Thông tư dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 cùng thời điểm luật sửa đổi, quy định chi tiết về người thụ hưởng, điều kiện và tỷ lệ hưởng lương hưu.

- Cạnh nhà em có một cháu bé rất đáng thương. Cháu ở với bố và mẹ kế. Bố cháu thường xuyên đi làm xa. Cháu ở nhà ốm đau liên miên nhưng mẹ kế bỏ mặc, không cho đi bệnh viện (cô ta còn nói là cháu ốm không nặng nên không cần thiết phải đi viện). Xin hỏi luật sư cô ta làm vậy có vi phạm pháp luật không? (Bạn đọc Phương, Bắc Ninh).

Tin bài cùng chuyên mục:

Những năm qua, thị trường thực phẩm chức năng phát triển bùng nổ, hiện giờ đã có 24.000 số đăng ký, vượt qua cả thuốc (22.000). Theo khoản 23 Điều 2 Luật An toàn thực phẩm 2010, thực phẩm chức năng là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của cơ thể con người, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng, giảm bớt nguy cơ mắc bệnh.

Các sản phẩm này được pháp luật công nhận là có ích. Không phải lúc nào bữa ăn cũng cung cấp cho con người đủ dưỡng chất cần thiết. Vì thế thực phẩm chức năng bổ sung các chất thiết yếu, sẽ là tốt cho sức khỏe con người.

Ví dụ hàng ngày người khỏe cũng nên uống bổ sung một viên multi vitamin, cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất thiết yếu. Khi bị rối loạn tiêu hóa mức nhẹ, có thể uống bổ sung vi khuẩn đường ruột có ích và một số enzym tiêu hóa. Khi tập thể thao có thể uống bổ sung khoáng chất để bù lại lượng muối đã mất và uống thêm protein để tăng cơ...

Nếu chỉ có vậy thì tình hình TPCN của Việt Nam cũng giống như các nước, không có gì phải lo lắng. Tuy nhiên Việt Nam có một đặc thù mà ít nước gặp phải, là khá nhiều TPCN được quảng cáo như thuốc và người dân cũng sử dụng như thuốc chữa bệnh, bất chấp dòng chữ "sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh" in trên bao bì sản phẩm.

Tại sao lại có chuyện như vậy?

Các định nghĩa và điều luật về TPCN hiện hành gần như được học hỏi hoàn toàn từ phương Tây, mà chưa tính đến đặc thù của y học Việt Nam. Y học Việt Nam có sự tồn tại song hành của cả y học phương Tây và phương Đông, còn gọi là y học hiện đại và y học cổ truyền. Dù có cùng đích đến là bảo vệ sức khỏe con người, hai nền y học này có cơ sở lý luận, phương pháp thực hành khác hẳn nhau.

Y học cổ truyền vẫn cắm rễ sâu rộng trong tâm lý nhân dân. Kinh nghiệm hàng nghìn năm chữa bệnh bằng cây cỏ để lại một kho tàng các vị thuốc và bài thuốc chữa từ các bệnh thông thường tới nan y. Hơn một trăm năm tiếp thu y học phương Tây vừa qua lại mang đến cho người dân cái nhìn pha trộn kiến thức y học Đông - Tây.

Ví dụ người có khả năng tình dục kém bị cho là thận hư. Nhưng thận ở đây không phải là quả thận lọc nước tiểu, mà là thận của y học cổ truyền, có chức năng về sinh sản, còn chức năng lọc ra nước tiểu theo y học cổ truyền lại do một số bộ phận khác phụ trách như tiểu trường, bàng quang. Tương tự người bị ngứa được dân gian gọi là nóng gan, nhưng y học hiện đại không có khái niệm gan nóng hay lạnh. Bản chất ở đây là tạng can, theo y học cổ truyền, bị nóng.

Chính vì thế, cách lý giải và điều trị bệnh của người Việt hiện nay có sự mềm dẻo khá độc đáo: một bệnh có thể lý giải bằng cả hai nền lý luận, bằng cả hai phương thuốc khác nhau. Người được đào tạo bài bản về y học hiện đại hoặc y học cổ truyền có thể phân biệt được, còn với quảng đại quần chúng thì các kiến thức trên hòa quyện khó mà phân định. Vì thế, với góc nhìn của người làm y học hiện đại, một sản phẩm được quảng cáo bằng kiến thức y học cổ truyền có thể bị coi là khoa trương, không khoa học.

