới thiệu và yêu cầu dùng một số loại thuốc bôi không rõ loại. Vài ngày sau, mặt của chị S. bị ngứa nhiều, đỏ rát sau đó hình thành nhiều mảng tối màu trên da.

Chị S. được bác sĩ chẩn đoán biến chứng do thực hiện trẻ hóa da bằng laser không đúng phương pháp. Sau đó chị được điều trị với thuốc bôi, chống nắng và thực hiện picosecond laser mỗi 4 tuần 1 lần. Kết quả sau 8 tuần điều trị: nám mờ dần, độ ẩm và độ đều màu trên da được cải thiện, hết ngứa.

Tương tự một bệnh nhân khác là chị T.L.P, (34 tuổi, ngụ quận Gò Vấp, TP.HCM) đến viện vì xuất hiện nhiều mụn nước trên nền đỏ da, đau rát sau can thiệp laser tại một thẩm mỹ viện ở địa phương. Bác sĩ đã khắc phục biến chừng bằng cách kê cho chị P. thuốc uống và thuốc bôi để làm khô các tổn thương trên da, tránh nhiễm trùng. Sau khi các tổn thương đã lành, chị P. tiếp tục được điều trị bằng laser picosecond, thuốc bôi và kem chống nắng để cải thiện các tăng sắc tố sau viêm cũng như các vết thâm đen sau viêm nhiễm của các thương tổn cũ. Sau đó, tình trạng da của chị P được cải thiện rõ rệt.

“Picosecond laser là loại laser với xung cực ngắn được tính bằng phần ngàn tỉ giây. Laser với xung cực ngắn khi tác động vào các mô sẽ tạo ra tác động quang sang cơ và quang âm mạnh mẽ, thay vì quang sang nhiệt như các loại laser khác, tạo ra hiệu ứng sóng nén tác động mạnh vào tổ chức mô dưới da và các thương tổn sắc tố làm nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu tối đa gây hại mô xung quanh”, bác sĩ Vân Thanh nói.

Quy trình điều trị picosecond laser bao gồm các bước theo trình tự: tẩy trang, bôi tê, lau tê, tiến hành thủ thuật và chăm sóc sau thủ thuật. Thời gian khoảng 60 phút cho tất cả các bước và cần được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn, được đào tạo bài bản về công nghệ laser thì mới đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Phan Nhơn

Nhìn chung, việc khai thác, chế biến các mỏ đất hiếm của Việt Nam còn rất hạn chế. Nguyên nhân chính của việc chậm trễ này là do các doanh nghiệp chưa làm chủ được công nghệ chế biến ra sản phẩm đạt yêu cầu (đất hiếm tổng hợp có hàm lượng ≥ 95%), cũng như chưa có công nghệ tách chiết ra các sản phẩm đất hiếm riêng rẽ.

Trước thực trạng trên, để khai thác hiệu quả và hợp lý nguồn tài nguyên đất hiếm, phục vụ phát triển kinh tế xã hội và an ninh quốc phòng, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đề xuất Chính phủ điều tra và đánh giá trữ lượng đất hiếm, ưu tiên ứng dụng công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. 

“Khảo sát để có định hướng khai thác, chế biến và ứng dụng hiệu quả đất hiếm Việt Nam. Cân đối giữa khai thác với dự trữ khoáng sản quốc gia đối với các khoáng sản chiến lược, quy mô lớn như urani, đất hiếm, làm cơ sở phát triển bền vững xã hội”, Viện trưởng Viện Khoa học Vật liệu nhận định.

Việt Nam cũng cần xây dựng tiềm lực khoa học công nghệ bằng cách thành lập các trung tâm nghiên cứu mạnh về đất hiếm, tập hợp đội ngũ nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành, đầu tư hạ tầng, trang thiết bị nghiên cứu hiện đại về công nghệ khai thác, chế biến sâu đất hiếm và xử lý môi trường. 

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam xung phong xây dựng chương trình nghiên cứu phát triển công nghệ chế biến sâu đất hiếm, phân chia riêng rẽ các oxit đất hiếm độ sạch cao, công nghệ chế tạo nam châm đất hiếm cho ngành công nghiệp ô tô điện, điện gió để sớm đưa vào thực tế sản xuất trong vòng 10 năm tới.

Các nhà khoa học cũng đề xuất ban hành cơ chế, chính sách riêng để phát triển công nghiệp đất hiếm Việt Nam, trong đó gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu, phát triển công nghệ và triển khai sản xuất, chế biến.

