Theo kế hoạch tuyển sinh đại học chính quy hệ Dân sự 2017 được Học viện KTMM công bố mới đây, bên cạnh 2 ngành An toàn thông tin và CNTT, năm nay trường quyết định mở chuyên ngành mới Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động thuộc ngành Kỹ thuật Điện tử, Truyền thông (KTĐT-TT). Để giúp các thí sinh hiểu rõ hơn về chuyên ngành đào tạo mới này, ICTnews đã có cuộc trao đổi với Chủ nhiệm khoa Điện tử Viễn thông Học viện KTMM Nguyễn Hiếu Minh:

Xin ông cho biết tại sao Học viện quyết định mở thêm chuyên ngành mới Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động vào thời điểm này?

Việc tổ chức đào tạo 3 ngành An toàn thông tin, CNTT và KTĐT-TT với hệ đào tạo nhân lực cho xã hội nhằm tạo thành thế “kiềng 3 chân” nằm trong định hướng, chiến lược phát triển của Ban Cơ yếu Chính phủ và Học viện KTMM. Hơn 13 năm qua, Học viện đã lần lượt mở các ngành đào tạo An toàn thông tin từ năm 2004, CNTT từ năm 2016 và năm nay là ngành KTĐT-TT với chuyên ngành Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động.

Cùng với đó, sự quan tâm, tín nhiệm của các thí sinh trong cả nước với 2 ngành An toàn thông tin và CNTT những năm qua cũng là động lực để của Học viện KTMM mạnh dạn mở rộng tổ chức chuyển sinh và đào tạo chuyên ngành Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động thuộc ngành ngành KTĐT-TT trong năm nay.

Riêng về lý do chọn hướng đi vào Hệ thống nhúng và điều khiển tự động, theo khảo sát của chúng tôi, tại Việt Nam hiện nay, tính từ Nam ra Bắc cũng mới chỉ vài trường có chuyên ngành sâu về lĩnh vực này. Trong khi đó, nhu cầu nhân lực chuyên sâu về thiết kế hệ thống nhúng, hệ thống điều khiển công nghiệp và vi mạch đang rất lớn và cấp bách.

Thuật ngữ hệ thống nhúng hiện đã trở nên khá phổ biến. Thực tế, các sản phẩm như máy vi tính, thiết bị viễn thông, điện tử công nghiệp, điện tử dân dụng... đã và đang phát triển rất nhanh, trong đó các hệ thống nhúng điện tử và vi điện tử là cốt lõi của sự phát triển này. Theo các nhà thống kê trên thế giới, thị trường hệ thống nhúng lớn gấp khoảng 100 lần thị trường PC, trong đó số chip xử lý trong các hệ thống nhúng chiếm tới 99% số chip xử lý được sử dụng. Rất nhiều công ty, tập đoàn lớn trên thế giới và trong nước đang tập trung phát triển vào lĩnh vực này và kéo theo nhu cầu khổng lồ về nhân lực với mức lương hấp dẫn.

Có thể thấy, nhu cầu đào tạo nhân lực về lĩnh vực Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động, với yêu cầu kỹ năng trong cả phát triển phần mềm và thiết kế phần cứng cho các hệ thống truyền thông được đặt ra trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, trong bối cảnh dịch chuyển của nền kinh tế Việt Nam - chuyển tỷ trọng 70% sang sản xuất công nghiệp và tự động hóa, hệ thống nhúng và điều khiển tự động đang là một trong những lĩnh vực thiếu hụt nhân lực trầm trọng.

Để triển khai tuyển sinh và đào tạo chuyên ngành mới từ năm nay, Học viện đã có những chuẩn bị như thế nào, thưa ông?

Nhiệm vụ đào tạo kỹ sư chuyên ngành Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động sẽ do khoa Điện tử Viễn thông đảm trách, sử dụng đội ngũ nhân sự và hệ thống trang thiết bị, phòng thực hành đã được đầu tư cho khoa trong nhiều năm qua. Đây là khoa ra đời và phát triển cùng với quá trình phát triển của Học viện KTMM. Trước đây, khoa chịu trách nhiệm giảng các môn học về điện tử,  viễn thông cho các sinh viên ngành KTMM. Từ khi Học viện mở rộng đào tạo cả hệ Dân sự với các ngành An toàn thông tin và CNTT, khoa có thêm nhiệm vụ giảng dạy tất cả các môn liên quan đến điện tử, viễn thông trong chương trình đào tạo Kỹ sư An toàn thông tin và CNTT.