Y học cổ truyền được bảo hộ bằng pháp luật, có hệ thống thống nhất từ trung ương tới địa phương. Các vị thuốc và bài thuốc y học cổ truyền là kết tinh kinh nghiệm chữa bệnh lâu đời của nhân dân, nên Bộ Y tế đã cho phép sử dụng mà miễn thử nghiệm lâm sàng và được BHYT thanh toán.

Mặc dù vậy, hiện nay y học hiện đại ở Việt Nam chiếm ưu thế áp đảo. Quy định pháp luật cũng phần lớn tham khảo từ phương Tây. Và đối chiếu với hệ thống pháp luật như thế thì y học cổ truyền luôn bị nhìn nhận ở thế yếu, bị coi là lạc hậu, thiếu khoa học.

Hướng phát triển của y học cổ truyền là hiện đại hóa, tiến tới bào chế các thuốc y học cổ truyền giống như thuốc Tây. Nhưng sản phẩm làm ra sẽ bị áp quy định của thuốc Tây, phải chứng minh hoạt chất, phải thử nghiệm lâm sàng bốn giai đoạn. Doanh nghiệp dược y học cổ truyền với tiềm lực nhỏ bé, làm sao đáp ứng nổi các yêu cầu trên, vì thế họ sẽ đăng ký các sản phẩm đó là thực phẩm chức năng, vốn có yêu cầu thủ tục nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

Và thế là mâu thuẫn đã diễn ra từ lâu nhưng người bên ngoài không hay biết. Đó là nếu dược liệu y học cổ truyền thô, đun nấu thủ công cho người bệnh uống, thì được công nhận là thuốc, và được BHYT thanh toán. Còn nếu hiện đại hóa dạng bào chế thành viên để tung ra thị trường, thì phải "đội lốt" thực phẩm chức năng.

Rất nhiều sản phẩm bị coi là TPCN hiện nay thực chất là những bài thuốc cổ rất hay. Ví dụ "Độc hoạt tang ký sinh" chữa khớp, "Sài hồ sơ can thang" chữa dạ dày, "Tứ quân tử thang" chữa kém hấp thu. Trong dịch Covid-19, các sản phẩm si rô ho "Bổ phế" luôn cháy hàng, đều là các biến thể của bài thuốc trị ho "Bổ phế chỉ khái lộ".

Người dân biết các sản phẩm bị gọi là TPCN đó chính là thuốc cổ truyền. Vì thế dù nhà chức trách luôn ra sức thuyết phục "không phải là thuốc và không thể thay thế thuốc chữa bệnh", thì dân vẫn coi là thuốc và tin dùng. Điều này lý giải tại sao nhiều mặt hàng TPCN vẫn liên tục phát triển. Tôi ước tính trên 50% sản phẩm đang dán nhãn TPCN hiện nay chính là thuốc y học cổ truyền ở dạng bào chế mới. Như vậy, không hẳn là do dân trí thấp, mà dường như có sự lúng túng, không nhất quán trong thái độ ứng xử với y học cổ truyền.

Theo tôi, cần phân định rõ thị trường thuốc và tách biệt hai khu vực rõ ràng: thuốc y học cổ truyền và TPCN. Với thuốc y học cổ truyền, ngoài việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, còn phải tuân thủ các quy định về nguồn gốc dược liệu đảm bảo chất lượng, các thử nghiệm về an toàn độc tính. Sản phẩm sau đó sẽ được dán nhãn "thuốc y học cổ truyền" và sử dụng như thuốc chữa bệnh.

Để bảo vệ sức khỏe, có ba chọn lựa rõ ràng: thuốc y học hiện đại, thuốc y học cổ truyền và thực phẩm chức năng. Người dân được chọn lựa sản phẩm tùy ý, có sự hướng dẫn của thầy thuốc. Cách này sẽ góp phần chấm dứt sự nhập nhằng giữa TPCN và thuốc, phù hợp với văn hóa dân tộc, đồng thời giúp bảo tồn vốn quý y học cổ truyền.