Việt Nam cần tạo cơ chế, chính sách thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào khai thác, chế biến sâu đất hiếm, kèm theo điều khoản về chuyển giao công nghệ, nhất là các doanh nghiệp từ các quốc gia có nền công nghiệp đất hiếm phát triển như Nhật, Hàn Quốc, Mỹ...

Việt Nam hiện chưa có nhà máy chế biến từ tính quặng đất hiếm ra sản phẩm. Để đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, hàm lượng tổng oxit đất hiếm phải đạt tối thiểu 95%. Thông tin này vừa được PGS.TS Hoàng Anh Sơn, Viện trưởng Viện Khoa học Vật liệu chia sẻ tại họp báo thường kỳ Quý 2 của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. 

Theo PGS.TS Hoàng Anh Sơn, tại Việt Nam, công nghệ phân chia riêng rẽ oxit đất hiếm và làm sạch đến độ sạch cao đã có nghiên cứu từ rất sớm nhưng phần lớn mới triển khai trong phòng thí nghiệm, chưa có công nghệ nào áp dụng vào thực tế.

Thời gian qua đã có nhiều doanh nghiệp, đối tác nước ngoài của Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc... quan tâm, nghiên cứu và bày tỏ quan điểm muốn hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản đất hiếm. Tuy nhiên, chỉ số ít nhà sản xuất tại các quốc gia này có công nghệ chế biến sâu đất hiếm. Họ đều giữ bản quyền, bí mật và không chuyển giao công nghệ. 

“Công nghệ chế tạo kim loại đất hiếm, tạo ra các nguyên liệu phục vụ sản xuất các sản phẩm cho ngành xe điện, điện gió, công nghiệp quốc phòng... đòi hỏi ở một trình độ công nghệ rất cao và gần như chưa bắt đầu ở nước ta”, PGS.TS Hoàng Anh Sơn chia sẻ.

Nhìn chung, việc khai thác, chế biến các mỏ đất hiếm của Việt Nam còn rất hạn chế. Nguyên nhân chính của việc chậm trễ này là do các doanh nghiệp chưa làm chủ được công nghệ chế biến ra sản phẩm đạt yêu cầu (đất hiếm tổng hợp có hàm lượng ≥ 95%), cũng như chưa có công nghệ tách chiết ra các sản phẩm đất hiếm riêng rẽ.

Trước thực trạng trên, để khai thác hiệu quả và hợp lý nguồn tài nguyên đất hiếm, phục vụ phát triển kinh tế xã hội và an ninh quốc phòng, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đề xuất Chính phủ điều tra và đánh giá trữ lượng đất hiếm, ưu tiên ứng dụng công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. 

“Khảo sát để có định hướng khai thác, chế biến và ứng dụng hiệu quả đất hiếm Việt Nam. Cân đối giữa khai thác với dự trữ khoáng sản quốc gia đối với các khoáng sản chiến lược, quy mô lớn như urani, đất hiếm, làm cơ sở phát triển bền vững xã hội”, Viện trưởng Viện Khoa học Vật liệu nhận định.

Việt Nam cũng cần xây dựng tiềm lực khoa học công nghệ bằng cách thành lập các trung tâm nghiên cứu mạnh về đất hiếm, tập hợp đội ngũ nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành, đầu tư hạ tầng, trang thiết bị nghiên cứu hiện đại về công nghệ khai thác, chế biến sâu đất hiếm và xử lý môi trường. 

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam xung phong xây dựng chương trình nghiên cứu phát triển công nghệ chế biến sâu đất hiếm, phân chia riêng rẽ các oxit đất hiếm độ sạch cao, công nghệ chế tạo nam châm đất hiếm cho ngành công nghiệp ô tô điện, điện gió để sớm đưa vào thực tế sản xuất trong vòng 10 năm tới.

Các nhà khoa học cũng đề xuất ban hành cơ chế, chính sách riêng để phát triển công nghiệp đất hiếm Việt Nam, trong đó gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu, phát triển công nghệ và triển khai sản xuất, chế biến.

Việt Nam cần tạo cơ chế, chính sách thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào khai thác, chế biến sâu đất hiếm, kèm theo điều khoản về chuyển giao công nghệ, nhất là các doanh nghiệp từ các quốc gia có nền công nghiệp đất hiếm phát triển như Nhật, Hàn Quốc, Mỹ...