Không cần đợi Facebook hay Google,đangmắcnợbáochílịch bóng đá vô địch quốc gia đức tình trạng ảm đạm của báo chí, điển hình là ở Mỹ, đã xảy ra từ khi Internet bùng nổ. Khi đó, báo trực tuyến lên ngôi, báo giấy và tạp chí ngày càng giảm số phát hành và liên tục gặp khó khăn về tài chính. Trong gần một thập kỷ qua, nhà  báo luôn nằm trong top những nghề cực khổ, nguy hiểm và... nghèo nhất ở xử tự do. 

Không riêng ở Mỹ, ngành báo chí ở nhiều nơi đang gặp khó khăn trước sức ép từ mạng xã hội. Ảnh: Bloomberg.

Tuy nhiên, thời hoàng kim của báo trực tuyến cũng không kéo dài bao lâu. Facebook và Google là hai cái tên đang tích cực "hút máu" từ giới truyền thông. Theo The New York Times, tính riêng năm 2015, 59 tỷ USD đã chi ra cho ngành quảng cáo kỹ thuật số ở Mỹ và 36 tỷ USD trong số đó thuộc về Google, Facebook.

Borrell Associates, một công ty phân tích truyền thông hàng đầu ở Mỹ cũng chỉ ra rằng 25% thu nhập quảng cáo kỹ thuật số của facebook đến từ các doanh nghiệp địa phương - khách hàng chính của quảng cáo trên báo chí, truyền hình. 

Theo đó, việc quảng cáo trên mạng xã hội có phần rẻ hơn và hiệu quả hơn so với quảng cáo trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Nói một cách khác, Facebook và Google bán quảng cáo "thông minh" hơn, đánh trúng những đối tượng tiềm năng với chi phí hợp lý nhất.

Ngoài Facebook và Google, giới công nghệ Mỹ cũng sở hữu hai "tay chơi" có phong cách khó chịu không kém: Verizon và Apple. Nhà mạng Mỹ vừa mua được các sản phẩm trực tuyến của Yahoo, hứa hẹn mang về 10% doanh thu quảng cáo kỹ thuật số mỗi năm. Trong khi đó, Apple lại tổn hại đến báo chí theo cách khác.  

Apple, đi theo lời thề "vì người dùng", đang xúc tiến các công nghệ chặn hoặc loại bỏ quảng cáo trên các website - thứ sẽ giết chết báo chí. Táo khuyết tự phát triển Apple News, một công cụ tổng hợp tin tức từ nhiều nguồn báo khác nhau, nó mang lại traffic (lượng truy cập) cho các tờ báo, nhưng không đi kèm doanh thu. .

Điều này cũng lặp lại với Google AMP hay Facebook Instant Articles. Các tờ báo hợp tác với Apple, Google, Facebook để mang đến tốc độ tải trang nhanh hơn, được nhiều độc giả hơn, nhưng không mang lại khả năng kiếm tiền từ nó. 

Chưa dừng ở đó, bên trong iOS còn có tính năng chặn quảng cáo trên Safari. Với số lượng thiết bị khổng lồ bán ra trên toàn cầu, Apple có đủ khả năng gây ảnh hưởng đến nền công nghiệp báo chí nếu người dùng có thói quen bật các công cụ chặn quảng cáo hiển thị trên trang báo.

Ăn mười đồng vàng, trả một cắc bạc

Giành miếng ăn của báo chí, nhưng các ông lớn công nghệ dường như chưa có dấu hiệu "lại quả" xứng đáng. Steven Waldman, cây viết tự do quen thuộc của The New York Times, đưa ra một vài con số từ Media Impact Funders để chứng minh rằng giới báo chí Mỹ nhận được rất ít hỗ trợ từ các tổ chức trong nước, trong đó có các ông trùm công nghệ tham ăn nhưng keo kiệt.  

Cụ thể, tổng số tiền các quỹ hỗ trợ cho báo chí điều tra ở Mỹ trong năm 2015 và 2016 là 13,4 triệu USD, chiếm một phần nhỏ trong con số tổng lợi nhuận 1,6 tỷ USD của các toà soạn báo. 

Đế chế của Facebook ngày càng hùng mạnh. Ảnh: Infoeuropex.

Trong đó, cả Apple, Google, Verizon và Apple (gọi tắt là nhóm Big Four) tài trợ cho báo chí điều tra không bằng một góc so với Tulsa Community Foundation - tổ chức từ thiện lớn ở Mỹ. Quỹ liên kết với bốn ông lớn này cũng "vắng mặt" trong danh sách 89 tổ chức tài trợ cho báo chí trong 2 năm qua. 

Ngược về quá khứ, 145 triệu USD đến từ 374 quỹ đã tài trợ cho báo chí điều tra từ năm 2009 đến 2016. Nhóm Big Four chỉ bỏ ra vỏn vẹn 10.000 USD tiền tài trợ cho Bronx News Network - một hệ thống tạp chí lâu đời tại Mỹ. 

• ·Nhận định, soi kèo Abia Warriors vs Lobi Stars, 22h00 ngày 26/3: Chênh lệch quá lớn
• ·Lưu ý dành cho 'tài mới' khi đi lái thử xe
• ·Lý do 'chuyện ấy' bị đình trệ
• ·'Chàng trai không tai' và hành trình thắp lửa đam mê khoa học
• ·Nhận định, soi kèo Argentina vs Brazil, 07h00 ngày 26/3: Không Messi, không sao
• ·Làm “chuyện ấy”: Tuổi nào thì nghỉ?
• ·Chuyện bác sĩ dùng miệng cứu người
• ·Ô tô 84 triệu: Tin không nổi
• ·Nhận định, soi kèo Nữ Lyon vs Nữ Bayern Munich, 0h45 ngày 27/3: Quá khó để ngược dòng
• ·Điện thoại đầu tiên dùng camera 48 “chấm” của Samsung
• ·Màn rước dâu bằng 22 chiếc máy cày tại Nghệ An
• ·PUBG Lite: Phiên bản dành cho PC cấu hình thấp sẽ sớm có mặt ở nhiều quốc gia
• ·Nhận định, soi kèo Albania vs Andorra, 2h45 ngày 25/3: Trầy trật
• ·Khi “Adam” tút “súng”
• ·Sơn Tùng M
• ·Liverpool 2