Quan Thế Dân

Chuyên gia chuyển nhượng Fabrizio Romano cho hay, MUcó thể trở lại với thương vụ Cody Gakpo ở phiên chợ mùa Đông – tháng 1/2023.

Quỷ đỏ đã xem xét nghiêm túc Cody Gakpo của PSV là một mục tiêu bổ sung cho hàng công ở chuyển nhượng hè vừa qua.

Có thông tin, MU thậm chí đã đạt các điều khoản cá nhân với cầu thủ này. Tuy nhiên, sau đó đội bóng của Erik ten Hag dồn tiền vào ký Antony từ Ajax nên đã ‘hủy kèo’ Gakpo.

Điều này khiến Gakpo không khỏi thất vọng. Anh thừa nhận sự quan tâm từ MU và tưởng đã có thể đến chơi bóng ở Old Trafford.

Giờ đây, chuyên gia chuyển nhượng Romano cho biết, Quỷ đỏ có thể trở lại với Gakpo vào tháng Giêng: “Họ có những liên hệ thuận lợi với cầu thủ, khi Gakpo và HLV Erik ten Hag có cùng người đại diện.

Có cảm giác, MU sẽ trở lại với cậu ấy vào đầu 2023. MU biết Gakpo có thể là một lựa chọn và phong độ tại World Cup có tác động đáng kể đến tương lai của cậu ấy”.

Man City tự tin có Jude Bellingham nhờ Haaland

The Sun cho hay, Man Citytự tin có thể chiến thắng trong cuộc đua giành Jude Bellingham, bất chấp có thông tin Real Madrid mới là điểm đến ưa thích của cầu thủ này.

Dortmund được cho sẽ đồng ý để Jude Bellingham ra đi vào cuối mùa với giá khoảng 83 triệu bảng, trong trường hợp phí chuyển nhượng được thanh toán hết một lần.

Ngoài Man City thì MU, Liverpool và Chelsea được cho cũng đều muốn có được tiền vệ tuyển Anh. Tuy nhiên, Real Madrid được cho mới là đội đang dẫn đầu cuộc đua, khi được Bellingham ‘chấm’.

Nhưng Man City hy vọng, mối quan hệ tốt giữa Haaland và Bellingham có thể đưa bộ đôi này tái hợp ở Etihad.

CBS Sports cho biết, Haaland đang lôi kéo Bellingham đến Man City để cùng nhau chơi bóng một lần nữa.

Juventus sẵn sàng chia tay 5 ngôi sao trong 2023

La Gazzetta dello Sport cho hay, cả Angel Di Maria, Adrien Rabiot, Juan Cuadrado, Alex Sandro và Carlo Pinsoglio đều có thể rời Juventustheo dạng chuyển nhượng tự do vào cuối mùa. 

Đội bóng thành Turin hy vọng sẽ giảm quỹ lương trong năm 2023 và 5 cầu thủ nói trên sẽ hết hợp đồng vào hè năm sau.

Di Maria mới từ PSG đến Juventus vào mùa hè. Tiền vệ Argentina tìm bến đỗ mới là Lão bà để đảm bảo có thể duy trì phong độ hòng sẵn sàng bước vào VCK World Cup 2022, diễn ra từ 20/11 tới với phong độ tốt nhất cho vũ khúc tango.

Harry Maguire ‘hết cửa’ ở MU, phải bắt đầu từ con số 0

- Sau khi đọc các bài: ‘Đáy’ nào cho BĐS?, ‘Đáy’ BĐS sắp bị phá?, nhiều bạn đã gửi email phản hồi về Báo VietNamNet.

Đã đến ‘đáy’ hay chưa?

Theo email vovansu@hn.vnn.vn thì: “Khi ở giá mà người ta có thể mua được - tức phụ thuộc vào người mua. Lúc đó là đáy!”

Bạn Minh Thanh (email thang.tnt@gmail.com) cho rằng: “BĐS chưa vỡ bong bóng thì chưa thể chạm đáy, mà cũng chưa thấy doanh nghiệp BĐS lớn nào bị phá sản cả.”