Chương trình đào tạo kỹ sư chuyên ngành Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động của Học viện được xây dựng với mục tiêu trang bị cho người học các phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp để đáp ứng yêu cầu hoạt động trong khu vực kinh tế - xã hội và an ninh, quốc phòng; kiến thức cơ sở chuyên môn vững chắc để thích ứng tốt với các công việc trong lĩnh vực điện tử viễn thông; có năng lực tham gia xây dựng và phát triển hệ thống điện tử, viễn thông, thiết kế chế tạo các sản phẩm điện tử, hệ thống nhúng và hệ thống PLC, phục vụ ngành Cơ yếu nói riêng và xã hội nói chung trong bối cảnh phát triển rất nhanh của ngành KTĐT-TT; và các kỹ năng xã hội cần thiết, khả năng tự học, tự nghiên cứu để thành công trong cuộc sống và nghề nghiệp.

Đồng thời, chương trình đào tạo cũng cho phép khả năng chuyển đổi linh hoạt giữa các chuyên ngành trong ngành KTĐT-TT.

Trong quá trình xây dựng khung chương trình đào tạo chuyên ngành Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động, ngoài việc dựa theo khung chương trình đào tạo ngành Điện tử, truyền thông của Bộ GD&ĐT, chúng tôi cũng đã tham khảo chương trình khung của một số trường đại học trong và ngoài nước, kết hợp với quá trình khảo sát thực tế tại các doanh nghiệp Samsung, Foxconn, Viettel và LG Việt Nam.

Một người dân đang xem kính thực tế ảo - Ảnh: Hữu Thuận

Kính thực tế ảo là công cụ cho phép người sử dụng trải nghiệm công nghệ thực tế ảo (VR-Virtual Reality) bao gồm các nội dung như hình ảnh, video, trò chơi... ngay trên điện thoại thông minh.

Khi đeo kính, người dùng có cảm giác như mình đang ở trong khung cảnh, được nhìn và tương tác. Có khi là một trận chiến ảo, thế giới dưới nước hay khoảng không vũ trụ. Các ứng dụng và bộ dụng cụ đeo trán tích hợp không gian 3 chiều (3D).

Ảnh hưởng của VR trên mắt như thế nào? Nhiều phụ huynh cho con tham gia trào lưu này mà không lường trước được các tác hại.

Anh Nguyễn Tuấn Anh (25 tuổi, TP.HCM) cho biết: "Mình đã từng dùng loại kính thực tế ảo VR. Dù kính có nhiều tiêu cự khác nhau có thể điều chỉnh để phù hợp với mắt của từng người nhưng đeo xong mình cảm thấy khá mệt".

Tuấn Anh kể khi đeo, toàn bộ kính sẽ bao trùm cả phần mắt bọc sang tới sau đầu nên không có một chút ánh sáng nào lọt vào được. Thêm nữa do các video, hình ảnh, game được thiết kế đặc thù để thể hiện trong môi trường của kính thực tế ảo VR nên chúng có màu sắc rất bắt mắt. Dù kính "bám" chặt vào đầu, khó xê dịch làm hình ảnh ổn định nhưng khi mới đeo sẽ cảm thấy rất khó chịu vì chưa quen với việc xem hình ảnh trong không gian hoàn toàn tối.

Ngoài ra, mắt sẽ bị chói sáng giống như cảm giác nhà đang mất điện, mắt đang quen với bóng tối thì bỗng đèn bừng sáng. Thỉnh thoảng mình còn thấy hơi chóng mặt.

Sau một lần mượn đeo kính thực tế ảo từ bạn, bạn Minh Thông (sinh viên ĐH Công nghệ TP.HCM) cho biết mình bị nổi mẩn đỏ khắp vùng da mà kính tiếp xúc. Thông cho rằng chất liệu làm 
kính đã khiến Thông bị dị ứng.

TS.BS CKII Trịnh Thị Bích Ngọc - nguyên phó giám đốc Bệnh viện Mắt Hà Nội - cho rằng bản chất của kính thực tế ảo là kích thích chức năng phù thị - chức năng tiếp nhận hình ảnh - của mắt hoạt động nhiều hơn. Cùng sử dụng loại kính này nhưng với những người bị nhược thị thì hiệu ứng hình ảnh 3D sống động sẽ giảm đi nhiều, thậm chí là không thấy được hiệu ứng 3D.

Về góc độ bảo vệ mắt, chỉ với hình thức xem truyền hình trên tivi thì khoảng cách an toàn giúp mắt khỏe là phải từ 3m trở lên và không được xem liên tục hơn 1 giờ.