Ý kiến của email khachvanglai@yahoo.com: “Bao giờ người dân có tiền mua nhà để ở thì khi đó là giá đáy.”

“Nói TPHCM chạm đáy thì có thể, còn ở Hà Nội thì chưa. Giá BĐS ở Hà Nội phải giảm tiếp 50% nữa mới về giá trị thực. Nếu có thể coi là đáy thì đó mới là đáy”, đó là ý kiến của bạn Việt (email viet_thanh1968@yahoo.com).

Bạn Lê Lan (email lelan13510@yahoo.com) tiếp cận từ góc độ khác: “Bất động sản làm gì có đáy khi nhà nước không thắt chặt cái ‘lòng tham không đáy’ của giới kinh doanh BĐS.”

Con gái chị Thắm, Nguyễn Bích Thủy 17 tuổi bị ung thư xương

Cuối năm 2009, chồng chị Thắm là anh Nguyễn Hồng Hải bị phát hiện mắc bệnh ung thư não. Căn bệnh quá ác tính nên dù gia đình chị hết lòng chạy chữa, anh cũng không thể qua khỏi vào tháng 7/2010. 

Người đàn ông trụ cột trong gia đình ra đi quá sớm để lại cho chị 3 con nhỏ. Chị vất vả chạy ăn từng bữa bằng việc bán trà đá kiếm từng đồng lẻ nuôi các con ăn học. 

Thế nhưng, tai ương chưa chịu buông tha người phụ nữ này, chồng mất chưa được 10 năm, tháng 5/2019, con gái chị - cháu Nguyễn Bích Thuỷ đang học lớp 11 bỗng nhiên đau chân. 

Tương lai và tính majngcuar em Thủy đang rất mịt mời

Những tưởng chỉ bị sưng chân bình thường thì không thể ngờ, đến bệnh viện, các bác sĩ kết luận cháu Thuỷ bị bệnh ung thư xương ác tính. Cầm tờ giấy xét nghiệm của con, chị Thắm như ngã quỵ xuống. 

Nỗi ám ảnh về căn bệnh ung thư lại một lần nữa đến với chị sau gần 10 năm tưởng chừng đã đào sâu, chôn chặt vào tận trong tim. Chị lại phải chứng kiến thêm một người thân nữa trong gia đình mắc căn bệnh hết sức hiểm nghèo này. 

“Tôi vào trông cháu thì ai sẽ kiếm tiền đây”

Tiếp xúc lần đầu, thật khó tin một người phụ nữ vẻ mặt hiền lành như chị Thắm lại có một số phận bi thảm đến vậy. Quãng thời gian vào trông con cũng là lúc chị không thể đi kiếm tiền nuôi gia đình được. 

Khi người chồng - vốn là trụ cột trong gia đình mất đi, gánh nặng đè lên vai chị quá nhiều. Giờ đây, đến lượt con gái bị bệnh, gia đình chị chẳng còn bất cứ nguồn thu nhập nào nữa. Chị chạy vạy khắp nơi vay mượn mong sao níu giữ chút hy vọng cuối cùng. 

Nhìn cảnh con nằm trên giường bệnh cùng những cơn đau buốt đến tận óc hay những chai hoá chất nặng, chị Thắm không thể giấu nổi những giọt nước mắt. Thậm chí, có lúc túng thiếu quá, chị phải vay tiền của chính gia đình bệnh nhân cùng điều trị với con mình. 

Hoàn cảnh của mẹ con chị Thắm đang rất cần được giúp đỡ

Cuộc sống mẹ con chị Thắm rồi đây sẽ ra sao trong những ngày tới khi số tiền điều trị sẽ còn tăng lên không ngừng? 10 năm qua rồi cho đến tận bây giờ, không biết người phụ nữ đó bao lần khóc vì những người thân nhất của mình mắc ung thư. Chị chia sẻ: “Nhiều lúc, chị muốn để cháu ở viện một mình để tranh thủ đi kiếm chút tiền để có chút ít lo chữa trị cho cháu. Nhưng rồi cũng chẳng đành chú ạ. Mà tôi vào đây trông cháu thì ai sẽ đi kiếm tiền đây. Các con tôi còn nhỏ quá”. 

 Phạm Bắc- Bá Định